Jump to content

Illuminismu

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.


Artìculu in LSC

Letura de da tragèdia "S'òrfanu de sa Tzina" de Voltaire in intro de su salone de madame Geoffrin (Malmaison,1812).
Part of "School of Athens" by Raphael (Raffaelo Sanzio, 1483-1520)
Preistòria
Paleolìticu - Neolìticu
Edade de su ràmene - Edade de su brunzu
Edade de su ferru
Edade antiga
Mesopotàmia - Egitu Antigu
Tziviltade de sa badde de s'Indus
Tziviltade nuraghesa
Fenìtzios - Etruscos - Cartaginesos
Antighidade clàssica
(Gregos, Romanos)

Tzina antiga - Ìndia antiga

Edade mèdia
Edade Mèdia Arta
Edade Mèdia Tzentrale
Edade Mèdia Bàscia
Impèriu Romanu de Oriente
Edade moderna
Edade de sas esploratziones
Rinaschimentu
Barocu - Illuminismu
Rivolutzione frantzesa
Rivolutzione industriale
Edade cuntemporànea
Prima Gherra Mundiale
Segunda Gherra Mundiale
Gherra frida

Istòria de su tempus presente


v  d  e

S'illuminismu est istadu unu movimentu polìticu, sotziale, culturale e filosòficu isvilupadu a inghìriu a su de 18 sèculos in Europa. Fiat naschidu in Inghilterra[1] ma at tentu su màssimu isvilupu in Frantza, a pustis in totu Europa e est lòmpidu fintzas a s'Amèrica.

Su trèmene "illuminismu" est coladu a significare genèricamente cale si siat forma de pensamentu chi bògiat "illuminare" sa mente de sos òmines, annebidada de s'ignoràntzia e de sa superstitzione, serbende·si de sa crìtica, de sa resone e de s'aportu de sa sièntzia.[2]

  1. illuminismo, in sapere.it.
  2. Enciclopedia Garzanti di Filosofia.