Prof. dr. Pauline Kleingeld

Pauline Kleingeld (1962), Hoogleraar Ethiek en haar geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen, is een scherpzinnige en veelzijdige wetenschapper die met intellectueel lef en integriteit haar collega’s inspireert. Haar baanbrekende interpretatie van Kants ethiek en politieke filosofie biedt nieuwe perspectieven op moreel universalisme, autonomie, de vrije wil en kosmopolitisme. Ook legt ze Kants racistische en seksistische vooroordelen langs de meetlat. Haar originele aanpak en ideeën maken haar tot een internationaal toonaangevende Kant-expert die tevens belangrijke bruggen slaat naar hedendaagse filosofische discussies en gedragswetenschappelijk onderzoek.

PaulineKleingeld_5679.jpg
Prof. dr. Pauline Kleingeld (Fotografie: Studio Oostrum/Hollandse Hoogte)

Kleingeld interpreteert de fundamentele concepten en argumenten van de ethiek van Kant in hun historische context en met het oog op hun hedendaagse filosofische relevantie. Dat leidt tot een vernieuwende interpretatie van zijn ideeën, die belangrijke implicaties heeft voor wetenschappelijke filosofische discussies. Kleingeld mengt zich bovendien in het actuele debat over morele plichten, menselijk gedrag en sociale verantwoordelijkheid. Zo keert zij zich tegen de opvatting in de wijsgerige morele psychologie dat wetenschappelijk onderzoek zou aantonen dat menselijk gedrag slechts een afgeleide is van omgevingsfactoren.

In haar internationaal veelgeprezen en prijswinnende monografie ‘Kant and Cosmopolitanism’ laat Kleingeld haar licht schijnen op het vergeten filosofische debat over kosmopolitisme in Duitsland aan het eind van de achttiende eeuw. Kant speelde daarin een belangrijke rol. Ze toont aan dat Kants opvattingen over politieke thema’s als rassenhiërarchie, verlichte autocratie en Europees kolonialisme na de Franse revolutie radicaal veranderden. Dat is nooit eerder vastgesteld. Haar monografie is door internationale vakgenoten ontvangen als ‘een overtreffende trap van wetenschap, een nieuw ijkpunt in de interpretatie en analyse van Kants werk’ en ‘een keerpunt in verschillende opzichten met een enorme impact op het veld’.

De Spinozacommissie noemt Kleingeld ‘een excellente en veelzijdige onderzoeker’. Ze is lid van de KNAW en de KHMW en zeer actief geweest in de Nederlandse Onderzoekschool voor Ethiek (OZSE) en de Nederlandse Onderzoekschool Wijsbegeerte (OZSW). Al haar voormalige promovendi werken tevens in de onderzoekswereld.

Kleingeld wordt vaak uitgenodigd als spreker op internationale congressen. Ze beoordeelt wereldwijd proefschriften, tenure dossiers en voorgenomen hoogleraarsbenoemingen. Ze heeft zitting in de Kant-Commissie van de Berlijn-Brandenburg Academie van Wetenschappen en was president van de North American Kant Society. The Philosophical Quarterly herpubliceerde haar artikel ‘Kant’s Second Thoughts on Race’ als onderdeel van dertien hoogtepunten uit de zestig jaar van zijn bestaan. Het wetenschappelijke tijdschrift Philosophia wijdt een speciaal nummer aan haar werk.

Buiten de academie is Kleingeld actief als spreker en neemt ze deel aan publieke debatten. Ze geeft regelmatig les aan VO-filosofiedocenten en deed de supervisie van stages bij de forensisch-psychiatrische kliniek Dr. S. van Mesdag, het Veteraneninstituut en The Justice Desk, een mensenrechtenorganisatie in Kaapstad.

Kant is beroemd als verdediger van idealen zoals autonomie, wilsvrijheid en menselijke waardigheid, maar filosofen kritiseren al eeuwenlang zijn onderbouwing daarvan. Kleingeld dient hen van repliek door Kants argumenten op een nieuwe manier te reconstrueren. Ze hoopt in haar toekomstig onderzoek op deze basis een overtuigende hedendaagse Kantiaanse ethiek te ontwikkelen.

1962 geboren op 30 oktober in Rotterdam
1987 doctoraal Theologie, hoofdvak ‘godsdienstwijsbegeerte en ethiek’ aan de Universiteit Leiden
1987-1989 fellowship Deutscher Akademischer Austauschdienst (DAAD) voor studie filosofie aan de Goethe-Universität Frankfurt
1994 promoveert op Kants geschiedenisfilosofie aan de Universiteit Leiden
1993-2005 UD, later UHD Wijsbegeerte, Washington University in St. Louis
2004-2010 Hoogleraar Praktische filosofie en haar geschiedenis aan de Universiteit Leiden en decaan van de faculteit Wijsbegeerte (2006-2008)
2007 verkozen tot lid van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW)  
2009-2013 verkrijgt NWO-onderzoekssubsidie voor ‘Morality beyond illusions: Re-assessing the philosophical implications of empirical studies of moral agency’
2011-heden Hoogleraar Filosofie (Ethiek en haar geschiedenis) aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG); Endowed chair aan de RUG (2011-2016); Voorzitter van de vakgroep Ethiek, Sociale en Politieke filosofie aan de RUG (2016-2020)
2011-2016 verkrijgt NWO-onderzoekssubsidie voor ‘Kant on morality and empirical knowledge of moral agency’
2013 wint de Biennial Senior Scholar Book Prize van de North American Kant Society, voor ‘Kant and Cosmopolitanism: The Philosophical Ideal of World Citizenship’ (Cambridge University Press, 2012)
2015 verkozen tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)
2017-2026 mede-aanvrager van het NWO Zwaartekrachtprogramma SCOOP, over duurzame samenwerking
2018-2023 verkrijgt NWO-onderzoekssubsidie voor 'Universal Moral Laws'
2018 verkozen tot lid van de Kant Commissie van de Berlijn Brandenburg Academie van Wetenschappen