Co się stanie, gdy odległe plemię Amazonii dostanie internet? "Wcześniej wszyscy byli tu szczęśliwi"

Plemię Marubo liczy ok. 2000 członków. Kilka miesięcy temu otrzymało dostęp do internetu i w ostatnim czasie dziennikarze odwiedzają mieszkańców, aby dowiedzieć się, do czego wykorzystują dostęp do sieci. Połączenie z internetem odległej społeczności deszczowego lasu wzdłuż rzeki Ituí to dla niektórych cudowne doświadczenie, ale wiele osób, zwłaszcza starszych, nie dostrzega korzyści. Społeczność Marubo jest obecnie podzielona.

Dziennikarz Jack Nicas z New York Timesa przeprowadził rozmowy z wieloma członkami plemienia. Od 73-letniej Tsainamy usłyszał: "Kiedy to dotarło, wszyscy byli tutaj szczęśliwi. Teraz sprawy się pogorszyły. Młodzi ludzie stali się leniwi z powodu internetu, uczą się zwyczajów białych ludzi".

Zderzenie z innymi kulturami

Marubo to cnotliwe plemię, które nie pochwala nawet publicznego całowania się. Alfredo Marubo (wszyscy używają tutaj nazwiska Marubo) powiedział w wywiadzie z reporterami, że przybycie usługi Starlink mocno go zaniepokoiło. Dlaczego? Ponieważ to, co cały świat określa przełomową technologią, może w jego plemieniu obalić dotychczasowe standardy zachowania. Przyznał, że wielu młodych mężczyzn Marubo udostępnia pornograficzne filmy w czatach grupowych. Zauważył też bardziej "agresywne zachowania seksualne" u niektórych z nich.

"Martwi nas, że młodzi ludzie będą chcieli tego spróbować" — skomentował, nawiązując do seksu przedstawianego na filmach z serwisów pornograficznych.

Warto dodać, że New York Times początkowo twierdził, że plemię uzależniło się od pornografii, ale później dziennik przygotował odpowiednie sprostowanie. Elon Musk, broniąc Starlinka, nie omieszkał skomentować tego błędu: "mówienie takich rzeczy o plemieniu było brakiem szacunku i nieuprzejmością ze strony The New York Times".

Zmartwień jest jednak więcej. "Wszyscy są obecnie tak bardzo związani z internetem i stale patrzą się na ekrany, że czasem nawet nie rozmawiają z własną rodziną" — przyznał zaniepokojony Alfredo.

Starlink został podarowany plemieniu przez Allyson Reneau, amerykańską mówczynię motywacyjną, która prowadzi własne przedsięwzięcia edukacyjne i humanitarne. Początkowo internet dla Marubo był witany jako pozytywne rozwiązanie dla odległego plemienia, które pozwoli na kontakt z władzami w przypadku nagłych wypadków, w tym potencjalnie śmiertelnych ukąszeń węży.

Członkowie Marubo mogą również dzielić się informacjami i wiadomościami z innymi plemionami Amazonii, a także łączyć z przyjaciółmi i rodziną, którzy teraz mieszkają gdzie indziej.

Dostęp do rzeczy, których nikt sobie nie wyobrażał

Internet Starlink działa poprzez sieć ok. 6000 satelitów umieszczonych na niskiej orbicie okołoziemskiej (LEO). Niska orbita pozwala na szybki czas przesyłu danych (niskie opóźnienie) w porównaniu do tradycyjnych satelitów geostacjonarnych, które znajdują się na wysokości około 35 786 km. Użytkownicy Starlink korzystają z terminali, które składają się z anteny (często nazywanej "dyskiem") i routera. Antena jest automatycznie sterowana i śledzi ruch satelitów na niebie, utrzymując stałe połączenie. Terminal użytkownika wysyła i odbiera sygnały do i od satelitów Starlink. Z kolei same satelity Starlink przekazują dane między sobą za pomocą łączy laserowych, co pozwala na szybkie przesyłanie danych z jednego satelity do drugiego. To umożliwia efektywne zarządzanie ruchem danych i minimalizowanie opóźnień.

Satelity Starlink łączą się również z siecią stacji naziemnych (bramek), które są podłączone do internetu szerokopasmowego na Ziemi. Stacje naziemne przekazują dane z internetu do satelitów, które następnie przekazują te dane do terminali użytkownika.

Użytkownicy Starlink mogą korzystać z internetu do przeglądania stron, strumieniowania wideo, grania w gry online i innych czynności wymagających dostępu do internetu. Szybkość połączenia i stabilność są na poziomie porównywalnym z tradycyjnymi usługami szerokopasmowymi. Starlink ma na celu dostarczenie szybkiego internetu szerokopasmowego do obszarów, które są słabo obsługiwane lub całkowicie pozbawione dostępu do tradycyjnych usług internetowych. System ten jest szczególnie korzystny dla obszarów wiejskich, odległych i trudno dostępnych — czyli takich jak plemię Marubo.

Po otrzymaniu dostępu do internetu wiele osób, zwłaszcza młodych członków Marubo, przyznało, że świat online przerósł ich oczekiwania. Zyskali coś, czego nie byli nawet w stanie sobie wyobrazić; coś, o czym nigdy nie rozmawiali w najbliższym otoczeniu.

Jedna z osób przyznała, że marzy teraz o podróżowaniu i zwiedzaniu świata, a pewna nastolatka bardzo chciałaby zostać dentystką.

Mniej jedzenia, więcej siedzenia

42-letnia TamaSay Marubo, kolejna przedstawicielka plemienia, powiedziała, że niektórzy nadal podtrzymują tradycje Marubo, ale dla części osób Starlink znacząco odmienił rutynę — do tego stopnia, że stało się to szkodliwe. "W naszej wiosce, jeśli nie polujesz, nie łowisz ryb i nie sadzisz, to nie jesz. Coraz więcej osób chce teraz spędzać całe popołudnie w swoich telefonach" — mówi.

Polowanie, rybołówstwo i rolnictwo są podstawowymi sposobami zdobywania pożywienia przez Marubo.

Starszyzna, która odgrywa najważniejszą rolę w podejmowaniu decyzji i dba o zachowanie tradycji, tak bardzo zaniepokoiła się zmianami, jakie zapoczątkował internet, że wprowadziła nowe zasady. Ograniczono dostęp do sieci do dwóch godzin każdego ranka, a także pięciu godzin każdego wieczora i całego dnia w niedzielę.

Nie brakuje natomiast rodziców, którzy obawiają się, że szkoda została już wyrządzona. Kâipa Marubo jest ojcem i przyznał: "Martwię się o swoje dzieci grające w brutalne. Boję się, że nagle będą chciały je naśladować". Ma na myśli gry z widokiem z pierwszej osoby, takie jak strzelanki.

Inni nawiązują z kolei relacje wirtualne z nieznajomymi w mediach społecznościowych, co też nie jest mile widziane.

Flora Dutra, brazylijska aktywistka współpracująca z plemionami rdzennymi, która w dużym stopniu zaangażowała się w to, aby Marubo dostało dostęp do internetu, uważa, że obawy przedstawiane przez media są jednak przesadzone. Podkreśla, że większość plemienia chciała i zasługiwała na dostęp do sieci. Ale zdania są podzielone. Część urzędników w Brazylii skrytykowała wdrażanie internetu w odległych społecznościowych, twierdząc, że specjalne kultury i zwyczaje mogą teraz zostać utracone na zawsze.

Autor: Grzegorz Kubera, dziennikarz Business Insider Polska