Evaluaties NWO-instituten
De NWO-instituten staan garant voor topkwaliteit in het wetenschappelijk onderzoek. Dit blijkt onder andere uit de 6-jaarlijkse toetsing door externe internationale evaluatiecommissies. Externe evaluaties zijn van grote waarde voor instituten en hun onderzoekers. Internationale experts uit het onderzoeksveld beoordelen wat er in de voorgaande jaren is gepresteerd. Zij doen tevens aanbevelingen voor het onderzoek van een instituut en zijn strategie en beleid.
De instituutsevaluaties worden al jaren uitgevoerd middels het SEP protocol. Dit gezamenlijke protocol van Universiteiten van Nederland, NWO en KNAW wordt elke zes jaar herzien en vastgesteld. In maart 2020 is het nieuwe protocol vastgesteld en is besloten tot een wijziging van de naam. De afkorting SEP staat niet langer voor Standard Evaluation Protocol, maar nu voor Strategy Evaluation Protocol.
Strategy Evaluation Protocol 2021-2027
Het Strategy Evaluation Protocol (SEP) voor 2021-2027 is vastgesteld door Universiteiten van Nederland, NWO en KNAW. Het SEP wordt gebruikt om in een zesjarige cyclus de kwaliteit, relevantie en levensvatbaarheid van onderzoek in publieke instellingen in Nederland te evalueren.
De zelfgestelde doelen en strategie van een onderzoeksinstituut zijn daarbij leidend. Het nieuwe protocol is omgedoopt tot Strategy Evaluation Protocol om te benadrukken dat de evaluatie van het onderzoek wordt gedaan in de context van de doelen en strategie van het instituut.
Het SEP is een flexibel instrument, bedoeld om met minimale inspanning maximale winst uit onderzoeksevaluaties te halen. De instituten kunnen zelf bepalen welke indicatoren ze geschikt achten voor het evalueren van het onderzoek van hun instituut. De basis van de evaluatie vormt een zelfevaluatierapport. De SEP-evaluaties geven besturen en instituten de gelegenheid de kwaliteit van het onderzoek te volgen en te verbeteren in het kader van de voortgaande institutionele kwaliteitszorgcyclus. Er worden geen kwantitatieve beoordelingscriteria meer gegeven aan de instituten; de nadruk ligt op kwalitatieve beoordelingen waarmee het instituut in de toekomst aan de slag kan. Ook krijgen aspecten als Open Science, Academic Culture, HR-beleid, en PhD-beleid aandacht in de evaluatie. Hiermee krijgen maatschappelijke ontwikkelingen zoals het anders erkennen en waarderen van wetenschappers een plek.
De belangrijkste punten uit het nieuwe SEP worden toegelicht in dit filmpje.
Ongewijzigd
- De voorbereiding van een instituutsevaluatie
- De samenstelling van een internationale onafhankelijke evaluatiecommissie
- De productie van een zelfevaluatierapport
- De site visit
- Het tot stand komen van het evaluatierapport
Strategy Evaluation Protocol 2027-2033
Eind 2023 zijn de voorbereidingen begonnen voor de evaluatie van het SEP van 2021-2027. Tevens zal er midden 2024 een werkconferentie georganiseerd worden waarin ervaringen met het SEP protocol van 2021-2027 besproken zullen worden. Aan de hand van de evaluatie en ervaringen gedeeld op de werkconferentie zal er een aanzet gemaakt worden tot een SEP voor 2027-2033. Hiervoor is een bestuurlijke commissie ingesteld waarvan namens NWO(-I) Wim van der Zande (onderzoeksdirecteur ARCNL) afgevaardigd is.
Werkgroep SEP 2027-2033
NWO vormt samen met KNAW en Universiteiten van Nederland een werkgroep voor het monitoren en doorontwikkelen van het Strategy Evaluation Protocol. Daarnaast zijn enkele experts uit het veld bij de werkgroep aangesloten. De leden van de werkgroep zijn:
- Darco Jansen – UNL, voorzitter/secretaris
- Marie Beauchamps - KNAW
- Thecla van Wageningen – NWO-instituten
- Els Swennen – FHML/Maastricht UMC+
- Jasper van Alten – Universiteit Twente
- Anneke Hendriks – Universiteit Leiden
- Birgit van Driel – TU Delft
- Meta van Diest-Links – Universiteit van Amsterdam
- Stefan de Jong – Erasmus Universiteit
- Meg Van Bogaert en Floor Meijer vanuit zelfstandige secretarissen
De werkgroep vervult de taak van landelijke platform- en adviesfunctie en zorgt voor kennisuitwisseling, voorlichting en communicatie over het SEP. Tevens is de werkgroep het loket voor verzoeken inzake het SEP voor externe partijen.
De negen NWO-instituten zijn eind 2023 door commissies van internationale onafhankelijke experts geëvalueerd en als excellent beoordeeld. Het wetenschappelijk onderzoek dat zij verrichten is van absolute topkwaliteit.
Download evaluaties 2017-2022
Panels van internationale experts hebben de negen NWO-instituten bezocht en beoordeeld op drie criteria:
- Wetenschappelijke kwaliteit
- Maatschappelijke relevantie
- Toekomstbestendigheid
De evaluatiecommissies konden scoren op een vierpuntsschaal: excellent/world-leading, zeer goed, goed en onvoldoende. Van de 27 beoordelingen waren er 19 'world leading' en 8 ‘zeer goed’.
De expertpanels waarderen het vernieuwende onderzoek, de mondiale positie en de nationale, facilitaire functie van de instituten.
Download evaluaties 2017
Doel van de midterm-evaluaties in 2014 is inzicht in de follow-up van de externe evaluaties in 2011 en een vooruitblik op toekomstige activiteiten van de NWO-instituten. De midterm-evaluaties zijn georganiseerd volgens een lichte, interne procedure.
Alle acht NWO-instituten - ASTRON, CWI, NIOZ, NSCR, SRON, AMOLF, DIFFER en Nikhef - zijn door panels van internationale experts als excellent beoordeeld. Uit de evaluaties over de periode 2005-2010 spreekt grote waardering voor het baanbrekende onderzoek, voor de nationale functie en faciliteiten van de instituten en voor de mondiale toppositie binnen hun wetenschappelijke veld. Door de internationale panels is expliciet het belang van blijvende steun van NWO aan de afzonderlijke instituten benadrukt.
Conform het vernieuwde Standaard Evaluatie Protocol (SEP) is meer aandacht besteed aan de maatschappelijke relevantie van het onderzoek. Uit de evaluaties blijkt dat die relevantie evident is en dat de instituten bij uitstek een broedplaats zijn voor innovatie en nieuwe technologie.