‘Actievoeren is antidemocratisch’

‘Als wetenschappers willen demonstreren, moeten ze dat doen. Natuurlijk. Maar dan wel als burger, niet als wetenschapper. Iedere burger heeft het recht om activistisch te zijn, maar als mensen hun status als wetenschapper gebruiken om hun gelijk te halen, zijn ze wat mij betreft niet goed bezig. Ten eerste is het vaak zo dat wetenschappers die demonstreren helemaal geen experts zijn op het gebied waar ze zich over uitspreken. Ze zijn misschien wel beter dan de gemiddelde Nederlander in staat om wetenschappelijke rapporten te lezen en te begrijpen, maar het thema waar ze activistisch over zijn, valt vaak niet binnen hun specifieke expertisegebied.’

‘Zelfs als het wel hun expertise is, zijn ze geen experts in wat de beste oplossing zou zijn. Neem bijvoorbeeld het klimaat, waarvoor veel wetenschappers nu in de bres springen: er zijn zoveel verschillende stappen van zoveel partijen nodig om iets te veranderen en alles hangt met elkaar samen. Weten wetenschappers hoe ze internationale onderhandelingen moeten voeren? Welke financiële consequenties er aan bepaald beleid zitten? En wat het beste voor ons allemaal zou zijn?’

Nee, natuurlijk. Daarom laten we kankeronderzoekers ook niet besluiten hoeveel geld er naar kankeronderzoek moet. In een democratisch systeem nemen de volksvertegenwoordigers de besluiten. Als je als wetenschapper je status gebruikt om je met die besluitvorming te bemoeien ben je arrogant en eigenlijk ook antidemocratisch bezig. Het is wel je taak om de maatschappij te informeren over de uitkomsten van je onderzoek, maar het is aan de politiek om daar consequenties aan te verbinden.’

Zelfs als het wel hun expertise is, zijn wetenschappers geen experts in wat de beste oplossing zou zijn

Thomas Wells | filosoof aan de Universiteit Leiden

‘Wat mij betreft moet er binnen de universiteiten meer aandacht voor dit thema komen. Tot nu toe gaan ethische discussies in de wetenschap vaak vooral over plagiaat en het correct citeren van bronnen. Maar hoe gaan we om met activistische wetenschappers? Daarover is nog helemaal geen consensus.’

Tekst: Bianca Looman