Minister finansów buduje własne zaplecze. Będzie miał nowy think tank

Wszystko wskazuje, że wkrótce PIE zmieni swój profil działalności, a może nawet połączy się z inną instytucją publiczną działającą w Ministerstwie Finansów. Wszystko dlatego, że kontrola i nadzór nad państwowym think tankiem mają znaleźć się w domenie szefa resortu finansów Andrzej Domańskiego.

Jak ustalił Business Insider Polska, jednym z rozważanych i prawdopodobnych wariantów jest fuzja PIE oraz Instytutu Finansów, który także za rządów PiS powstał w strukturze MF.

Na razie resort finansów powściągliwie informuje o swoich planach.

"Formalnie Ministerstwo Finansów przejmie Polski Instytut Ekonomiczny po wejściu w życie przepisów ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji rządowej" – czytamy w odpowiedzi biura prasowego MF.

Ustawa jest już na ostatniej prostej, bo czeka tylko na podpis prezydenta. Ministerstwo nie potwierdza planu połączenia z Instytutem Finansów.

"Na obecnym etapie Ministerstwo Finansów nie podjęło jeszcze żadnej decyzji w tym zakresie" – przyznają przedstawiciele MF.

"Z uwagi na zakres kompetencji resortu finansów nie można wykluczyć pewnych zmian w planie prac Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Wszelkie decyzje będą miały na celu przede wszystkim pełne wykorzystanie zaplecza analityczno-eksperckiego Instytutu" – dodają.

Więcej pracy zleconej

Według naszych informatorów zbliżonych do resortu finansów nowy think tank, który miałby powstać w domenie ministra Andrzeja Domańskiego, będzie bardziej skupiony na przygotowywaniu analiz i ekspertyz potrzebnych dla kreowania polityki fiskalnej.

Dzisiaj zakres działania PIE jest bardzo szeroki, a powstające w nim raporty dotyczą właściwie każdej sfery gospodarczej — od kwestii klimatycznych, przez politykę społeczną po sprawy międzynarodowe.

— Wydaje się, że PIE powinno działać bardziej funkcjonalnie i swoją wiedzą ekspercką wspierać konkretne polityki państwa, a to pewnie ograniczy zakres tematyczny analiz — uważa nasz rozmówca zbliżony do MF.

Przypomina, że takie zadanie, przynajmniej w teorii, miał spełniać Instytut Finansów. — Tak się jednak nie stało i wydaje się, że dzisiaj nie ma sensu, aby IF istniał w takim kształcie — podkreśla nasze źródło.

Obecna ekipa rządząca przed dojściem do władzy krytykowała powstałe za czasów PiS podmioty takie jak IF. Instytut powstał w pierwszej połowie 2021 r. jako zaplecze analityczne resortu finansów. Od momentu powstania działania IF pochłonęły przeszło 11 mln zł. Nowe kierownictwo MF zdecydowało się też na przeprowadzenie audytu w tej jednostce.

W kierownictwie IF pojawiły się zaś nowe osoby. Dyrektorem został Dariusz Adamski, jego zastępcami Antoni Kolek (opisywaliśmy jego historię w tekście: Minister finansów zatrudnia skazanego za wynoszenie danych z ZUS. Został dyrektorem) oraz była posłanka Hanna Gill-Piątek, która obecnie ubiega się o mandat do Parlamentu Europejskiego. Co ciekawe, kiedy Gill-Piątek była jeszcze opozycyjną polityczką, mocno krytykowała IF, a we wpisie na platformie X (dawniej Twitter) sugerowała, że to miejsce zatrudnienia dla tzw. tłustych kotów.

Dalsza część tekstu pod wpisem

Pogodzeni z losem

O ile jednak przeniesienie nadzoru na PIE do MF jest dość prostą sprawą i wymaga jedynie zmiany tzw. ustawy o działach administracji rządowej, to już przekształcenie zakresu działania tej instytucji będzie wymagało także zmiany samej ustawy o PIE.

Instytut bowiem powstał na mocy przepisów, które weszły w życie we wrześniu 2018 r. Ustawa zlikwidowała wówczas Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur, a na jego fundamencie powstał PIE.

— Wszyscy w PIE zdają sobie sprawę, że instytut przejdzie najprawdopodobniej duże zmiany. Czy zostanie połączony z Instytutem Finansów? Tego jeszcze nie wiemy, ale takie głosy dotarły do nas – mówi nam osoba zbliżona do państwowego think tanku.

Minister poszerzy wpływy

Minister finansów Andrzej Domański nie ma władzy w spółkach Skarbu Państwa. Wykonuje prawa z akcji lub udziałów w Aplikacjach Krytycznych, których zadaniem jest przygotowywanie rozwiązań IT dla resortu i spółce BondSpot, która prowadzi elektroniczny rynek obroty rządowymi papierami skarbowymi.

Do tego minister ma w nadzorze Bankowy Fundusz Gwarancyjny, gdzie jego przedstawiciele mają większość w radzie i to szef MF kontroluję tę instytucję, podobnie jak Polską Agencję Nadzoru Audytowego. Minister ma też możliwość wskazania członków zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego czy przedstawiciela w Komisji Nadzoru Finansowego.

— Minister finansów nie ma zbyt wielu miejsc, w których mógłby budować wpływy i otaczać się ludźmi, którym ufa i w których kompetencje wierzy. Dlatego nowy think tank może być dla niego szansą stworzenia własnego zaplecza – podkreśla nasz rozmówca zbliżony do resortu.

Autor: Bartek Godusławski, dziennikarz Business Insider Polska