Is links gewoon slimmer? Is de titel van het boek waarin De Block – naar eigen zeggen op sociaaleconomische thema’s rechts-georiënteerd en op ethische thema’s progressief ingesteld – pleit voor meer ideologische diversiteit in de academie. Voor sommige collega’s was het boek een eyeopener, zegt De Block. Hij noemt bijvoorbeeld een psycholoog die onderzoekt hoe je gedragsveranderingen teweeg kunt brengen die leiden tot minder klimaatbelasting. ‘Hij gaf aan dankzij mijn boek in te zien dat hij de onderzoekers in zijn team verkeerd selecteerde. Zijn team bestaat uit mensen die zeer begaan zijn met klimaatverandering en een positieve grondhouding hebben tegenover maatregelen als minder vliegen en minder vlees eten. Maar om inzicht te krijgen in reserves die mensen kunnen hebben bij die gedragsveranderingen, heb je juist mensen nodig die er níét automatisch enthousiast over zijn.’
Het is een voorbeeld van de dynamiek die volgens De Block momenteel ontbreekt in de geestes- en sociale wetenschappen. ‘De beste kritieken op godsbewijzen komen niet van mensen die diepgelovig zijn’, stelt De Block. ‘Maar van mensen die niet gelovig zijn. Op dezelfde manier zullen de beste kritieken op bijvoorbeeld inclusiebeleid niet komen van progressieve mensen die het roerend met dat beleid eens zijn.’
Dat gebrek aan ideologische diversiteit heeft verregaande gevolgen, stelt De Block. ‘Het dominante linkse perspectief bepaalt mede welk onderzoek gefinancierd wordt en kan de betrouwbaarheid van de resultaten beïnvloeden. Dat tast het vertrouwen in de wetenschap aan. Uit radicaal-rechtse hoek hoor je de roep om minder onderzoeksfinanciering. Ik denk dat dat standpunt steeds meer steun zal krijgen vanuit het centrum.’ De Block heeft daar begrip voor. ‘We doen onderzoek met belastinggeld en moeten kritisch bevragen waar we dat aan besteden. Er ligt veel nadruk op diversiteit, gelijkwaardigheid, transfobie en racisme en dat gaat ten koste van belangrijke andere thema’s. Zo is er maar heel beperkte literatuur over negatieve ecosysteemdiensten, dat wil zeggen de negatieve effecten van de natuur op het welbevinden en de gezondheid van mensen.’
Tekst: Marieke Buijs
