Przejdź do zawartości

Portal:Religioznawstwo

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Religioznawstwo w polskojęzycznej Wikipedii

Symbole religijne
Symbole religijne

Portale poszczególnych religii: BUDDYZMCHRZEŚCIJAŃSTWOHINDUIZMISLAMJUDAIZMRODZIMOWIERSTWO SŁOWIAŃSKIE

Inne portale o tematyce religijnej: BibliaCerkwieJezus ChrystusKatolicyzmMariawityzmMaryja PannaPallotyniPrawosławieRuch Świętych w Dniach OstatnichSynagogiŚwięciWatykanZakony

Portale o tematyce związanej z religioznawstwem: AntropologiaAteizmFilozofiaWolnomularstwo

Jeżeli chcesz edytować tę stronę, przejdź tutaj.

Artykuł na medal

Religia Urartu – przyjęty w starożytnym, istniejącym od VIII do VI wieku p.n.e., państwie Urartu system wierzeń. Był typowym dla bliskowschodnich państw despotycznych. Religia Urartu miała charakter politeistyczny i wywodziła się z wcześniejszych wierzeń Mezopotamii i Anatolii[1]. Podobnie jak w innych wierzeniach starożytnego Wschodu, w Urartu istniał panteon bóstw, patronujących różnym zjawiskom. Naczelnym bóstwem był Chaldi. Światy ludzi i bogów łączyły się za pośrednictwem rytualnych ofiar. Religia Urartu wchłonęła charakterystyczne dla starożytnego Wschodu motywy drzewa życia, węża, uskrzydlonej tarczy słonecznej[2]. Na tle wierzeń Mezopotamii Urartu wyróżniało się wysokim poziomem tolerancji religijnej[3], co było uwarunkowane wielonarodowością państwa[4].

Struktura panteonu bóstw Urartu miała wspólne cechy z religią Mezopotamii, częściowo za pośrednictwem Asyrii, częściowo – Hurytów. Jedynie naczelne bóstwo Chaldi pozostało urartyjskie[5]. Niektóre bóstwa miały naturę totemów, na przykład bogowie gór, szlaków, jaskiń. Bóstwa męskie zajmowały wyższą pozycję w panteonie niż kobiece[6].

Cechą charakterystyczną religii Urartu była tolerancja[3]. Zunifikowana za czasów panowania Ispiniego religia państwowa wraz z poszerzeniem granic Urartu współistniała z wierzeniami podbitych obszarów. Królowie urartyjscy nie zabraniali obcych praktyk religijnych. Wznosili też świątynie na cześć miejscowych bóstw[7].

Artykuł miesiąca

Islam (arab. الإسلام, al-islām) – religia monoteistyczna, druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwie[8][9]. Świętą księgą islamu jest Koran, a zawarte w nim objawienie ma stanowić ostateczne i niezmienne przesłanie Allaha do ludzi[10]. Islam bywa określany jako mahometanizm[11][12].

Słowo islam w języku arabskim oznacza poddanie się woli Boga[10]. Islam ma wspólne korzenie z judaizmem i chrześcijaństwem. Zgodnie z nauką proroka Mahometa objawienie przekazane Żydom i chrześcijanom przez Abrahama, Mojżesza i Jezusa powinno zostać ponowione i uzupełnione. Muzułmanie wierzą, że wersety Koranu zostały stopniowo objawione Mahometowi poprzez Archanioła Gabriela[10] (arab. Dżibril) pomiędzy 610 r. n.e., a jego śmiercią 8 czerwca 632 roku[10]. Podstawę islamu tworzy pięć zasad i obowiązków muzułmanina: wyznanie wiary w jedynego Boga (szahada), pięciokrotna modlitwa w ciągu doby, post w miesiącu ramadan, jałmużna na rzecz ubogich oraz pielgrzymka do Mekki przynajmniej raz w życiu.

Przesłanie Mahometa początkowo głoszone było wśród przedstawicieli plemion arabskich, z czasem jednak rozpowszechniło się na całym świecie. Obecnie Arabowie stanowią około 20-25% wyznawców islamu, większość muzułmanów zaś żyje w krajach Azji, najliczniej w Indonezji, Indiach, Pakistanie i Bangladeszu[9]. Tradycyjnie islam dzieli się na trzy główne odłamy: sunnicki (85-90%), szyicki (10-15%) i charydżycki (<1%)[9]. Podział taki nie uwzględnia jednak głębokich różnic wyznaniowych, teologicznych, historycznych i politycznych wśród wielomilionowych grup takich jak nurt sufizmu, islam bezdenominacyjny (wyznawcy identyfikujący się jako tylko muzułmanie)[13], odłam Ahmadijja[14], czy fundamentalistyczny salafizm[15].

Ilustracja miesiąca

Postacie

Albert Schweitzer (ur. 14 stycznia 1875 w Kaysersbergu, zm. 4 września 1965 w Lambaréné) – francusko-niemiecki (alzacki) teolog i duchowny luterański, filozof, organista, muzykolog, lekarz. W 1952 otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla za założenie szpitala w Lambaréné w Gabonie.

Jego ideą etyczną (którą starał się praktycznie realizować) było poszanowanie życia, zawarte w twierdzeniu: „Jestem życiem, które pragnie żyć, pośród życia, które pragnie żyć”, konsekwencją tego programu etycznego jest obowiązek ratowania życia i łagodzenia cierpienia. Głosił, że cześć dla życia wymaga od człowieka szacunku, nie tylko wobec ludzi, ale także wobec zwierząt, a nawet roślin, zakazując ich bezmyślnego niszczenia.

Schweitzer reprezentował pogląd, że najwcześniejsze pisma chrześcijańskie, jak autentyczne listy Pawłowe (1. List do Koryntian i 1. List do Tesaloniczan) oraz pierwsze Ewangelie (Marka i Mateusza) wyraźnie wskazują, iż Jezus wierzył, że Syn Człowieczy nadejdzie wkrótce, ówczesne potęgi upadną i zostanie ustanowione Królestwo Boże na Ziemi. Z biegiem czasu, w późniejszych pismach, przesłanie apokaliptyczne zanikało. Opinię tę wyraził w innej swojej pracy Historia badań nad życiem Jezusa (1906)[16], która stała się słynna pod angielskim tytułem The Quest of the Historical Jesus (1910)[17] i jest uważana za „tekst fundacyjny” hipotezy Jezusa jako proroka apokaliptycznego[18][19]. Natomiast w swojej pracy doktorskiej „Die psychiatrische Beurteilung Jesu: Darstellung und Kritik” („Psychiatryczna ocena Jezusa: przedstawienie [zagadnienia] i krytyka”, 1913)[20] polemizował z popularnymi w tamtym czasie wśród niektórych psychiatrów i psychologów opiniami kwestionującymi zdrowie psychiczne Jezusa[21][22][23].

Jako zdeklarowany pacyfista po II wojnie światowej angażował się w ruch przeciwko wyścigowi zbrojeń. Do idei Schweitzera nawiązują współcześnie ruchy ekologiczne.

Ciekawostki

Czy wiesz, że...


Strony przeglądowe

Przegląd zagadnień z zakresu religii, bogowie rzymscy, bogowie słowiańscy, demony słowiańskie, drzewo genealogiczne bóstw greckich, lista dynastii chasydzkich, lista postaci z mitologii indyjskiej, lista upadłych aniołów, miejsce święte, rodzimowierstwo (pojęcie), sanktuaria maryjne, podział administracyjny Kościoła katolickiego w Polsce, Wielka Bogini

Glosariusze: glosariusz buddyjski, glosariusz chrześcijaństwa, glosariusz hinduizmu, glosariusz islamu, glosariusz judaizmu, glosariusz rodzimowierstwa słowiańskiego

Duchowni: arcybiskupi Canterbury, arcybiskupi gnieźnieńscy i prymasi Polski, biskupi Kościoła Starokatolickiego Mariawitów, Biskupi warszawscy i bielscy (prawosławni), kardynałowie, metropolici i patriarchowie Moskwy, prawosławni patriarchowie Aleksandrii, patriarcha Konstantynopola, poczet papieży, polscy biskupi katoliccy

Artykuły kontrowersyjne

Artykuły, które z różnych przyczyn uznano za kontrowersyjne lub wymagające neutralnego ujęcia tematu: Alojzy Wiktor Stepinac, Anneliese Michel, bazylika katedralna Opieki Najświętszej Maryi Panny w Radomiu, Báb, czyściec, duchowość chrześcijańska, eksterioryzacja, Falun Gong, Gendun Czokji Nima, gmina żydowska w Raciborzu, Jadwiżanki wawelskie, Józef Śleboda, Kaplica i Kościół św. Barbary w Warszawie, Kazimierz Konowrocki, Kościół i klasztor OO. Bernardynów pw. św. Barbary w Przeworsku, Krucjata Wyzwolenia Człowieka, Księga Micheasza, magia, mahasamadhi, Malachi Martin, Mar Abraham, Mar Ahha, Matka Teresa z Kalkuty, Michalina Jozafata Hordaszewska, montaniści, Nowa Synagoga w Segedynie, Nowy Cmentarz Żydowski we Wrocławiu, Osho (Bhagwan Shree Rajneesh), Papaji, Parafia Matki Bożej Królowej Polski w Nisku, Parafia Przemienienia Pańskiego w Mrągowie, Pielgrzym (czasopismo), religie teocentryczne, Salezjański Wolontariat Misyjny "Młodzi Światu", sasana, satanizm laveyański, Sobór laterański V, Stanisław ze Szczepanowa, Stanisław Szpetnar, Sun Myung Moon, Tenzin Delek Rinpocze, Teodor Haase, Teresa z Ávili, Yasodharā, zen.

Tematy kontrowersyjne: Dyskusja:Krytyka papieża Jana Pawła II, Dyskusja:Moherowe berety, Dyskusja:Przestępstwa seksualne w Kościele katolickim, Dyskusja:Radio Maryja, Dyskusja:Świadkowie Jehowy, Dyskusja:Tadeusz Rydzyk.

Ostatnie zmiany tematyczne

Na poniższych stronach można śledzić ostatnie edycje artykułów związanych z daną tematyką. Nie są to pełne dane - pokazują zmiany tylko w artykułach zapisanych w stronach przeglądowych.

Do zrobienia...

Jeśli chcesz współtworzyć wikiportal Religioznawstwo, budując przy tym i rozszerzając zasoby polskiej Wikipedii, pomóż nam opisując lub rozwijając poniższe artykuły.

Oto niektóre rzeczy, które zostały do zrobienia:

Religia w siostrzanych projektach

Religia na Wikibooks Religia na Wikicytatach Religia na Wikiźródłach Religia na Wikinews Religia na Wikicommons
Darmowe podręczniki Kolekcja cytatów Teksty źródłowe Serwis informacyjny Grafiki
Przypisy
  1. P.E. Zimansky, Ancient Ararat. A handbook of Urartian studies, s. 86
  2. Б.Б. Пиотровский, Ванское царство (Урарту), s. 220–231
  3. a b M. Chahin, The Kingdom of Armenia, s. 141
  4. P.E. Zimansky, Ecology and empire. The structure of the Urartian state.
  5. Б.Б. Пиотровский, Ванское царство (Урарту), s. 220–221
  6. Г.А. Меликишвили, К интерпретации урартской надписи Мхер-Капуси, „Сообщения Академии наук ГрузССР”, 14 (1953)
  7. Г.А. Меликишвили, К вопросу о хетто-цупаннийских переселенцах в Урарту, „Вестник древней истории”, 2 (1958)
  8. „Pew Research Center” ocenił w roku 2010 liczbę muzułmanów na 1,57 miliarda, to jest 23% ludzkości.
  9. a b c Mapping the Global Muslim Population: A Report on the Size and Distribution of the World's Muslim Population. Pew Research Center, 2009. (ang.).
  10. a b c d Kazimierz Banek: Islam [w:] Słownik wiedzy o religiach.. Bielsko-Biała: Park, 2007, s. 145-180. ISBN 978-83-262-0766-2.
  11. Mahometanizm/Islam. Słownik Języka polskiego PWN. [dostęp 2018-07-23].
  12. Władysław Kopaliński: Islam. [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego [on-line]. [dostęp 2018-07-23].
  13. Religious Affiliation. Pew Research Center. (ang.).
  14. Breach of Faith. Nowy Jork: Human Rights Watch, 2005. Cytat: While it is difficult to provide an exact figure of the Ahmadiyya population, estimates of around 20 million would be appropriate. (ang.).
  15. Global Strategic Assessment 2009: America's Security Role in a Changing World. Departament Obrony Stanów Zjednoczonych, 2009. ISBN 978-0160832123. Cytat: p. 138 The number of Salafis is uncertain but is perhaps in the range of 50 million, of which only perhaps 250,000 are Salafi jihadists. (ang.).
  16. Albert Schweizer: Geschichte der Leben-Jesu-Forschung. Tübingen: J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), 1906. LCCN 13021839. OCLC 6104323. (niem.).
  17. Albert Schweitzer: The Quest of the Historical Jesus. William Montgomery (tłum. na ang.). Londyn: Adam and Charles Black, 1910. OCLC 8003391. (ang.).
  18. Dariusz Kot. Jezus zapomniany: prorok apokaliptycznego Królestwa. „Miesięcznik Znak”, grudzień 2012. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”. ISSN 0044-488X. 
  19. Agnieszka Krzemińska. Jezus ze słów. „Polityka”. 6 (2995), s. 62-65, 2015-02-04. Warszawa: POLITYKA Sp. z o.o. S.K.A.. ISSN 0032-3500. 
  20. Albert Schweitzer: Die psychiatrische Beurteilung Jesu: Darstellung und Kritik. Tübingen: J.C.B.Mohr (Paul Siebeck), 1913. LCCN 13021072. OCLC 5903262. (niem.).
  21. Don Havis. An Inquiry into the Mental Health of Jesus: Was He Crazy?. „Secular Nation”, kwiecień-czerwiec 2001. Washington, D.C.: The International Atheist Alliance. 
  22. Don Havis: Eine Untersuchung der geistigen Gesundheit Jesu. War er verrückt?. Internationaler Bund der Konfenssionslosen und Atheisten (IBKA). [dostęp 2018-07-23]. (niem.).
  23. The Life of Jesus As a Religious Paranoic: The Plausible, Authenticated, Definitive Life of the Historical Jesus Based on the Diagnoses of Three Psychiatrists. Amazon.com. [dostęp 2018-07-23]. (ang.).