Academie & arbeidsmarkt
Terwijl de vakgebieden AI en Rechten nauwelijks kandidaten kunnen vinden voor hun vacatures, zit het vakgebied Nederlandse taal en cultuur door krimpende studentenaantallen zo op slot dat er haast geen onderzoeksposities zijn óm te vullen. In dit nummer van Onderzoek kijken we – in een tijd waarin de personeelstekorten overal in de samenleving oplopen – naar de specifieke spanningen op de wetenschappelijke arbeidsmarkt. En dat geeft een uiterst 'veelkleurig' beeld.
Opening van een bolwerk
![Miniatuurpoppetje en magneet](https://cdn.statically.io/img/www.nwo.nl/sites/nwo/files/styles/max_1300x1300/public/media-images/h1_magneten_vervolg_vijselaar_en_sixma.jpg?itok=JX467Y11)
Carrière binnen/buiten de academie
Het is bijna dagelijks in het nieuws: de grote personeelstekorten in vrijwel elke sector. Ook op de wetenschappelijke arbeidsmarkt piept en kraakt het. Onderzoeksinstellingen concurreren meer dan ooit met andere werkgevers. Is de klassieke rechttoe-rechtaan-carrière binnen de wetenschap op z’n retour?
![Miniatuur poppetjes en attributen](https://cdn.statically.io/img/www.nwo.nl/sites/nwo/files/styles/max_1300x1300/public/media-images/h2_nwo_disciplines_vijselaar_en_sixma_2.jpg?itok=1ZeOc5Rl)
Van lobbyen voor bestaansrecht tot het weren van studenten: het ene vakgebied is het andere niet
De arbeidsmarkt voor jonge onderzoekers is prima. Toch is het niet voor elk wetenschappelijk vakgebied even makkelijk om goede, jonge onderzoekers aan te stellen. De grootte van de studenteninstroom, hoge salarissen in het bedrijfsleven en de groeiende internationalisering van de universiteiten zorgen voor verschillen, blijkt uit een driegesprek tussen hoogleraren Lotte Jensen (Nederlands), Maarten de Rijke (Informatica) en Roel Schutgens (Rechten).
![Hengel met magneet en globe](https://cdn.statically.io/img/www.nwo.nl/sites/nwo/files/styles/max_1300x1300/public/media-images/globe2_2.png?itok=88xrDZj_)
Krapte op de arbeidsmarkt: staff wanted!
De komende jaren komen er naar verwachting duizenden vacatures bij in de wetenschap. Omdat Nederlandse academici deels uitstromen naar het buitenland of in het bedrijfsleven terechtkomen, hebben we zelf ook weer wetenschappelijk talent uit het buitenland nodig om een deel van die posities in te vullen. Hoe lastig is het om buitenlandse academici naar Nederland te halen? En ze vervolgens hier te houden?
![Miniatuurpoppetje op Doctoraal hoed omgeven door ladders](https://cdn.statically.io/img/www.nwo.nl/sites/nwo/files/styles/max_1300x1300/public/media-images/h4_hoed_portretten_vijselaar_en_sixma_6_kleiner_2.jpg?itok=Oy98wkUQ)
Een (loop) baan voor het leven
Net als bij andere loopbanen, is het verloop van een academische carrière voor iedereen verschillend. Voor de een loopt het – al dan niet gedroomde – carrièrepad langs de verschillende NWO-talentbeurzen. Een ander ontdekt gaandeweg dat onderwijs geven leuker is dan onderzoek doen. Vijf (ex-)academici vertellen over hun drijfveren, ambities en de toevallige omstandigheden die een carrière vormgeven.
-
De verhalen over onderzoek
In Onderzoek staan, naast verhalen over een wetenschapsthema, ook verhalen over onderzoek. Lees die verhalen hier:
Download het hele magazine
![Cover editie 11 van Onderzoek, een magazine van NWO, 2022](https://cdn.statically.io/img/www.nwo.nl/sites/nwo/files/styles/max_1300x1300/public/media-images/Onderzoek%202022_3%20editie-11-cover.jpg?itok=yIgds1Og)
Van de redactie
Op welke positie dan ook
Terwijl de vakgebieden AI en Rechten nauwelijks kandidaten kunnen vinden voor hun vacatures, zit het vakgebied Nederlandse taal en cultuur door krimpende studentenaantallen zo op slot dat er haast geen onderzoeksposities zijn óm te vullen. In dit nummer van Onderzoek kijken we - in een tijd waarin de personeelstekorten overal in de samenleving oplopen – naar de specifieke spanningen op de wetenschappelijke arbeidsmarkt. En dat geeft een uiterst ‘veelkleurig’ beeld, volgens hoogleraar arbeidsmarkt Ton Wilthagen. Hij ziet één heel duidelijke verandering: door de meer flexibele en minder aan de academie gebonden carrièrepaden van onderzoekers, vloeien de academische en reguliere arbeidsmarkt steeds meer in elkaar over.
Die toegenomen dynamiek maakt ook dat het wetenschappelijke werkveld zich hard moet inzetten om talenten aan te trekken én te behouden. Hoogleraar algemene rechtswetenschap Roel Schutgens vindt dat we daarom het eigen verhaal duidelijker moeten vertellen. ‘Het is aan ons om te laten zien wat de academie aantrekkelijk maakt: werken in een stimulerende omgeving waarin je vrij kunt debatteren, denken en schrijven.’ Rianne Letschert pleit voor nog meer internationale profilering van Nederland als wetenschapsland, want buitenlandse studenten en medewerkers hebben we ‘keihard nodig’.
Onze eigen sector verkopen aan talent van buiten, kan alleen als we ook van binnenuit werken aan talentontwikkeling. Hoogleraar bestuurs- en organisatiewetenschap Paul Boeselie vindt dat de academische wereld achterloopt als het gaat om aandacht voor welzijn, arbeidsmarkt en carrièremogelijkheden. ‘Dat zal anders moeten, anders lopen mensen weg.’ Onderzoeker Laila Ritsma is daar het levende voorbeeld van: de druk om financieringsaanvragen te schrijven liep tijdens de geboorte van haar tweede kind zo hoog op, dat ze ervoor koos over te stappen naar het bedrijfsleven.
Maar dát de uitwisseling van talent tussen de wetenschap en sectoren daarbuiten in het algemeen groter is geworden, ziet Wilthagen juist als een goede ontwikkeling. Het opent de ogen voor mooie samenwerkingen. Zijn advies luidt dan ook: ‘Ga die dingen doen waar je goed in bent, op welke positie dan ook.’