Naar inhoud springen

Oscar voor beste regisseur

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

De Academy Award voor beste regisseur (Engels: Academy Award for Best Directing, ook bekend als de Oscar voor beste regisseur of beste regie) is een jaarlijkse filmprijs van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Het is een van de belangrijkste Academy Awards, voor de beste regisseur van het voorgaande jaar. Welke films daarvoor in aanmerking komen wordt bepaald door mensen die werkzaam zijn in de filmindustrie. Uiteindelijk worden vijf regisseurs (in de eerste jaren ook enkele keren drie) bekendgemaakt, die genomineerd zijn voor de prijs. Tijdens de jaarlijkse uitreiking wordt bekendgemaakt wie de prijs gewonnen heeft.

Winnaars en genomineerden

[bewerken | brontekst bewerken]

De winnaars staan bovenaan in vette letters op een gele achtergrond. De overige regisseurs en films die werden genomineerd staan eronder vermeld in alfabetische volgorde.[1]

In het eerste jaar werd er een aparte prijs gegeven voor de beste regisseur van een drama en van een komedie:

Jaar Regisseur Film
1927-28
(1ste)
Regie drama
Frank Borzage 7th Heaven
Herbert Brenon Sorrell and Son
King Vidor The Crowd
Regie komedie
Lewis Milestone Two Arabian Knights
Ted Wilde Speedy
1928-29
(2de)
[noot 1]
Frank Lloyd The Divine Lady
Lionel Barrymore Madame X
Harry Beaumont The Broadway Melody
Irving Cummings In Old Arizona
Frank Lloyd Weary River
Drag
Ernst Lubitsch The Patriot
Jaar Regisseur Film
1929-30
(3de)
Lewis Milestone All Quiet on the Western Front
Clarence Brown Anna Christie
Clarence Brown Romance
Robert Z. Leonard The Divorcee
Ernst Lubitsch The Love Parade
King Vidor Hallelujah
1930-31
(4de)
Norman Taurog Skippy
Clarence Brown A Free Soul
Lewis Milestone The Front Page
Wesley Ruggles Cimarron
Josef von Sternberg Morocco
1931-32
(5de)
Frank Borzage Bad Girl
King Vidor The Champ
Josef von Sternberg Shanghai Express
1932-33
(6de)
[noot 2]
Frank Lloyd Cavalcade
Frank Capra Lady for a Day
George Cukor Little Women
1934
(7de)
[noot 3]
Frank Capra It Happened One Night
Victor Schertzinger One Night of Love
W.S. Van Dyke The Thin Man
1935
(8ste)
[noot 4]
John Ford The Informer
Michael Curtiz [noot 5] Captain Blood
Henry Hathaway The Lives of a Bengal Lancer
Frank Lloyd Mutiny on the Bounty
1936
(9de)
Frank Capra Mr. Deeds Goes to Town
Gregory La Cava My Man Godfrey
Robert Z. Leonard The Great Ziegfeld
W.S. Van Dyke San Francisco
William Wyler Dodsworth
1937
(10de)
Leo McCarey The Awful Truth
William Dieterle The Life of Emile Zola
Sidney Franklin The Good Earth
Gregory La Cava Stage Door
William Wellman A Star Is Born
1938
(11de)
Frank Capra You Can't Take It with You
Michael Curtiz Angels with Dirty Faces
Michael Curtiz Four Daughters
Norman Taurog Boys Town
King Vidor The Citadel
1939
(12de)
Victor Fleming Gone with the Wind
Frank Capra Mr. Smith Goes to Washington
John Ford Stagecoach
Sam Wood Goodbye, Mr. Chips
William Wyler Wuthering Heights
Jaar Regisseur Film
1940
(13de)
John Ford The Grapes of Wrath
George Cukor The Philadelphia Story
Alfred Hitchcock Rebecca
Sam Wood Kitty Foyle
William Wyler The Letter
1941
(14de)
John Ford How Green Was My Valley
Alexander Hall Here Comes Mr. Jordan
Howard Hawks Sergeant York
Orson Welles Citizen Kane
William Wyler The Little Foxes
1942
(15de)
William Wyler Mrs. Miniver
Michael Curtiz Yankee Doodle Dandy
John Farrow Wake Island
Mervyn LeRoy Random Harvest
Sam Wood Kings Row
1943
(16de)
Michael Curtiz Casablanca
Clarence Brown The Human Comedy
Henry King The Song of Bernadette
Ernst Lubitsch Heaven Can Wait
George Stevens The More the Merrier
1944
(17de)
Leo McCarey Going My Way
Alfred Hitchcock Lifeboat
Henry King Wilson
Otto Preminger Laura
Billy Wilder Double Indemnity
1945
(18de)
Billy Wilder The Lost Weekend
Clarence Brown National Velvet
Alfred Hitchcock Spellbound
Leo McCarey The Bells of St. Mary's
Jean Renoir The Southerner
1946
(19de)
William Wyler The Best Years of Our Lives
Clarence Brown The Yearling
Frank Capra It's a Wonderful Life
David Lean Brief Encounter
Robert Siodmak The Killers
1947
(20ste)
Elia Kazan Gentleman's Agreement
George Cukor A Double Life
Edward Dmytryk Crossfire
Henry Koster The Bishop's Wife
David Lean Great Expectations
1948
(21ste)
John Huston The Treasure of the Sierra Madre
Anatole Litvak The Snake Pit
Jean Negulesco Johnny Belinda
Laurence Olivier Hamlet
Fred Zinnemann The Search
1949
(22ste)
Joseph L. Mankiewicz A Letter to Three Wives
Carol Reed The Fallen Idol
Robert Rossen All the King's Men
William A. Wellman Battleground
William Wyler The Heiress
Jaar Regisseur Film
1950
(23ste)
Joseph L. Mankiewicz All About Eve
George Cukor Born Yesterday
John Huston The Asphalt Jungle
Carol Reed The Third Man
Billy Wilder Sunset Blvd.
1951
(24ste)
George Stevens A Place in the Sun
John Huston The African Queen
Elia Kazan A Streetcar Named Desire
Vincente Minnelli An American in Paris
William Wyler Detective Story
1952
(25ste)
John Ford The Quiet Man
Cecil B. DeMille The Greatest Show on Earth
John Huston Moulin Rouge
Joseph L. Mankiewicz Five Fingers
Fred Zinnemann High Noon
1953
(26ste)
Fred Zinnemann From Here to Eternity
George Stevens Shane
Charles Walters Lili
Billy Wilder Stalag 17
William Wyler Roman Holiday
1954
(27ste)
Elia Kazan On the Waterfront
Alfred Hitchcock Rear Window
George Seaton The Country Girl
William Wellman The High and the Mighty
Billy Wilder Sabrina
1955
(28ste)
Delbert Mann Marty
Elia Kazan East of Eden
David Lean Summertime
Joshua Logan Picnic
John Sturges Bad Day at Black Rock
1956
(29ste)
George Stevens Giant
Michael Anderson Around the World in 80 Days
Walter Lang The King and I
King Vidor War and Peace
William Wyler Friendly Persuasion
1957
(30ste)
David Lean The Bridge on the River Kwai
Joshua Logan Sayonara
Sidney Lumet 12 Angry Men
Mark Robson Peyton Place
Billy Wilder Witness for the Prosecution
1958
(31ste)
Vincente Minnelli Gigi
Richard Brooks Cat on a Hot Tin Roof
Stanley Kramer The Defiant Ones
Mark Robson The Inn of the Sixth Happiness
Robert Wise I Want to Live!
1959
(32ste)
William Wyler Ben-Hur
Jack Clayton Room at the Top
George Stevens The Diary of Anne Frank
Billy Wilder Some Like It Hot
Fred Zinnemann The Nun's Story
Jaar Regisseur Film
1960
(33ste)
Billy Wilder The Apartment
Jack Cardiff Sons and Lovers
Jules Dassin Never on Sunday
Alfred Hitchcock Psycho
Fred Zinnemann The Sundowners
1961
(34ste)
Robert Wise en Jerome Robbins West Side Story
Federico Fellini La Dolce Vita
Stanley Kramer Judgment at Nuremberg
Robert Rossen The Hustler
J. Lee Thompson The Guns of Navarone
1962
(35ste)
David Lean Lawrence of Arabia
Pietro Germi Divorce--Italian Style
Robert Mulligan To Kill a Mockingbird
Arthur Penn The Miracle Worker
Frank Perry David and Lisa
1963
(36ste)
Tony Richardson Tom Jones
Federico Fellini Federico Fellini's 8½
Elia Kazan America, America
Otto Preminger The Cardinal
Martin Ritt Hud
1964
(37ste)
George Cukor My Fair Lady
Michael Cacoyannis Zorba the Greek
Peter Glenville Becket
Stanley Kubrick Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb
Robert Stevenson Mary Poppins
1965
(38ste)
Robert Wise The Sound of Music
David Lean Doctor Zhivago
John Schlesinger Darling
Hiroshi Teshigahara Woman in the Dunes
William Wyler The Collector
1966
(39ste)
Fred Zinnemann A Man for All Seasons
Michelangelo Antonioni Blow-Up
Richard Brooks The Professionals
Claude Lelouch A Man and a Woman
Mike Nichols Who's Afraid of Virginia Woolf?
1967
(40ste)
Mike Nichols The Graduate
Richard Brooks In Cold Blood
Norman Jewison In the Heat of the Night
Stanley Kramer Guess Who's Coming to Dinner
Arthur Penn Bonnie and Clyde
1968
(41ste)
Carol Reed Oliver!
Anthony Harvey The Lion in Winter
Stanley Kubrick 2001: A Space Odyssey
Gillo Pontecorvo The Battle of Algiers
Franco Zeffirelli Romeo and Juliet
1969
(42ste)
John Schlesinger Midnight Cowboy
Costa-Gavras Z
George Roy Hill Butch Cassidy and the Sundance Kid
Arthur Penn Alice's Restaurant
Sydney Pollack They Shoot Horses, Don't They?
Jaar Regisseur Film
1970
(43ste)
Franklin J. Schaffner Patton
Robert Altman M*A*S*H
Federico Fellini Fellini Satyricon
Arthur Hiller Love Story
Ken Russell Women in Love
1971
(44ste)
William Friedkin The French Connection
Peter Bogdanovich The Last Picture Show
Norman Jewison Fiddler on the Roof
Stanley Kubrick A Clockwork Orange
John Schlesinger Sunday Bloody Sunday
1972
(45ste)
Bob Fosse Cabaret
John Boorman Deliverance
Francis Ford Coppola The Godfather
Joseph L. Mankiewicz Sleuth
Jan Troell The Emigrants
1973
(46ste)
George Roy Hill The Sting
Ingmar Bergman Cries and Whispers
Bernardo Bertolucci Last Tango in Paris
William Friedkin The Exorcist
George Lucas American Graffiti
1974
(47ste)
Francis Ford Coppola The Godfather Part II
John Cassavetes A Woman Under the Influence
Bob Fosse Lenny
Roman Polański Chinatown
François Truffaut Day for Night
1975
(48ste)
Miloš Forman One Flew Over the Cuckoo's Nest
Robert Altman Nashville
Federico Fellini Amarcord
Stanley Kubrick Barry Lyndon
Sidney Lumet Dog Day Afternoon
1976
(49ste)
John G. Avildsen Rocky
Ingmar Bergman Face to Face
Sidney Lumet Network
Alan J. Pakula All the President's Men
Lina Wertmüller Seven Beauties
1977
(50ste)
Woody Allen Annie Hall
George Lucas Star Wars
Herbert Ross The Turning Point
Steven Spielberg Close Encounters of the Third Kind
Fred Zinnemann Julia
1978
(51ste)
Michael Cimino The Deer Hunter
Woody Allen Interiors
Hal Ashby Coming Home
Warren Beatty en Buck Henry Heaven Can Wait
Alan Parker Midnight Express
1979
(52ste)
Robert Benton Kramer vs. Kramer
Francis Ford Coppola Apocalypse Now
Bob Fosse All That Jazz
Edouard Molinaro La Cage aux Folles
Peter Yates Breaking Away
Jaar Regisseur Film
1980
(53ste)
Robert Redford Ordinary People
David Lynch The Elephant Man
Roman Polański Tess
Richard Rush The Stunt Man
Martin Scorsese Raging Bull
1981
(54ste)
Warren Beatty Reds
Hugh Hudson Chariots of Fire
Louis Malle Atlantic City
Mark Rydell On Golden Pond
Steven Spielberg Raiders of the Lost Ark
1982
(55ste)
Richard Attenborough Gandhi
Sidney Lumet The Verdict
Wolfgang Petersen Das Boot
Sydney Pollack Tootsie
Steven Spielberg E.T. the Extra-Terrestrial
1983
(56ste)
James L. Brooks Terms of Endearment
Bruce Beresford Tender Mercies
Ingmar Bergman Fanny & Alexander
Mike Nichols Silkwood
Peter Yates The Dresser
1984
(57ste)
Miloš Forman Amadeus
Woody Allen Broadway Danny Rose
Robert Benton Places in the Heart
Roland Joffé The Killing Fields
David Lean A Passage to India
1985
(58ste)
Sydney Pollack Out of Africa
Héctor Babenco Kiss of the Spider Woman
John Huston Prizzi's Honor
Akira Kurosawa Ran
Peter Weir Witness
1986
(59ste)
Oliver Stone Platoon
Woody Allen Hannah and Her Sisters
James Ivory A Room with a View
Roland Joffé The Mission
David Lynch Blue Velvet
1987
(60ste)
Bernardo Bertolucci The Last Emperor
John Boorman Hope and Glory
Lasse Hallström My Life as a Dog
Norman Jewison Moonstruck
Adrian Lyne Fatal Attraction
1988
(61ste)
Barry Levinson Rain Man
Charles Crichton A Fish Called Wanda
Mike Nichols Working Girl
Alan Parker Mississippi Burning
Martin Scorsese The Last Temptation of Christ
1989
(62ste)
Oliver Stone Born on the Fourth of July
Woody Allen Crimes and Misdemeanors
Kenneth Branagh Henry V
Jim Sheridan My Left Foot
Peter Weir Dead Poets Society
Jaar Regisseur Film
1990
(63ste)
Kevin Costner Dances with Wolves
Francis Ford Coppola The Godfather Part III
Stephen Frears The Grifters
Barbet Schroeder Reversal of Fortune
Martin Scorsese Goodfellas
1991
(64ste)
Jonathan Demme The Silence of the Lambs
Barry Levinson Bugsy
Ridley Scott Thelma & Louise
John Singleton Boyz n the Hood
Oliver Stone JFK
1992
(65ste)
Clint Eastwood Unforgiven
Robert Altman The Player
Martin Brest Scent of a Woman
James Ivory Howards End
Neil Jordan The Crying Game
1993
(66ste)
Steven Spielberg Schindler's List
Robert Altman Short Cuts
Jane Campion The Piano
James Ivory The Remains of the Day
Jim Sheridan In the Name of the Father
1994
(67ste)
Robert Zemeckis Forrest Gump
Woody Allen Bullets Over Broadway
Krzysztof Kieślowski Red
Robert Redford Quiz Show
Quentin Tarantino Pulp Fiction
1995
(68ste)
Mel Gibson Braveheart
Mike Figgis Leaving Las Vegas
Chris Noonan Babe
Michael Radford The Postman (Il Postino)
Tim Robbins Dead Man Walking
1996
(69ste)
Anthony Minghella The English Patient
Joel Coen Fargo
Miloš Forman The People vs. Larry Flynt
Scott Hicks Shine
Mike Leigh Secrets & Lies
1997
(70ste)
James Cameron Titanic
Peter Cattaneo The Full Monty
Atom Egoyan The Sweet Hereafter
Curtis Hanson L.A. Confidential
Gus Van Sant Good Will Hunting
1998
(71ste)
Steven Spielberg Saving Private Ryan
Roberto Benigni Life Is Beautiful
John Madden Shakespeare in Love
Terrence Malick The Thin Red Line
Peter Weir The Truman Show
1999
(72ste)
Sam Mendes American Beauty
Lasse Hallström The Cider House Rules
Spike Jonze Being John Malkovich
Michael Mann The Insider
M. Night Shyamalan The Sixth Sense
Jaar Regisseur Film
2000
(73ste)
Steven Soderbergh Traffic
Stephen Daldry Billy Elliot
Ang Lee Crouching Tiger, Hidden Dragon
Ridley Scott Gladiator
Steven Soderbergh Erin Brockovich
2001
(74ste)
Ron Howard A Beautiful Mind
Robert Altman Gosford Park
Peter Jackson The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring
David Lynch Mulholland Drive
Ridley Scott Black Hawk Down
2002
(75ste)
Roman Polański The Pianist
Pedro Almodóvar Talk to Her
Stephen Daldry The Hours
Rob Marshall Chicago
Martin Scorsese Gangs of New York
2003
(76ste)
Peter Jackson The Lord of the Rings: The Return of the King
Sofia Coppola Lost in Translation
Clint Eastwood Mystic River
Fernando Meirelles City of God
Peter Weir Master and Commander: The Far Side of the World
2004
(77ste)
Clint Eastwood Million Dollar Baby
Taylor Hackford Ray
Mike Leigh Vera Drake
Alexander Payne Sideways
Martin Scorsese The Aviator
2005
(78ste)
Ang Lee Brokeback Mountain
George Clooney Good Night, and Good Luck
Paul Haggis Crash
Bennett Miller Capote
Steven Spielberg Munich
2006
(79ste)
Martin Scorsese The Departed
Clint Eastwood Letters from Iwo Jima
Stephen Frears The Queen
Paul Greengrass United 93
Alejandro González Iñárritu Babel
2007
(80ste)
Joel Coen en Ethan Coen No Country for Old Men
Paul Thomas Anderson There Will Be Blood
Tony Gilroy Michael Clayton
Jason Reitman Juno
Julian Schnabel The Diving Bell and the Butterfly
2008
(81ste)
Danny Boyle Slumdog Millionaire
Stephen Daldry The Reader
David Fincher The Curious Case of Benjamin Button
Ron Howard Frost/Nixon
Gus Van Sant Milk
2009
(82ste)
Kathryn Bigelow The Hurt Locker
James Cameron Avatar
Lee Daniels Precious: Based on the Novel "Push" by Sapphire
Jason Reitman Up in the Air
Quentin Tarantino Inglourious Basterds
Jaar Regisseur Film
2010
(83ste)
Tom Hooper The King's Speech
Darren Aronofsky Black Swan
Joel Coen en Ethan Coen True Grit
David Fincher The Social Network
David O. Russell The Fighter
2011
(84ste)
Michel Hazanavicius The Artist
Woody Allen Midnight in Paris
Terrence Malick The Tree of Life
Alexander Payne The Descendants
Martin Scorsese Hugo
2012
(85ste)
Ang Lee Life of Pi
Michael Haneke Amour
David O. Russell Silver Linings Playbook
Steven Spielberg Lincoln
Benh Zeitlin Beasts of the Southern Wild
2013
(86ste)
Alfonso Cuarón Gravity
Steve McQueen 12 Years a Slave
Alexander Payne Nebraska
David O. Russell American Hustle
Martin Scorsese The Wolf of Wall Street
2014
(87ste)
Alejandro González Iñárritu Birdman or (The Unexpected Virtue of Ignorance)
Wes Anderson The Grand Budapest Hotel
Richard Linklater Boyhood
Bennett Miller Foxcatcher
Morten Tyldum The Imitation Game
2015
(89ste)
Alejandro González Iñárritu The Revenant
Lenny Abrahamson Room
Tom McCarthy Spotlight
Adam McKay The Big Short
George Miller Mad Max: Fury Road
2016
(89ste)
Damien Chazelle La La Land
Mel Gibson Hacksaw Ridge
Barry Jenkins Moonlight
Kenneth Lonergan Manchester by the Sea
Denis Villeneuve Arrival
2017
(90ste)
Guillermo del Toro The Shape of Water
Paul Thomas Anderson Phantom Thread
Greta Gerwig Lady Bird
Christopher Nolan Dunkirk
Jordan Peele Get Out
2018
(91ste)
Alfonso Cuarón Roma
Yorgos Lanthimos The Favourite
Spike Lee BlacKkKlansman
Adam McKay Vice
Paweł Pawlikowski Cold War
2019
(92ste)
Bong Joon-ho Parasite
Sam Mendes 1917
Todd Phillips Joker
Martin Scorsese The Irishman
Quentin Tarantino Once Upon a Time in Hollywood
Jaar Regisseur Film
2020
(93ste)
Chloé Zhao Nomadland
Lee Isaac Chung Minari
Emerald Fennell Promising Young Woman
David Fincher Mank
Thomas Vinterberg Another Round
2021
(94ste)
Jane Campion The Power of the Dog
Kenneth Branagh Belfast
Ryusuke Hamaguchi Drive My Car
Paul Thomas Anderson Licorice Pizza
Steven Spielberg West Side Story
2022
(95ste)
Daniel Kwan en Daniel Scheinert Everything Everywhere All at Once
Todd Field Tár
Martin McDonagh The Banshees of Inisherin
Ruben Östlund Triangle of Sadness
Steven Spielberg The Fabelmans
2023
Christopher Nolan Oppenheimer
Jonathan Glazer The Zone of Interest
Yorgos Lanthimos Poor Things
Martin Scorsese Killers of the Flower Moon
Justine Triet Anatomy of a Fall

De film die de Academy Award voor beste film krijgt, heeft een grote kans om ook de Academy Award voor beste regie te krijgen. Van de 94 keer dat de Oscars anno 2022 zijn uitgereikt, is het 27 keer voorgekomen dat de winnaar van beste film niet werd geregisseerd door de winnaar van beste regisseur. In 21 van de 27 gevallen was de regisseur wel genomineerd voor de prijs.[2]

John Ford heeft het vaakst de prijs gewonnen, namelijk vier keer. Hij wordt gevolgd door Frank Capra en William Wyler, die hem beiden drie keer hebben gewonnen. William Wyler is wel het vaakst genomineerd geweest voor de prijs, namelijk twaalf keer. Andere regisseurs die meer dan vijf keer zijn genomineerd, zijn Martin Scorsese (tien keer), Steven Spielberg (negen keer), Billy Wilder (acht keer), Woody Allen, David Lean en Fred Zinnemann (zeven keer) en Frank Capra (zes keer). Onder de regisseurs die nooit de Academy Award voor beste regisseur hebben gewonnen bevinden zich enkele grote namen, waaronder Alfred Hitchcock, Quentin Tarantino, Orson Welles, Akira Kurosawa, Stanley Kubrick, Federico Fellini, Ingmar Bergman, Robert Altman en David Lynch.

De Academy Award voor beste regisseur is drie keer door een vrouw gewonnen. Er zijn in totaal acht vrouwen genomineerd geweest voor de Oscar voor negen verschillende films, namelijk Lina Wertmüller voor Seven Beauties (genomineerd in 1977), Jane Campion voor The Piano (genomineerd in 1994) en The Power of the Dog (winnaar in 2022), Sofia Coppola voor Lost in Translation (genomineerd in 2004), Kathryn Bigelow voor The Hurt Locker (winnaar in 2010), Greta Gerwig voor Lady Bird (genomineerd in 2018), Chloé Zhao voor Nomadland (winnaar in 2021), Emerald Fennell voor Promising Young Woman (genomineerd in 2021) en Justine Triet voor Anatomy of a Fall (genomineerd in 2024).

De oudste genomineerde is Martin Scorsese, die tijdens het bekendmaken van de nominaties in 2024 81 jaar oud was. De jongste genomineerde is John Singleton, die tijdens het bekendmaken van de nominaties in 1992 24 jaar en 44 dagen oud was. Clint Eastwood is de oudste winnaar: toen hij op 27 februari 2005 de Oscar mocht ontvangen voor Million Dollar Baby was hij 74 jaar en 272 dagen oud. Damien Chazelle is de jongste winnaar ooit: hij was 32 jaar en 39 dagen oud toen hij de Oscar voor beste regisseur ontving op 26 februari 2017.[3]