Będą zmiany w stawkach VAT? Takie możliwości daje dyrektywa

Jakie zmiany przewiduje dyrektywa dotycząca stawek VAT

W dyrektywie jest mowa o 24 kategoriach towarów i usług, do których mogą być stosowane stawki obniżone VAT, nie niższe niż 5 proc., oraz siedmiu kategoriach towarów i usług, do których można stosować stawki obniżone niższe niż 5 proc. lub stawkę zerową (tzw. zwolnienie z prawem do odliczenia VAT naliczonego).

Jak mówi Krystian Klupśch, doradca podatkowy i starszy konsultant w zespole ds. Podatków Pośrednich Deloitte – dyrektywa VAT w zakresie obniżonych stawek nie narzuca obowiązku ich stosowania i nie reguluje precyzyjnie wysokości stawek obniżonych dla konkretnych towarów / usług. Jak zauważa Krystian Klupśch – przepisy unijne wyznaczają krajom UE jedynie ramy, w których to poszczególne kraje członkowskie mogą kształtować przepisy lokalne. Zatem na ujednolicenie stawek w całej UE raczej nie ma co liczyć.

Czytaj też: Zegarek można wrzucić do kosztów podatkowych i odliczyć VAT? Są nowe interpretacje

Na jakie towary lub usługi mogą zmienić się stawki VAT w Polsce

Krystian Klupśch przyznaje, że dyrektywa daje możliwość szerszego zastosowania stawek obniżonych również w Polsce, ale ostateczna decyzja o kształcie zmian należy do Ministerstwa Finansów i parlamentu. Resort powinien przeanalizować, w jakich obszarach mógłby zmienić stawki VAT i jakie wątpliwości dotyczące stawek obniżonych można w ten sposób wyeliminować.

Ekspert zauważa, że dyrektywa 2022/542 nie tylko dodaje nowe kategorie towarów i usług, co do których można stosować stawki obniżone, ale również porządkuje pewne kategorie towarów i usług, tak aby były tak samo lub podobnie opodatkowane w różnych krajach UE.

– Przykładowo może chodzić o opodatkowanie dostawy i instalacji paneli słonecznych. Z dyrektywy wprost wynika, że dostawa i montaż paneli słonecznych w sąsiedztwie określonych typów budynków mogą być opodatkowane stawką obniżoną. Wcześniej, przez wiele lat toczyły się w Polsce dyskusje, czy zakup i montaż paneli słonecznych poza bryłą budynku może być rozliczany z zastosowaniem preferencyjnej stawki VAT. Wprawdzie część wątpliwości została już wyjaśniona, niemniej jednak dyrektywa wprost reguluje tę kwestię – tłumaczą eksperci.

Jak mogą być opodatkowane dostawy energii, transmisje sportowe i naprawy rowerów

Do katalogu usług, dla których możliwe będzie stosowanie stawek obniżonych VAT, zostaną dodane również transmisje sportowe. Dyrektywa wprost przewiduje, że stawkę obniżoną będzie można stosować nie tylko do opodatkowania wstępu na imprezy sportowe (zgodnie z poprzednim brzmieniem załącznika III do dyrektywy), ale i do transmisji live z takich imprez.

Dyrektywa doprecyzowuje również, że usługi naprawy rowerów elektrycznych mogą być opodatkowane obniżoną stawką VAT. Obecnie — wyjaśnia Krystian Klupśch—ustawa o VAT w załączniku nr 3 mówi o opodatkowaniu obniżoną stawką usług naprawy rowerów, nie precyzując co z jednośladami o napędzie elektrycznym.

Przykładów zmian w zakresie stawek obniżonych w dyrektywie jest oczywiście więcej.

Małgorzata Hołowińska wyjaśnia też, że z drugiej strony, zgodnie z dyrektywą do 2030 r, ograniczone zostaną preferencyjne stawki VAT na paliwa kopalne i inne towary o podobnym wpływie na emisję gazów cieplarnianych (np. torf).

– Reasumując wątek stawek VAT, resort finansów musi zweryfikować i zdecydować, które zmiany wdrażamy do krajowych przepisów, a które stawki pozostaną bez zmian— dodaje Krystian Klupśch.

Czytaj też: Odpowiedzialność członków zarządu za długi podatkowe. Jak się od nich uwolnić? [ANALIZA]

Gdzie będą opodatkowane usługi streamingowane?

Dyrektywa odnosi się również do konieczności uporządkowania zasad opodatkowania szeroko rozumianych imprez w kontekście ich transmisji online, gdzie odbiorcami są osoby niebędące podatnikami VAT. Jak wyjaśnia Krystian Klupśch, obecnie z ustawy o VAT (art. 28g ust. 2) wynika, że jeśli podatnik organizuje dla "nie podatników" np. imprezę szkoleniową, kulturalną, artystyczną, sportową, naukową, edukacyjną, rozrywkową lub podobną, to wstęp na taką imprezę podlega opodatkowaniu w miejscu, w którym odbywa się impreza.

Dotychczas w praktyce pojawiały się wątpliwości czy VAT należy rozliczać w kraju, w którym impreza sią odbywa, jeśli organizator oferował tylko transmisję online imprezy. Dyrektywa wyjaśnia, że w przypadku wyżej wymienionych imprez transmitowanych online podatnik świadczący usługę będzie wykazywał VAT w miejscu, w którym znajdują się osoby fizyczne, będące odbiorcami transmisji (tj. ich siedziba, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu).

Przykładowo, tłumaczy Krystian Klupśch, jeśli polski podatnik będzie transmitował szkolenie (imprezę edukacyjną) do Niemiec, gdzie odbiorcami nie będą podatnicy VAT, to może pojawić się ryzyko, że tam trzeba będzie zarejestrować się do celów VAT i tam zadeklarować VAT. Rozliczenia VAT mogą się w niektórych przypadkach skomplikować (podatnicy będą mogli jednak sprawdzić, czy mogą w danej sytuacji skorzystać z dostępnych uproszczeń).

Tę zmianę Polska powinna implementować do ustawy o VAT do 31 grudnia 2024 r.

Co zmiany oznaczają dla podatników?

— Dyrektywa nie narzuca krajom UE konieczności wprowadzenia zmian odnośnie do stawek obniżonych. Nie ma zatem pewności czy polski ustawodawca skorzysta z tej możliwości. Jeżeli tak, podatnicy będą musieli sprawdzić, czy zmiany ich dotkną i czy zmieniły się stawki na towary i usługi, które oferują klientom – stwierdza Małgorzata Hołowińska. To byłaby dla niektórych podatników kolejna zmiana stawek VAT. Kilka lat temu (1 lipca 2020 r.) wprowadzono bowiem nową matrycę stawek VAT.

Jeżeli zaś chodzi o uporządkowanie kwestii opodatkowania imprez transmitowanych online dla "nie podatników", tutaj dyrektywa nie daje krajom UE swobody i kraje członkowskie zobowiązane są zaimplementować te regulacje. Stosowne rozwiązania legislacyjne powinny zostać wdrożone do końca 2024 r.

Autor: Łukasz Zalewski, dziennikarz działu prawnego Business Insider Polska