Science for policy
Klimaatverandering, de energietransitie, polarisatie, mobiliteitsvraagstukken: beleidsmakers worden geconfronteerd met steeds complexere maatschappelijke opgaven. De grote transities waar we als samenleving voor staan vragen om doortastend maar ook om zorgvuldig beleid, waarin alle aspecten goed worden meegewogen. De wetenschap kan hierbij helpen door de diepgaande kennis te leveren die nodig is voor de ingewikkelde vraagstukken waar beleidsmakers aan werken.
Kennis uit onderzoek helpt beleidsmakers om opties voor beleid te verkennen, te begrijpen, te beoordelen en te waarderen. Beleid dat op deze manier wordt ontwikkeld is ‘evidence-based’ (louter gebaseerd op wetenschappelijke kennis) of ‘evidence-informed’ (wetenschappelijke kennis in combinatie met praktijkkennis). Het ontwikkelen van beleidsadvies gebaseerd op onderzoek wordt gevat onder de noemer ‘Science for Policy’.
Het verbinden van beleid met onderzoek is geen gemakkelijke taak. Onderzoekers en beleidsmakers opereren in verschillende werelden, spreken vaak een andere taal en hebben hele andere deadlines. Om de voordelen van onderzoek voor beleid ten volle te benutten is samenwerking tussen onderzoekers en beleidsmakers van groot belang, met respect voor verschillende rollen en verantwoordelijkheden.
Knowledge for policy
Internationaal krijgt Science for policy al veel aandacht. Zo ontwikkelde de Europese Unie een kennisplatform over hoe beleid te ondersteunen met wetenschappelijk bewijs. Hieruit komen initiatieven voort om Nederlandse beleidsmakers en onderzoekers op te leiden om tot betere samenwerking te komen.
Verbinden beleid en onderzoek
NWO ondersteunt vanuit haar verbindende rol initiatieven om beleid en onderzoek dichter bij elkaar te brengen. Zo is NWO bijvoorbeeld een partner in het samenwerkingsverband Parlement & Wetenschap. Dat geeft wetenschappelijke inzichten een prominente plaats in het parlementaire proces. Daarnaast ondersteunden NWO en ZonMw de ontwikkeling van een Rijksbrede kennisagenda Online samenleving, onder meer door onderzoekers te betrekken bij de invulling van de verschillende thema’s binnen de kennisagenda.
Financieren impactvol onderzoek
Als financier speelt NWO ook een rol: onderzoek gefinancierd door NWO kan immers beleidsrelevante kennis opleveren. Om ervoor te zorgen dat deze kennis ook echt gebruikt wordt, vraagt NWO onderzoekers na te denken over de maatschappelijke impact van hun onderzoek. Voor beleidsrelevant onderzoek zet NWO de Impact Plan benadering in. Met deze aanpak stimuleert NWO ‘productieve interacties’: uitwisseling tussen onderzoekers onderling en met andere belanghebbenden. Voorbeelden hiervan zijn: samen met mogelijke eindgebruikers onderzoek ontwerpen (co-design) of samen onderzoek uitvoeren, het interactief de resultaten van onderzoek bespreken (co-creatie). Op die manier stimuleert NWO het gesprek tussen onderzoekers en beleidsmensen.
Een voorbeeld van onderzoek dat als basis dient voor trainingen, richtlijnen en beleid is die naar politiewerk in het huidige videotijdperk.
Een voorbeeld: politiewerk in het huidige videotijdperk
De politie is tegenwoordig een ‘hoogzichtbaarheidsberoep’. Haar handelen is altijd en overal zichtbaar en kan worden gevolgd door de alomtegenwoordigheid van opnameapparaten. Echter, de politie mist training hoe om te gaan met burgers die hen opnemen, wat negatieve effecten heeft op hun situatiebewustzijn. Het onderzoek ‘Recording under scrutiny: Dissecting disagreements over recording devices in encounters between police and bystanders’ (Open Competitie xs) focust op hoe politieagenten en omstanders reageren op de aanwezigheid van opnameapparaten in ‘politie-omstander’ interacties. Opnamen van echte ontmoetingen, waarbij opnameapparatuur opvallend aanwezig is, worden geanalyseerd. Onderzocht wordt hoe agenten productief reageren op omstanders. Dit fundamentele onderzoek zal bijdragen aan meer begrip van politiewerk in het videotijdperk en zal dienen als basis voor evidence-based trainingen, richtlijnen en beleid.
Ontwikkeling van kennis en beleid expliciet doel bij programmering
Binnen de instrumenten die specifiek inzetten op samenwerking met kennisgebruikers en maatschappij (NWA/KIC/NGF) en binnen het praktijkgericht onderzoek is de ontwikkeling van kennis voor beleid soms een expliciet doel van een programma. NWO ondersteunt daarbij de vorming van de consortia waarin alle belangrijke stakeholders, dus ook vanuit beleid, een actieve rol krijgen, zodat de voor beleid relevante vragen worden gesteld, kennis vanuit de praktijk benut kan worden en – omgekeerd- de kennis die in het onderzoek wordt ontwikkeld kan landen in beleid.
Een voorbeeld: samenwerken aan een mooiere stad
Er liggen talloze uitdagingen voor de publieke ruimte: leefbaarheid, veiligheid, toegankelijkheid voor mindervaliden, het stimuleren van ontmoetingen tussen bewoners, het aanmoedigen van beweging en een gezonde levensstijl. Het zijn complexe vraagstukken. Het programma ‘City Deal - Kennis Maken’ wil een versnelling tot stand te brengen in het oplossen van maatschappelijke opgaven van steden. Dat gebeurt door samen met de gemeente, universiteiten en hogescholen te werken aan maatschappelijke opgaven in hun stad. Het Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA ontwikkelt daartoe financieringsregelingen, waarin de samenwerking tussen hogescholen, universiteiten, ROC’s en de stad wordt versterkt. Lees meer over de kracht van een interdisciplinaire aanpak.
Samenwerking met overheden: NWA Kaleidoscoop
Ook binnen de Nationale Wetenschapsagenda (NWA) is veel aandacht voor samenwerking met overheden: programmalijn 2 is specifiek gericht op onderzoeksprogramma’s die samen met overheden worden ontwikkeld. Het nieuwe NWA Kaleidoscoop (voortgekomen uit de evaluatie van het NWA-programma) wil brede samenwerking tussen alle overheden en departementen stimuleren. Het plan is om ieder jaar samen met overheden een groot programma te ontwikkelen, gericht op langetermijn beleidsrelevante vragen voor complexe sector- en beleidsterreinoverstijgende maatschappelijke vraagstukken.
Policy for science: research on research
Wereldwijd stellen onderzoeksfinanciers zich kritischer op ten opzichte van het eigen functioneren: is hun manier van beoordelen van onderzoek eerlijk? Dragen zij met hun beleid bij aan meer inclusie en integriteit in de wetenschap? Welke maatschappelijke en wetenschappelijke impact hebben hun financieringsinstrumenten? Het onderzoeken van de manier waarop onderzoek gefinancierd en uitgevoerd wordt, noemen we Research on Research. Dit soort onderzoek wordt steeds vaker gedaan. Ook NWO is bezig met het uitzetten van onderzoek naar het wetenschapssysteem als geheel, en ook in het bijzonder naar haar eigen rol als financier in dat systeem. Het doel hiervan is om onderzoeksbeleid, -financiering, -programmering en -beoordeling meer evidence-based te laten worden.