Wzloty, upadki i łzy premiera. Tak Wielka Brytania rozwodziła się z Unią

By do tego wszystkiego doszło potrzebne były ponad trzy lata negocjacji, zmiany na stanowisku brytyjskiego premiera i poprawki w umowie rozwodowej.

23 stycznia 2013 - przemówienie Davida Camerona

Przywódca Partii Konserwatywnej i premier David Cameron zapowiedział referendum w sprawie członkostwa w UE.

7 maja 2015 - wybory w Wielkiej Brytanii

Partia Konserwatywna wygrała wybory, niosąc na sztandarach zapowiedź referendum w sprawie członkostwa w Unii Europejskiej, mimo że David Cameron był przeciwnikiem brexitu.

23 czerwca 2016 - referendum w Wielkiej Brytanii

Brytyjczycy opowiedzieli się za opuszczeniem Unii Europejskiej. Przy frekwencji wynoszącej 72,2 proc. za brexitem zagłosowało 52 proc. obywateli.Różnica między "za" i "przeciw" wyniosła 1,1 mln głosów. W reakcji na wyniki głosowania premier David Cameron zapowiedział, że poda się do dymisji.

"Obywatele brytyjscy wyrazili w sposób wolny i demokratyczny wolę opuszczenia Unii Europejskiej. Żałujemy, że podjęli taką decyzję, ale szanujemy ją" – napisali kolejnego dnia Donald Tusk, Jean-Claude Juncker, Martin Schulz i Mark Rutte we wspólnym oświadczeniu.

13 lipca 2016 - Theresa May zostaje premierem

Po złożeniu dymisji przez Davida Camerona Theresa May została drugą kobietą premierem Wielkiej Brytanii po Margaret Thatcher. - Powiedziałem pani premier, że w moim przekonaniu rychłe rozpoczęcie negocjacji leży w interesie wszystkich, tak by zmniejszyć, a ostatecznie wyeliminować panującą niepewność – mówił dwa miesiące później w Londynie przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk.

29 marca 2017 - Wielka Brytania formalnie uruchamia art. 50, by wystąpić z UE

Wielka Brytania formalnie powiadomiła Radę Europejską, że zamierza wystąpić z UE. "W trakcie negocjacji Unia będzie działać jako jednolity podmiot i będzie chronić swoje interesy. Musimy przede wszystkim zminimalizować niepewność, jaką w związku z decyzją Zjednoczonego Królestwa odczuwają nasi obywatele, przedsiębiorstwa i państwa członkowskie" - oświadczyła Rada Europejska.

29 kwietnia 2017 - nadzwyczajne spotkanie Rady Europejskiej

Unijna "27" spotkała się, by przyjąć wytyczne do negocjacji w sprawie brexitu. Europejscy przywódcy określili ramy rozmów oraz stanowisko UE.

19 czerwca 2017 - ruszają negocjacje

Michel Barnier, główny negocjator UE ds. brexitu, i David Davis, minister ds. wyjścia Wielkiej Brytanii z UE, rozpoczęli negocjacje brexitowe. Będą trwać niemal 1,5 roku.

25 listopada 2018 - UE zatwierdza projekt umowy

Podczas nadzwyczajnego szczytu Rady Europejskiej przywódcy zatwierdzili projekt niemal 600-stronicowej umowy ws. brexitu i zaaprobowali projekt deklaracji politycznej o przyszłych stosunkach UE–Wielka Brytania. Wielka Brytania miała opuścić Wspólnotę 30 marca 2019 roku.

15 stycznia 2019 - umowa odrzucona przez brytyjski parlament

Izba Gmin odrzuciła umowę ws. wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Szczególną niechęć budził tzw. "backstop", zakładający, że w razie braku innego porozumienia ws. granicy irlandzkiej Zjednoczone Królestwo byłoby zmuszone do pozostania w unii celnej i wspólnym rynku UE. Ponadto zapis ten otwierał możliwość dla powstania tzw. granic regulacyjnych między Irlandią Północną a pozostałą częścią Zjednoczonego Królestwa.

12 marca 2019 - brytyjski parlament po raz kolejny odrzuca umowę

Izba Gmin drugi raz odrzuciła wynegocjowaną umowę, a kolejnego dnia wykluczyła możliwość opuszczenia UE bez porozumienia.

20 marca 2019 - Wielka Brytania prosi o odłożenie brexitu

Premier Theresa May przesłała do przewodniczącego Rady Europejskiej Donalda Tuska pismo z prośbą o odłożenie brexitu do 30 czerwca 2019 r. Tusk odpowiedział, że "niewielkie przedłużenie jest możliwe, ale będzie zależeć od zaakceptowania umowy brexitowej przez Izbę Gmin".

Ostatecznie przywódcy unijnej "27" zgodzili się, aby przesunąć brexit do 22 maja 2019 r. (dzień przed początkiem wyborów do Parlamentu Europejskiego). Decyzję uzależnili od zaakceptowania w następnym tygodniu przez Izba Gmin umowy o wystąpieniu. Jeśli odrzuci je po raz trzeci - jak uzgodnili - twardy brexit odbędzie się 12 kwietnia.

29 marca 2019 - Izba Gmin po raz trzeci odrzuca umowę

Większością 344 do 286 głosów Izba Gmin po raz trzeci odrzuciła umowę. Oznaczało to wówczas opuszczenie Unii bez umowy 12 kwietnia.

5 kwietnia 2019 - Wielka Brytania chce kolejnego odroczenia brexitu

Premier Theresa May poprosiła o dalsze odsunięcie brexitu w czasie. Zaproponowała datę 30 czerwca 2019 r.

Pięć dni później przywódcy UE zgodzili się na odroczenie brexitu do 31 października 2019 r. W porozumieniu z Wielką Brytanią zastrzeżono jednak, że jeśli umowa wystąpieniowa zostanie ratyfikowana wcześniej, Wielka Brytania opuści Unię pierwszego dnia następnego miesiąca.

7 czerwca 2019 - Theresa May ustępuje ze stanowiska

W wyniku porażki swojej partii w wyborach do Parlamentu Europejskiego oraz niemożności przegłosowania porozumienia z UE Theresa May zrezygnowała z funkcji lidera Partii Konserwatywnej i zapowiedziała ustąpienie ze stanowiska premiera.

24 lipca 2019 - Boris Johnson premierem Wielkiej Brytanii

Były minister spraw zagranicznych Boris Johnson został nowym liderem Partii Konserwatywnej, pokonując w wyborach obecnego szefa dyplomacji Jeremy'ego Hunta. Dzięki temu polityk objął także urząd premiera. W swojej pierwszej wypowiedzi w nowej roli zapowiedział zmianę porozumienia z UE ws. brexitu. Taką możliwość odrzucili unijni politycy, stwierdzając, że żadnych renegocjacji nie będzie. Johnson obiecał również brexit 31 października 2019 z umową lub bez niej.

2 października 2019 - nowa propozycja ws. brexitu

Wielka Brytania przedstawiła nowe propozycje rozwiązania kwestii granicy między Irlandią Północną a Irlandią. Według Londynu na granicy między krajami nie trzeba wprowadzać kontroli ani budować infrastruktury. Szef Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker z zadowoleniem przyjął "determinację" Johnsona, by przyspieszyć rozmowy przed październikowym szczytem unijnym, tak aby znaleźć porozumienie w sprawie brexitu.

17 października 2019 - kolejne porozumienie

Rada Europejska zatwierdziła zmienioną umowę o brexicie. Oba dokumenty uzgodnili 17 października 2019 r. negocjatorzy z UE i Wielkiej Brytanii.

19 października 2019 - porażka rządu Johnsona w Izbie Gmin

Izba Gmin zdecydowała o przesunięciu głosowania nad brexitem, przegłosowując poprawkę Oliviera Letwina w tej sprawie. Poprawka przewidywała wstrzymanie poparcia dla umowy do czasu, gdy stosowne ustawy nie zostaną przyjęte i nie wejdą w życie. Według założenia, celem było uniknięcie "przypadkowego brexitu bez umowy", czyli sytuacji, w której posłowie poparliby porozumienie, ale ustawa nie przeszła całego procesu legislacyjnego przed 31 października i Wielka Brytania - mimo porozumienia politycznego z UE - musiałaby wyjść bez umowy. Było to jednoznaczne z koniecznością poproszenia o kolejne odroczenie brexitu do 31 stycznia 2020.

Tego samego dnia Boris Johnson wysłał do Brukseli wniosek o przesunięcie brexitu do 31 stycznia 2020 r. Pod pismem się jednak nie podpisał.

28 października 2019 - UE przedłuża termin brexitu

Rada Europejska odłożyła brexit do 31 stycznia 2020 r. Wielka Brytania mogła jednak wystąpić wcześniej – 1 grudnia 2019 r. lub 1 stycznia 2020 r. – jeśli do tego czasu obie strony ratyfikowałyby umowę.

12 grudnia 2019 - przedterminowe wybory w Wielkiej Brytanii

Z końcem października Izba Gmin - w celu przezwyciężenia parlamentarnego impasu - zdecydowała, że w Wielkiej Brytanii odbędą się przedterminowe wybory. Partia Konserwatywna premiera Borisa Johnsona zdecydowanie je wygrała. Konserwatyści zdobyli 365 mandatów w 650-osobowej Izbie Gmin.

9 stycznia 2020 - Izba Gmin za ustawą w sprawie brexitu

Izba Gmin zagłosowała za ustawą ws. brexitu. Za przyjęciem dokumentu opowiedziało się 330 posłów, przeciwnych było 231. Projekt ustawy trafił później do Izby Lordów, która zdecydowała 22 stycznia, że nie będzie dalej forsować odrzuconych wcześniej w głosowaniach w Izbie Gmin poprawek i zgodziła się tym samym na przyjęcie ustawy w wersji zaproponowanej przez rząd Borisa Johnsona.

23 stycznia 2020 - królowa Elżbieta II wyraża zgodę na brexit

Brytyjska królowa Elżbieta II wyraziła zgodę na wejście w życie ustawy o porozumieniu ws. wystąpienia z Unii Europejskiej. Oznaczało to, że niezbędny do uporządkowanego brexitu akt prawny wszedł w życie.

24 stycznia 2020 - UE podpisuje umowę brexitową

Przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel i przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen podpisali umowę o wystąpieniu Wielkiej Brytanii z UE. Tego samego dnia w Londynie dokument został podpisany również przez premiera Johnsona.

29 stycznia 2020 - Parlament Europejski popiera umowę

Parlament Europejski poparł umowę o wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Decyzja otworzyła formalnie drogę do brexitu. W głosowaniu 621 europosłów było za, 49 przeciw, a 13 wstrzymało się od głosu.

30 stycznia 2020 - UE kończy procedurę

Państwa w Radzie UE przyjęły decyzję o zawarciu umowy o wyjściu Wielkiej Brytanii ze Wspólnoty. To ostatni formalny krok, który sprawił, że brexit nastąpił w uporządkowany sposób.

1 lutego 2020 - Wielka Brytania opuszcza UE

Od 1 lutego Wielka Brytania nie jest już częścią UE, a brytyjscy posłowie opuścili Parlament Europejski. Wraz z brexitem rozpoczął się tzw. okres przejściowy, w trakcie którego Londyn i Bruksela będą negocjować umowę o przyszłych relacjach.

WARTO WIEDZIEĆ: