Jump to content

Kigdevoryer

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Kigdevoryer
Efander menhesennow: Eocene kres dhe Oos a-dhiwedhes
Kigdevoryoryon dyffrans
Klassans bewoniethek
Gwlaskor:
Fylum:
Klass:
(anrenkys):
Urdh:
Carnivora

Bowdich, 1821
Teylu

Kigdevoryoryon po Carnivora (dhyworth Latin carō (ben carn-) "kig", + vorāre "devorya") yw urdh divers gans moy ages 280 ehen a vronnviles bryghennel. Dihaval orth Carnivore (kigdebroryon) yw an hanow skiensek Carnivora. Carnivore a yll descrifa neb organedh an pyth a dheber kig. Gans myns an moyha divers a urdhyow bronnvilek yw kigdevoryoryon. An konna gwynn (Mustela nivalis), an kigdevoryer lyha, a yll bos 25 g (0.88 ouns) yn poos ha 11 cm (4.3 meusva) yn hys, an arth gwynn (Ursus maritimus) a yll bos 1,000 kg (2,200 peuns) yn poos, mes an kigdevoryer brassa yw an Olifans-mor dyghow (Mirounga leonina) an pyth a yll bos 5,000 kg (11,000 peuns) yn poos ha 6.9 m (23 tros-hys) yn hys.

Kigdebrer o an kynsa kigdevoryer hag ogas oll kigdevoryoryon a dheber kig dre vras hedhyw. Res yw dhe neb, kepar ha kathes ha reunyon, dybri kig rag aga megyans. Moy olldhebrek yw neb erel, kepar ha rakounes hag arthes, kregi war aga bewva. An panda bras yw gwelsdebrek dre vras mes i a wra dybri puskes, oyow ha preves, mes res yw dhe'n arth gwynn dybri enyvales yn aga bewva hwerow. Kigdevoryoryon a'n jeves dens, ewines, ha gwel dhiwlagasek rag kachya ha dybri enevales erel. Lies ehen a helgh gans aga theyluyow hag enyvales kowethasek yns. An teyluyow a yll helghya preydh brassa.

Del hevel kigdevoryoryon a geugherdhas yn Amerika Gledh a'n teylu Miacidae nans yw a-dro dhe 42 vilvil vledhen. Yn skon wosa henna i a rannas dhe'n furvow kathek ha kiek (Feliformia ha Caniformia). Aga genakordh molekulenek a dhiskwa bagas unnkordhel yw an kigdevoryoryon bew, bagas kurun an Carnivoramorpha.

Klassans

[golegi | pennfenten]
Konna gwynn, an kigdevoryer lyha.
Olifans-mor dyghow, an kigdevoryer brassa.
Arth gell, an kigdevoryer brassa tirel gans an arth gwynn.
Kath ha ki, kigdevoryoryon dovys.

An rester glassans arnowyth moyha kemmyn a rann kigdevoryoryon gans hwetek teylu bew ha nebes teyluyow marow:

(† - difeudhans)