Rekordy na giełdzie podbijają zapomniane oszczędności milionów Polaków. Sprawdź konto

Z tego względu eksperci gorąco zachęcają do wzięcia spraw w swoje ręce i dodatkowego oszczędzania na emeryturę, co jest konieczne, jeśli nie chcemy po przejściu na emeryturę drastycznie ograniczać poziomu życia. Wiele mówi się o programach IKE, IKZE, PPE i wprowadzonych przez rząd PiS w 2019 r. Pracowniczych Planach Kapitałowych.

Mało osób pamięta o wprowadzonych 20 lat wcześniej Otwartych Funduszach Emerytalnych (OFE). Niektórzy mogą nawet myśleć, że OFE nie istnieją, bo już za czasów PO-PSL w 2014 r. zostały w dużej części zdemontowane (straciły na rzecz ZUS ponad połowę kapitału zgromadzonego przez oszczędzających, czyli ponad 150 mld zł). Następnie rząd PiS zapowiadał całkowitą likwidację OFE, ale do tej pory w sprawie nic się nie zadziało.

Dalsza część artykułu znajduje się poniżej materiału wideo

Tym samym wciąż fundusze trzymają oszczędności ponad 14 mln Polaków (najnowsze statystyki z końca marca 2024 r. pokazują dokładnie 14 mln 474 tys. 126 osób w OFE). To ponad cztery razy większa grupa niż w PPK.

Na ich kontach w OFE leżą w sumie prawie 222 mld zł, czyli kwota 15-krotnie większa niż w PPK.

Rekordy na giełdzie podbijają oszczędności w OFE

Jeśli spojrzymy na analogiczne statystyki OFE sprzed roku (z marca 2023 r.), okaże się, że w ciągu 12 miesięcy spadła liczba osób oszczędzających w funduszach emerytalnych (o ok. 340 tys., czyli 2 proc.) i jednocześnie wartość pieniędzy zgromadzonych na kontach przez przyszłych emerytów bardzo mocno wzrosła (o ponad 61 mld zł, czyli 38 proc.).

Skąd tak duży wzrost pieniędzy na kontach w OFE? To zasługa trwającej hossy na warszawskiej giełdzie, która właśnie teraz osiąga historyczne szczyty. Indeks WIG pokazuje, że tylko od początku tego roku notowania akcji podskoczyły o 10 proc., a w ciągu ostatnich 12 miesięcy — o 36 proc.

Warto podkreślić, że aktualnie aż 82 proc. wszystkich pieniędzy w OFE jest ulokowanych w akcjach z GPW. Kolejne 10 proc. przypada na akcje spółek na zagranicznych giełdach, gdzie też panują bardzo dobre nastroje. To oznacza, że gdy rosną notowania akcji w Polsce i na świecie, to przyszli emeryci zyskują, choć nie są tego świadomi.

Z danych Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) z końca kwietnia 2024 r. wynika, że w zależności od konkretnego OFE, zyski wypracowane dla przyszłych emerytów w ciągu 12 miesięcy wyniosły od 38 do 45 proc. (tabela poniżej).

Moje pieni��dze od 10 lat leżą w OFE

Jak w praktyce przekłada się giełdowa hossa na oszczędności w OFE? Sprawdziłem to na własnym przykładzie.

Moja pierwsza składka do OFE wpłynęła w maju 2012 r. w kwocie ok. 45 zł. Przez mniej więcej półtora roku odkładania pieniędzy w OFE na koncie miałem nieco ponad 1300 zł. Na początku lutego 2014 r. straciłem z tego około połowy środków (671 zł), co wynikało ze wspomnianego wcześniej demontażu OFE i przekazania pieniędzy do ZUS.

Mając świadomość tego, co politycy robią z moimi oszczędnościami, zdecydowałem się wypisać z OFE. Ostatnia składka została potrącona z mojego wynagrodzenia w czerwcu 2014 r. w kwocie 66 zł. Na tamten moment miałem odłożonych w sumie 1128 zł 99 gr.

Minęło od tamtego czasu prawie 10 lat. Teraz okazuje się, że na koncie w OFE mam ponad 2003 zł. To oznacza, że po rezygnacji z przekazywania kolejnych składek fundusze wypracowały dla mnie 874 zł zysku (+77 proc.). Większość z tej kwoty napłynęła w ostatnich 12 miesiącach.

Czy można wypłacić pieniądze z OFE przed emeryturą?

Takich osób jak ja jest w Polsce kilkanaście milionów. Mają pieniądze w funduszach emerytalnych, ale jest to tylko pozostałość sprzed lat, która ciągle pracuje. Czy w takim razie można wypłacić pieniądze z OFE przed emeryturą? Takie możliwości daje np. PPK. Wielu ludzi nawet wykorzystuje PPK jak dobrą lokatę.

Niestety pieniędzy z OFE nie można wypłacić przed emeryturą. Wyjątkiem jest wypłata w przypadku śmierci oszczędzającego. Pieniądze z OFE się dziedziczy. Trafiają do małżonka oraz osób wskazanych przez członka OFE.

"Zgodnie z ustawą małżonkowi należy się połowa oszczędności, które zgromadzisz w czasie trwania waszej wspólności majątkowej. Pozostałe pieniądze wypłacimy osobom uposażonym. Jeśli oszczędności z OFE nie należą do wspólności majątkowej, to całą kwotę wypłacimy osobom uposażonym" — wskazuje NN OFE.

Co z pieniędzmi z OFE po przejściu na emeryturę?

Ważne jest też pytanie o to, co stanie się z pieniędzmi z OFE po przejściu na emeryturę. Od zmian prawnych z 2014 r. środki z OFE na 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego są w częściach sukcesywnie transferowane na subkonto ubezpieczonego w ZUS.

Do momentu przejścia na emeryturę powinny być całkowicie przetransferowane, a za ich wypłatę odpowiada ZUS.

Autor: Damian Słomski, dziennikarz Business Insider Polska