Prof. dr. H.W. (Hendrik) Lenstra
Prof. dr. H.W. (Hendrik) Lenstra, Fundamentele en toegepaste wiskunde, Universiteit Leiden
behoort tot de internationale wereldtop op het gebied van de wiskunde.
Hendrik Lenstra (1949) is hoogleraar Fundamentele en toegepaste wiskunde aan de Universiteit Leiden.
Prof. dr. H.W. (Hendrik) Lenstra is zonder enige twijfel de beste Nederlandse wiskundige en behoort tot de internationale wereldtop.
Reeds op 25-jarige leeftijd (nog voor het behalen van zijn doctorstitel) werd hij beroemd vanwege zijn artikel Rational functions invariant under a finite abelian group. Het zwaartepunt van Lenstra’s werk ligt op de gebieden algebra en getaltheorie en in het hiervoor opstellen van algoritmen. Dat werk heeft geleid tot nieuwe, veel effectievere algoritmen, zoals het LLL-algoritme (Lenstra-Lenstra-Lovasz algoritme). Lenstra’s nieuwe algoritmen vinden vooral toepassing in de codetheorie, cryptografie, datacompactie en voor de databeveiliging in computers. Dit is een gebied waarin Nederland sterk is en waar Lenstra een leidende rol voortzet en versterkt. Zo heeft hij het beroemde bewijs van Wiles voor de laatste stelling van Fermat substantieel vereenvoudigd.
De 49-jarige wiskundige heeft buitengewoon veel wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan (ruim 140). Deze illustreren dat zijn werk niet alleen kwantitatief, maar ook kwalitatief en vernieuwend op grote hoogte staat. Diverse publicaties van Lenstra hebben fundamentele doorbraken teweeg gebracht in het ontbinden in priemfactoren en het toetsen op primaliteit. Zo ontwikkelde hij samen met H. Cohen de eerste test waarmee binnen enkele minuten is te bepalen of een getal van enkele honderden cijfers een priemgetal is. De resultaten hebben de wereld van codering, encryptie en dataprotectie ingrijpend veranderd.
Reeds op 35-jarige leeftijd werd Lenstra benoemd tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). De internationale erkenning van Lenstra blijkt uit de vele eerbewijzen en de circa twintig gasthoogleraarschappen die hem ten deel vielen, zoals de Fulkersonprijs (1985, American Mathematical Society and the Mathematical Programming Society), eredoctoraat Besançon (1995), fellow American Academy of Arts and Sciences (sinds 1996), distinguished visiting professor aan het Institute for Advanced Study te Princeton. Ook wordt Lenstra voor diverse prestigieuze lezingen (zoals de Bernoulli-lezing te Groningen) uitgenodigd.
Lenstra is een stimulerend en inspirerend onderzoeker die op een bijzonder boeiende en plezierige wijze colleges en voordrachten geeft. Mede door zijn grote internationale reputatie trekt hij veel begaafde leerlingen aan: vier van de 22 bij hem gepromoveerde onderzoekers zijn hoogleraar geworden (te Rome, Chicago, Santa Clara, Ohio). Zijn stimulerende persoonlijkheid op (vaak jonge) wetenschappers komt voorts tot uitdrukking in het (mede)organiseren van beroemde bijeenkomsten, zoals de Oberwolfach- en Dagstuhl-meetings.
De verwachting is dat Lenstra het hoge niveau van zijn onderzoek nog vele jaren zal voortzetten. De toekenning van de Spinozapremie geeft de mogelijkheid om rond Lenstra een centrum van hoogwaardige activiteit op het gebied van algebra en getaltheorie te realiseren. De premie zal hem in staat stellen om zijn groep in Leiden uit te breiden met jonge onderzoekers, gasthoogleraren en geavanceerde computerapparatuur. Zo kunnen nieuwe impulsen worden gegeven aan dit vakgebied, hetgeen tevens een uitstralend effect zal hebben op de onderzoekschool Thomas Stieltjes. Zijn brede interesse (van getaltheorie tot complexiteitstheorie en algoritmiek) garandeert dat hij op het internationale topniveau zal doorgaan en daarmee het grote Nederlandse gezag in de internationale wiskunde zal kunnen bestendigen.