Ad Lagendijk (1947) is hoogleraar Waves in Complex Media aan de Universiteit Twente en werkzaam bij speerpuntinstituut MESA+.
Professor Ad Lagendijk ontvangt de Spinozapremie voor zijn toonaangevende onderzoek op het grensvlak tussen de optica en de vastestoffysica en voor zijn baanbrekende onderzoek op het gebied van voortplanting van golven in sterk verstrooiende media. Hij heeft dit specialisme zowel theoretisch als experimenteel tot volwassenheid gebracht.
Lagendijk onderzoekt hoe lichtstralen door materialen reizen. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar materialen die de voortplanting van de lichtgolven extreem moeilijk maken. Licht pesten, dus.
In 1985 ontdekte hij het verschijnsel van toegenomen terugstrooi. Licht dat een pot witte verf ingaat, kaatst tweemaal zoveel terug langs de invallende straal, als in elke andere richting. Later ontdekte zijn groep het Amsterdam-effect: verfdeeltjes kaatsen het licht zo vaak heen en weer dat ze het licht tijdelijk opsluiten en vertragen.
Lagendijk gebruikt slimme microstructuren van allerlei materialen om de voortplanting en verstrooiing van licht te bestuderen. Feitelijk heeft hij het onderzoeksterrein zelf gedefinieerd. Inmiddels heeft de groep van Lagendijk wereldwijde concurrentie, maar hij is, volgens de referenten, de absolute koning. Op conferenties geeft hij uitstekende, aantrekkelijke presentaties.
Ad Lagendijk is een natuurkundige met een achtergrond in de fysische chemie. Hij promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam in 1974 en vertrok naar Antwerpen. In 1981 kwam hij weer terug naar Nederland. De UvA benoemde hem in 1984 tot hoogleraar in de fysica. In 1987 kwam daar een functie bij. Hij werd hoofd atoom- en laserfysica op het FOM-instituut AMOLF. Zelf verwoordt hij het als werken bij de 'Parel van de Watergraafsmeer'.
In 1996 werd hij voltijds universiteitsprofessor aan de UvA. Hij leidde in Amsterdam tot het begin van 2002 een grote actieve groep op het terrein van 'golven in complexe media'. Sinds maart is Lagendijk met zijn groep verhuisd naar de Universiteit Twente. Lagendijk is nu deeltijd universiteitshoogleraar aan de UvA. De groep in Twente onderzoekt 'complexe fotonische systemen'. Ad Lagendijk oefent een grote aantrekkingskracht uit op jonge onderzoekers.
Lagendijk weigert deel te nemen in 'onzin'-commissies voor zover deze hem van zijn onderzoek afhouden. In geen geval wil hij zijn tijd verdoen aan zinloze zaken. Zijn mening poneert hij regelmatig in zijn column in de Volkskrant.
Deze 'top-experimentalist' is vol met ideeën en in zijn onderzoek bijna niet te stoppen. Waarschijnlijkheid wil hij in toekomstige onderzoek voordeel halen uit de veronderstelde toepassingsmogelijkheden van fotonische kristallen.
