In de spiegel: Integere wetenschap
Gevallen van onderzoeksfraude, belangenverstrengeling, een internationale replicatiecrisis: grote en kleinere uitglijders doen het imago van de wetenschap geen goed.
Tegelijkertijd kunnen we met recht stellen dat Nederland tot de voorhoede behoort als het gaat om het bevorderen van integere wetenschap. De Nederlandse wetenschap kent een behoorlijke aanspreekcultuur. Sinds eind vorig jaar is in ons land de nieuwe gedragscode wetenschappelijke integriteit van kracht. Bij internationale initiatieven die als doel hebben integere wetenschap te bevorderen, zijn bovengemiddeld veel Nederlandse onderzoekers betrokken. En als eerste wetenschapsfinancier ter wereld stelde NWO drie jaar geleden via een speciaal programma geld beschikbaar voor replicatieonderzoek.
Reden genoeg om in dit tweede nummer van Onderzoek integere wetenschap als thema neer te zetten. Wat komt er allemaal kijken bij zorgvuldig, objectief, respectvol en controleerbaar onderzoek? Hoe verhouden feiten en meningen zich tot elkaar? Kun je tegelijkertijd onderzoeker en activist zijn? En hoe integer ben je wanneer je als wetenschapper onderzoeksterrein betreedt dat in de taboesfeer ligt? Een slippertje is snel gemaakt, vaak niet eens met kwade bedoelingen. ‘Iedereen komt weleens in de verleiding om ergens een positieve draai aan te geven’, zegt hoogleraar Methodologie en Integriteit Lex Bouter. ‘De kunst is dat we daar niet aan toegeven, en dat het snel zichtbaar wordt als we het toch doen.’
De (on)vanzelfsprekendheid van integriteit
Wie het waagde de integriteit van wetenschappelijk onderzoek te betwijfelen, werd tot voor kort weggehoond. Inmiddels staat het prominent op de agenda. Wat is er veranderd?
Wetenschapper, columnist en burger in één
Hoe verhouden objectieve wetenschap en activisme zich tot elkaar? Mag een wetenschapper stelling nemen? Of moet het zelfs?
Op zoek naar de ethische grenzen
De wetenschap kent ethische grenzen. Maar ook onderwerpen en vragen waar niemand zich aan lijkt te willen branden. Wat zijn de taboes binnen de wetenschap? En waar komen ze eigenlijk vandaan?
Repliceren kun je leren
Betekent een failed replication ook meteen dat de originele conclusie onjuist was? ‘Vaak zijn meerdere replicaties nodig en ligt de uitkomst genuanceerd.’
Gelauwerde wetenschappers over integriteit
Hoe gaan topwetenschappers om met de Nederlandse gedragscode voor wetenschappelijke integriteit?
-
Onderzoeksresultaten
Lees ook de onderzoeksresultaten die in Onderzoek verschenen