Kup subskrypcję
Zaloguj się

Kredyt lombardowy i stopy procentowe. Ile wynoszą odsetki lombardowe?

Kredyt lombardowy to rodzaj kredytu bankowego udzielanego na stosunkowo krótki okres, który jest zabezpieczony zastawem wartościowych aktywów, najczęściej papierami wartościowymi. Jest to forma kredytu, która umożliwia pożyczkobiorcy uzyskanie środków pieniężnych przy jednoczesnym zabezpieczeniu pożyczki aktywami, co zmniejsza ryzyko dla banku udzielającego kredytu.

Kredyt lombardowy może być ciekawą alternatywą dla firm, które potrzebują znacznej ilości gotówki na stosunkowo krótki czas
Kredyt lombardowy może być ciekawą alternatywą dla firm, które potrzebują znacznej ilości gotówki na stosunkowo krótki czas | Foto: ASDF_MEDIA / Shutterstock

Choć nazwa kredytu lombardowego dość jednoznacznie kojarzy się z lombardami i komisami, jest to typowo bankowy produkt finansowy. Inną jego nazwą jest kredyt refinansowy. To, co łączy ten rodzaj pożyczki z typowym lombardem to zastaw, będący jego cechą charakterystyczną. Prowadząc firmę, warto poznać mechanizmy związane z takim kredytem oraz dowiedzieć się, jak są liczone i ile wynoszą odsetki od takiego zadłużenia.

Kredyt lombardowy Banku Centralnego

Kredyt refinansowany (lombardowy) Banku Centralnego to kredyt oferowany bankom komercyjnym przez NBP. Udziela się go pod zastaw papierów wartościowych, a wysokość jego oprocentowania stanowi stopa lombardowa ustalana przez Radę Polityki Pieniężnej. Art. 42 Ustawy o Narodowym Banku Polskim wspomina, że jego maksymalna wysokość nie może przekraczać wartości nominalnej zastawionych papierów. Warto w tym miejscu jednak dodać, że jako dodatkowe zabezpieczenie stosuje się tu tzw. haircut.

Haircut jako dodatkowe zabezpieczenie kredytu refinansowego

Haircut to zaniżenie wyceny papierów wartościowych (lub innych ruchomości) oddanych w zastaw. W momencie, gdy kredytobiorca nie spłaci swojego zobowiązania, wierzyciel sprzeda zastawione aktywa. Istnieje jednak ryzyko, że te stracą w międzyczasie na wartości. Haircut stosowany jest jako zabezpieczenie na wypadek takiej sytuacji.

Na przykład, gdy bank, ubiegając się o kredyt refinansowy, przedstawia jako zabezpieczenie aktywa o wartości rynkowej 1 mln zł, NBP stosując haircut w wysokości 20 proc. udzieli pożyczki na kwotę jedynie 800 tys. zł. Pozostałe 200 tys. zł to gwarancja banku centralnego na wypadek, gdyby rynkowa cena zastawionych papierów spadła i niemożliwe byłoby ich sprzedanie za tyle, aby odzyskać pożyczone pieniądze.

Kredyt lombardowy na rynku komercyjnym

Banki komercyjne, oprócz tego, że same pozyskują kapitał dzięki kredytom lombardowych, również mają taki produkt w swojej ofercie. Zwykła pożyczka w banku jest dosyć prostym produktem. Potrzebujący gotówki klient składa odpowiedni wniosek, a pożyczkodawca bada jego zdolność kredytową. Następnie, jeżeli wszystko wygląda w porządku, pieniądze trafiają na konto dłużnika, spłacającego umówioną kwotę według ustalonych warunków.

Resztę artykułu znajdziesz pod materiałem wideo:

W przypadku kredytu lombardowego należy do całego procesu dodać także rzeczoznawców, których zadaniem jest oszacowanie wartości zastawianych ruchomości. Dopiero po dokonaniu tej czynności następują negocjacje na temat wysokości kredytu i jego szczegółów. Trzeba mieć przy tym na uwadze, że banki komercyjne również stosują haircut jako zabezpieczenie i wysokość udzielonej pożyczki będzie znacznie niższa niż wartość zastawionych aktywów.

Kredyt lombardowy — co może stanowić zastaw?

Podobnie jak w przypadku kredytu refinansowanego udzielanego przez NBP tutaj również pożyczający zobowiązany jest do zastawienia odpowiedniego depozytu. Przed podpisaniem umowy, kredytobiorca zobowiązuje się do przedstawienia odpowiednich dokumentów potwierdzających własność zastawianych aktywów, a te na czas trwania umowy należeć będą do wierzyciela.

Choć z reguły (tak jak przy kredytach udzielanych przez Bank Centralny) są to papiery wartościowe, banki komercyjne przyjmują również inne cenne ruchomości, np.

  • metale szlachetne,
  • biżuterię,
  • prawa majątkowe,
  • inne wartościowe przedmioty.

Tabela odsetek lombardowych — ile wynoszą stopy procentowe?

Według ścisłej i przejrzystej definicji odsetki to nic innego jak koszt ponoszony przez dłużnika za korzystanie z cudzego kapitału. Odsetki lombardowe są po prostu odsetkami obliczanymi na podstawie lombardowych stóp procentowych. Aktualna wartość tego wskaźnika jest podana na stronie NBP.

Dane historyczne, na których można zobaczyć zmienność stóp procentowych na przestrzeni lat, przedstawia umieszczona tam tabela. Odsetek lombardowych nie powinno obliczać się na podstawie wysokości tego parametru w dniu powstania zadłużenia, lecz za każdym razem, gdy RPP podniesie lub obniży wskaźnik. Pominięcie tych zmian w obliczeniach będzie prowadzić do istotnych nieścisłości.

| Dean Drobot / Shutterstock

Stopy procentowe NBP — czym jest stopa lombardowa

Narodowy Bank Polski ustala pięć podstawowych stóp procentowych. Jedną z nich jest Stopa lombardowa. Określa ona maksymalną wysokość oprocentowania, po jakim banki komercyjne są w stanie zdobyć pieniądze z Banku Centralnego. Oprócz tego Rada Polityki Pieniężnej ustala jeszcze cztery inne kluczowe wskaźniki:

  • Stopa referencyjna — określa cenę minimalną, po jakiej organizowane są przez Narodowy Bank Polski operacje sprzedaży i odkupu bonów pieniężnych. Wysokość tej stopy wpływa na poziom WIBOR.
  • Stopa depozytowa — oprocentowanie obowiązujące banki komercyjne składające depozyty jednodniowe (overnight) do banku centralnego.
  • Stopa dyskontowa weksli — podstawa do obliczania ceny ponoszonej przez banki komercyjne za kredyty udzielane im przez NBP pod zastaw weksli.
  • Stopa redyskontowa weksli — podstawa do obliczania ceny, jaką bank centralny oferuje bankom komercyjnym za przyjęcie odpowiednich wierzytelności do redyskonta. 

Jak wynika z naszego poradnika, kredyt lombardowy może być ciekawą alternatywą dla firm, które potrzebują znacznej ilości gotówki na stosunkowo krótki czas. Pożyczka taka udzielania jest z reguły jedynie na 20-80 proc. wartości zastawu, co powoduje, że trzeba tymczasowo przekazać w posiadanie banku znaczne ilości majątku. Niskie koszty w postaci odsetek lombardowych mogą jednak wynagrodzić te niedogodności.

| Andrzej Rostek / Shutterstock

Podsumowując, stopa lombardowa jest jednym z instrumentów polityki pieniężnej, stosowanym przez banki centralne w celu regulowania płynności w systemie bankowym oraz kontrolowania poziomu inflacji. Jest to stopa procentowa, po której bank centralny udziela krótkoterminowych pożyczek bankom komercyjnym, zabezpieczonych papierami wartościowymi.

Główne cechy stopy lombardowej to:

  • krótkoterminowe pożyczki: stopa lombardowa odnosi się do pożyczek na krótki czas;
  • zabezpieczenie: pożyczki te są udzielane pod zastaw określonych aktywów, najczęściej papierów wartościowych, co zmniejsza ryzyko dla banku centralnego;
  • instrument polityki pieniężnej: regulując stopę lombardową, bank centralny może wpływać na koszt pożyczek dla banków komercyjnych, co z kolei przekłada się na poziom kredytów i depozytów w gospodarce;
  • wpływ na inflację: zmieniając stopę lombardową, bank centralny może zwiększać lub zmniejszać podaż pieniądza w gospodarce, co ma bezpośredni wpływ na poziom inflacji.

W praktyce, gdy bank centralny podnosi stopę lombardową, pożyczki stają się droższe dla banków komercyjnych, co prowadzi do zmniejszenia podaży pieniądza w gospodarce. Obniżenie stopy lombardowej powoduje, że pożyczki stają się tańsze, co może stymulować wzrost gospodarczy i zwiększać inflację.

Stopa lombardowa jest jednym z wielu narzędzi, którymi banki centralne, zarządzają polityką monetarną w celu utrzymania stabilności cen oraz wspierania stabilności finansowej.