Prof. dr. Detlef van Vuuren

De mens staat voor de grote uitdaging om de huidige wereldwijde klimaat- en duurzaamheidcrisis te beheersen. Om dit voor elkaar te krijgen, is er kennis nodig vanuit sociaal-economische, technologisch en natuurwetenschappen. Het onderzoek van Detlef van Vuuren (1970), hoogleraar Integrated Assessment of Global Environmental Change aan de Universiteit Utrecht en klimaatonderzoeker bij het Planbureau voor de Leefomgeving, is instrumenteel in het verbinden van deze disciplines met behulp van het IMAGE-model. Voor die baanbrekende wetenschappelijke prestatie ontvangt Van Vuuren de Spinozapremie.

Prof. dr. Detlef van Vuuren

Het IMAGE-model (Integrated Model to Assess the Global Environment) is een van de meest uitgebreide en geavanceerde geïntegreerde beoordelingsmodellen van het klimaat- en duurzaamheidsproblematiek ter wereld. Het gebruik en verdere ontwikkeling van dit model samen met zijn onderzoeksteam vormt de kroon op de wetenschappelijke carrière van Van Vuuren. Het model analyseert de complexe relaties tussen milieu, economie, gedrag en technologie. Hiermee biedt het wetenschappers en beleidsmakers een hulpmiddel om de langetermijneffecten van verschillende klimaat- en milieubeleidsopties te evalueren. Het model houdt rekening met variabelen zoals energie- en landgebruik, emissies en demografische veranderingen. Deze benadering maakt het mogelijk om wetenschappelijk onderbouwde scenario's te ontwikkelen die de toekomstige impact van klimaatbeleid verkennen. Vergelijkbare scenario’s kunnen ook worden gemaakt voor andere duurzaamheidsthema’s zoals biodiversiteitsverlies en luchtverontreiniging. 

De invloed van Van Vuuren's werk met het IMAGE-model reikt ver. Zijn onderzoek heeft bijgedragen aan meerdere rapporten van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), het klimaatpanel van de Verenigde Naties. Deze rapporten vormen de basis voor internationale klimaatonderhandelingen en beleidsmaatregelen. Als voorbeeld, het team van Van Vuuren ontwierp met behulp van het IMAGE-model de standaardscenario’s voor de opwarmingsdrempels van 1,5°C en 2°C, die een belangrijke rol spelen in het Klimaatakkoord van Parijs. De selectiecommissie van de Spinozapremie beschrijft het onderzoek van Van Vuuren dan ook als ‘zeer relevant en verbredend in de discussie over klimaat, biodiversiteit en de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties’.

Van Vuuren werkt als senior onderzoeker bij het Planbureau voor de Leefomgeving, waar hij leiding geeft aan het IMAGE-team en hij is tevens hoogleraar bij de Universiteit Utrecht. Het combineren van deze twee rollen stelt Van Vuuren in staat om zijn onderzoek via het IMAGE-model om te zetten in praktische toepassingen.

Van Vuuren is  een van de meest gerenommeerde en voorstaande klimaatwetenschappers ter wereld en zet zijn reputatie uitgebreid in voor netwerkvorming in het veld. In 2021 werd hij door persbureau Reuters op plaats 4 gezet van meest invloedrijke klimaatonderzoekers wereldwijd. Hij is bestuurslid van verschillende internationale onderzoeksprogramma’s in de klimaatwetenschap en vervult hij (hoofd)redacteursrollen van toonaangevende wetenschappelijke tijdschriften op dit gebied. Ook organiseert hij de jaarlijkse bijeenkomst van het Assessment Modelling Consortium, waar de nieuwste inzichten in scenarioanalyse worden gedeeld. 

De onderzoeksteams van Van Vuuren bestaan veelal uit wetenschappers die aan het begin van hun carrière staan en afkomstig zijn uit het brede onderzoeksveld. Het werk van Van Vuuren bij het PBL stelt hem in staat zijn studenten direct in contact te brengen met de praktijk van het klimaatbeleid en onderzoek te ervaren buiten de academische setting. Hij is een vurig en succesvol promotor van het combineren van academisch en beleidsrelevant onderzoek en vormt het levende bewijs dat het mogelijk is om grotendeels buiten de academische wereld te werken en toch onderzoek te doen dat van groot wetenschappelijk en maatschappelijk belang is.

1970       geboren in Beverwijk, Nederland

1995       behaalt de master Environmental Sciences en de master Chemistry aan de Universiteit Utrecht

1995       doet onderzoek naar opties om Europese emissies te verminderen aan de Universiteit Utrecht

1996       aangesteld als onderzoeker Internationale Milieubeoordeling bij het RIVM

2000       begint als onderzoeker bij het IMAGE-projectteam 

2007       promoveert aan de Universiteit Utrecht op langetermijnscenario’s voor energiesystemen en klimaatbeleid

2011       aangesteld als hoogleraar Integrated Assessment of Global Environmental Change aan de Universiteit Utrecht       

2012       organiseert de eerste editie van de jaarlijkse Assessment Modelling Consortium-bijeenkomst

2015       wordt projectleider IMAGE Integrated Assessment Modeling team bij het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)

2018       aangesteld als redacteur van het wetenschappelijke tijdschrift ‘Climate Change’

2018       geplaatst op plaats 11 (en daarmee hoogste klimaatwetenschapper) op de ‘Duurzame top 100’ lijst van Trouw

2018       ontvangt de Huibregtsenprijs voor innovatief onderzoek met een hoge maatschappelijke relevantie

2018        verkozen als lid van de KNAW (Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen)

2021      Nummer 4 op de lijst van meest invloedrijke klimaatwetenschapper wereldwijd van persbureau Reuters