Jak zrobić dobry biznesplan? Pamiętaj o tych kilku rzeczach
Dobrze prosperująca firma to nie tylko świetny pomysł na produkt lub usługę, wysoka jakość czy marketing. Każda działalność gospodarcza w momencie startu powinna posiadać skrupulatnie i rzetelnie stworzony biznesplan, czyli dokument, w którym zawarte zostaną wszystkie mocne i słabe strony marki. Wielu biznesmenów inwestujących w nowe gałęzie gospodarki często sięga po tego typu raporty. Czym jest biznesplan? Kto powinien go stworzyć? W jaki sposób go rozpisać i od czego zacząć?
- Dobrze zrobiony plan pomoże uniknąć problemów w trakcie realizacji pomysłów związanych z otwarciem, rozwojem i prowadzeniem firmy
- Zawartość raportu nie jest narzucona z góry, choć na rynku można znaleźć kilka wzorów oraz gotowych planów, w których da się zauważyć pewne stałe segmenty
- Niestety, wiele przygotowywanych planów okazuje się zwyczajnie złych – zarówno pod względem merytorycznym, jak i analitycznym, co zwykle stanowi główną przyczynę odmowy udzielenia kredytu bądź dotacji na start lub rozwój firmy
Wiele osób postrzega przygotowanie biznesplanu jako zło konieczne, wymagane do uzyskania kredytu bądź dotacji na rozpoczęcie działalności firmy. Dobrze opracowana dokumentacja stanowi odpowiednią formę uporządkowania własnych idei i pomysłów, a także weryfikację szans i zagrożeń na rynku. W trakcie planowania może jednak okazać się, że pomysł jest całkowicie nierentowny. Wyciągnięcie takich wniosków na tym etapie pozwoli uniknąć nietrafionej inwestycji.
Co to jest biznesplan?
Biznesplan (z ang. dosłownie: "plan biznesowy") to dokument, który sporządza się w celu teoretycznego sprawdzenia rentowności całego pomysłu na biznes. Tworzy się go zwykle przed rozpoczęciem funkcjonowania przedsiębiorstwa, by zaplanować wszystkie kwestie — wewnętrzne i zewnętrzne — związane z działalnością przyszłej firmy.
Warto podkreślić, że ten typ raportu nie powinien określać jedynie decyzji, którymi kieruje się marka na początku działalności rynkowej – jego horyzont powinien sięgać dużo dalej. Rzetelny, mądrze opracowany, poparty badaniami dokument to świetny punkt wyjścia dla wszystkich rodzajów przedsiębiorstw – zarówno tych stawiających pierwsze kroki, jak i tych z bogatym doświadczeniem.
Zobacz także: Chcesz mieć więcej pieniędzy? Posłuchaj, jak to zrobić
Biznesplan zawiera zwykle zbiór informacji określających przyszłe szanse i zagrożenia rynkowe, a także analizę finansową, która będzie w stanie przewidzieć opłacalność prowadzenia przedsiębiorstwa. Dokument ten musi poruszać wszystkie istotne kwestie, które poddawane są ocenie inwestorów, kredytodawców oraz zarządu firmy.
Kto i kiedy powinien stworzyć biznesplan?
Biznesplany mogą być tworzone zarówno przez zewnętrzne firmy specjalizujące się w tego typu działaniach, jak i przez samego przedsiębiorcę, który stara się np. o dofinansowanie na otwarcie biznesu. Decyzja należy wyłącznie do osoby prowadzącej przedsiębiorstwo. Trzeba jednak pamiętać o tym, że wszystkie wątpliwości i niejasne kwestie pojawiające się przy opracowywaniu biznesplanu mogłyby zostać rozwiane dzięki pomocy kogoś z zewnątrz.
Kiedy zachodzi potrzeba wykonania biznesplanu? Często jest to wymóg stawiany przed przedsiębiorcą, który chce pozyskać dodatkowe źródła finansowania poza nakładem własnym (np. kredyt). Konieczność stworzenia dokumentacji zachodzi również w przypadku kreowania szczegółowego planu działania przedsiębiorstwa w określonym czasie w przyszłości.
Co powinien zawierać biznesplan?
Zawartość raportu nie jest narzucona z góry, choć na rynku można znaleźć kilka wzorów oraz gotowych planów, w których da się zauważyć pewne stałe segmenty. Do najczęściej spotykanych elementów biznesplanu zalicza się:
- Spis treści.
- Streszczenie – powinno z góry definiować cel, w którego realizacji ma pomóc biznesplan. Jego równorzędne założenie stanowi przyciągnięcie czytelnika do sprawdzenia całości. W myśl zasady "pierwsze wrażenie czyni cuda" jest to jeden z najważniejszych aspektów całej dokumentacji – w przypadku źle stworzonego streszczenia szanse na otrzymanie dotacji bądź kredytu mocno maleją.
- Charakterystyka usług/produktów – kolejny istotny element zbioru, mający za zadanie scharakteryzować w sposób szczegółowy wszystko, na czym przedsiębiorstwo będzie zarabiało. Tego typu dokumenty są bardzo często przygotowywane w przypadku wprowadzenia nowych produktów lub usług na rynek – powinny zawierać informacje o cenie, potencjale marketingowym i zaletach oraz wadach danego rozwiązania.
- Charakterystyka i profil przedsiębiorstwa – zbiór najważniejszych faktów, dotyczących firmy – nazwę, datę i formę rozpoczęcia działalności gospodarczej, profil przedsiębiorstwa czy określenie, kto jest właścicielem całego biznesu.
- Analiza finansowa – bardzo istotna część biznesplanu, wyjaśniająca wszelkie aspekty funkcjonowania przedsiębiorstwa z punktu finansowego. Autor powinien zawrzeć w niej wszystkie informacje dotyczące zakładanego bilansu przychodów i kosztów, rachunek zysków i strat, analizę rentowności i przepływów pieniężnych. Do tego raportu dołącza się zwykle papiery zawiadamiające o ewentualnym zadłużeniu.
- Analiza otoczenia – szczegółowe i skrupulatne badanie wszelkich czynników zewnętrznych (zarówno tych, które mogą pomóc, jak i takich, które potencjalnie byłyby w stanie zaszkodzić przedsiębiorstwu), wliczając w to informacje o potencjalnych klientach oraz konkurencji. Zwykle jest to również część przeznaczona na ewentualne zaplanowanie potrzebą odpowiedniej kadry pracowniczej – od wymaganych umiejętności, przez podział obowiązków i systemy komunikacyjne, po płace i rozliczenia.
- Harmonogram działań przedsiębiorstwa – sekcja zawierająca wszelkie kwestie dotyczące realizacji założonych wcześniej zadań. Do wszystkich decyzji dołącza się również m.in. plany marketingowe, finansowe oraz organizacyjne.
- Plan działań marketingowych – opis działań mających na celu pozyskanie klientów. Mimo że ten termin pojawiał się wcześniej, warto mu poświęcić zdecydowanie więcej miejsca i czasu. Marketing marki stanowi przecież siłę napędową sprzedaży, dzięki której klient przychodzi do tej konkretnej firmy. Ta część biznesplanu musi dostarczać wiadomości o reklamie – zarówno z punktu widzenia marketingowców, jak i osób zajmujących się finansami firmy. Istotną częścią planu reklamowego są też informacje dotyczące planowanej działalności w mediach społecznościowych takich jak Facebook, Instagram czy Twitter (z uwzględnieniem ewentualnych kampanii z udziałem influencerów).
- Dodatkowe elementy – np. analiza SWOT, zawierająca informacje o mocnych i słabych stronach firmy, a także potencjalnych zagrożeniach i szansach, które mogą być furtką do rozwoju działalności. Umieszcza się tu często podsumowanie całego biznesplanu, wraz z wynikami badań przeprowadzonych wśród konsumentów.
Cztery grzechy główne złego biznesplanu
Niestety, wiele przygotowywanych planów okazuje się zwyczajnie złych – zarówno pod względem merytorycznym, jak i analitycznym, co zwykle stanowi główną przyczynę odmowy udzielenia kredytu bądź dotacji na start lub rozwój firmy. Oto czego należy się wystrzegać przy tworzeniu dokumentów tego typu:
- Brak rzetelności – jest to pięta achillesowa większości biznesplanów, zwłaszcza tych sporządzanych przez właścicieli przedsiębiorstw oraz pomysłodawców na rozwój firmy. Zbyt optymistyczne podejście, za duża lub mała szczerość wobec słabości i zagrożeń to najczęściej spotykane cechy charakterystyczne słabych biznesplanów.
- Zbytnie skupienie się na konkretnych kwestiach – dobry plan biznesowy powinien być jak najbardziej kompleksowy i skupiać się jednocześnie na wszystkich aspektach funkcjonowania przedsiębiorstwa.
- Krótkowzroczność planu – początki są bardzo istotne, lecz po pierwszych miesiącach funkcjonowania firmy nie warto iść na żywioł, tylko planować wszystkie następne kroki. Wcześniejsze przemyślenie sprawy i stworzenie bardziej długofalowych założeń to bardzo ważna kwestia przy tworzeniu biznesplanu.
- Brak elastyczności – rynek jest na tyle przewrotny, a ludzie tak zmienni, że elastyczność w planowaniu jest właściwie niezbędna. Wiele złych biznesplanów ma dużo sztywnych założeń, a trzymanie się ich może okazać się zgubne w niepewnych warunkach funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Zobacz także: Dlaczego tak często liderami, szefami i politykami zostają narcystyczni, makiaweliczni psychopaci?
Biznesplan — podsumowanie
Biznesplan to bardzo ważna kwestia dla każdego startującego przedsiębiorstwa, a także firm, które planują rozszerzyć swoją działalność. Dobrze zrobiony plan pomoże uniknąć problemów w trakcie realizacji pomysłów związanych z otwarciem, rozwojem i prowadzeniem firmy.