Winnaar 2023: Prof. Dr. Nina M. van Sorge

‘Ik was ontzettend blij toen het telefoontje binnenkwam,‘ zegt Nina van Sorge terugkijkend op het moment dat ze te horen kreeg de Stairway to Impact award winnares te zijn. Van Sorge hoopt, met deze prijs, meer aandacht te vragen voor de strijd tegen Strep A-infecties.

Impact op twee fronten

Het werk van Van Sorge heeft impact gemaakt op twee fronten als het gaat om de bestrijding van Strep-A infecties. Door de ontwikkeling van een vaccin voor Strep-A infecties via fundamenteel onderzoek en door haar hulp bij het opzetten van de Laboratory Based Surveillence in Amsterdam.

Nina van Sorge

Iedereen kent griep, maar bijna niemand kent Strep-A infecties.

Nina van Sorge

Het vaccin

Van Sorge doet al 15 jaar onderzoek naar Groep A Streptokokkeninfecties (Strep A infecties). Infecties variërend van milde keelontstekingen tot levensbedreigende aandoeningen zoals vleesetende syndroom en sepsis. Wereldwijd de veroorzaker van een half miljoen doden per jaar, voornamelijk in ontwikkelingslanden. ‘Iedereen kent griep, maar bijna niemand kent Strep-A infecties’, zegt Van Sorge om te benadrukken hoe ernstig deze infecties worden onderschat. Na jaren fundamenteel onderzoek, kwam uiteindelijk patent voor een vaccin dat nu ook in ontwikkeling is door een biotechnologisch bedrijf. In 2025 wordt dit vaccin naar verwachting voor het eerst in een klinische trial getest.

Laboratory Based Surveillence

Een belangrijke stap voor Van Sorge en Strep-A onderzoek was het opzetten van de laboratory-based surveillence in Amsterdam. ’In het lab kijken onderzoekers naar Strep-A kweken uit bloed, of uit weefsels van mensen die ernstig ziek zijn. Ze worden verder getypeerd en er wordt gekeken of er bijvoorbeeld bepaalde varianten zijn die meer ziekten veroorzaken dan anderen. Of dat er meer verspreiding is van een bepaalde variant.’

Afgelopen jaar bleken deze data van grote betekenis. Er bleek een enorme toename aan ernstige infecties door Strep-A te zijn gesignaleerd. ‘Wij konden direct kijken naar de karakteristieken van de isolaten van ernstig zieke patiënten’, vertelt Van Sorge. ‘Wij konden snel zien welke variant enorm dominant was en hebben daarmee gezorgd dat de publieke gezondheidszorg haar richtlijnen heeft aangepast op het gebied van profylactisch antibioticum gebruik.’ De directe kring van een Strep-A patiënt kan door de aanpassing van de richtlijn nu preventief antibiotica worden aangeboden. Een significante verandering die verdere verspreiding voor een deel kan voorkomen.

Mensen overtuigen van het belang om dit te doen, en dan ook geld krijgen om het door te zetten, was een uitdaging.

Nina van Sorge

Uitdagingen

De grootste uitdagingen die Van Sorge tegenkwam, gingen verder dan het laboratorium. Het overtuigen van anderen van de urgentie en het belang van dit werk, zowel op lange als korte termijn, was een voortdurende strijd. Financiële middelen vergaren voor Laboratory Based Surveillence was dan ook niet eenvoudig. ‘Mensen overtuigen van het belang om dit te doen, en dan ook geld krijgen om het door te zetten, was een uitdaging,’ bekent Van Sorge.

Toekomstplannen

Van Sorge’s visie draait niet om persoonlijk succes. Ze is gefocust op het vergroten van de maatschappelijke impact van haar onderzoek naar Strep-A infecties. Met de geldprijs wil Van Sorge de Laboratory Based Surveillence verder bekostigen en in stand houden.

Afsluitend benadrukt Van Sorge haar waardering voor de prijs, niet alleen als erkenning van haar werk, maar als een kans om haar missie op de kaart te zetten. ‘Ik vind het veel belangrijker dat nu datgene wat ik wil bereiken weer een extra zetje krijgt, namelijk Strep-A infecties op de kaart krijgen,’ concludeert ze. Het succes van Van Sorge illustreert de impact van toewijding, doorzettingsvermogen en de vastberadenheid om de wereld gezonder te maken.

Genomineerd

Nina van Sorge werd genomineerd door Menno de Jong. Hij beschreef haar als volgt: 

Als hoogleraar Translationele microbiologie strekt het onderzoek van Nina van Sorge zich uit van het fundamentele moleculaire niveau tot het populatieniveau en heeft het al een aanzienlijke wetenschappelijke en maatschappelijke impact gehad. Ze ontwikkelde een gepatenteerde vaccintechnologie die momenteel verder ontwikkeld wordt door een farmaceutisch bedrijf. Mogelijk resulteert dit in een veilig en universeel vaccin om de wereldwijde last van de dodelijke bacteriële ziekteverwekker Strep A te verlichten. Daarnaast initieerde en leidt ze nationale laboratorium gebaseerde surveillance van ernstige Strep A-infecties om epidemiologische hiaten in de kennis over deze ziekte in Nederland op te vullen.