Gaan na inhoud

Pylwurm

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Chaetognata
’n Pylwurm.
Kladistiese klassifikasie
Domein: Eukaryota
Koninkryk: Animalia
Subkoninkryk: Eumetazoa
Klade: Bilateria
Klade: Nephrozoa
Filum: Chaetognatha

Die Pylwurms of Chaetognatha is 'n klein dierefilum van ongeveer 200 spesies wat in die see of in riviermondings voorkom. Ongeveer 20% van hulle is seebodemdiere en het uitskeidings waarmee hulle aan 'n substraat vasgeplak is. Ander leef hoofsaaklik vry in die plankton. Hulle is 1 mm tot 12 cm lank, gewoonlik deursigtig en het 'n slank en simmetriese lyf met gepaarde syvinne en 'n stertvin.

Talle spesies kom in die waters naby Suider-Afrika voor. Tydens navorsing in die Benguela-opwelling naby Walvisbaai (Namibië) het Bohata en Koppelmann 17 spesies aangetref. Een spesie uit die familie Pterosagittidae, vier uit die Eukrohniidae en die res Sagittidae uit die genus Sagitta, soos S. tasmanica en S. serratodentata.[1]

Anatomie

[wysig | wysig bron]

Hulle mond het uitstekende hake, wat die grondslag van die naam Chaetognatha is. Hulle maak jag op klein diertjies soos Copepoda of vislarwes en trek elke dag vertikaal deur die waterkolom. Chaetognata is hermafrodiete. Hulle het 'n sentrale senuweestelsel met 'n groot serebrale ganglion wat dorsaal van die farinks geleë is. Hulle het ook 'n paar samegestelde oë, maar geen lense nie.[2]

Taksonomie

[wysig | wysig bron]

Die taksonomiese posisie van hierdie filum is onduidelik. Dit word meestal in of by die Protostomia geplaas. Hoewel hulle ook eienskappe met die Deuterostomia deel, soos die ontwikkeling van die embrio, dui die mitochondria se genoom daarop dat hulle Protostomia is.[3] Dit beteken dalk dat die vroeë ontwikkeling van die Bilateria nog steeds nie goed verstaan word nie.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Pylwurms het net sagte liggaamsdele en hulle vorm selde fossiele. 'n Fossiel uit die Burgess-skalie, wat bekend is vir sy skouspelagtige fossiele van organismes met sagte liggame, het nogtans in 1911 'n fossiel opgelewer: Oesia disjuncta, wat in 2005 as 'n pylwurmspesie erken is. Die Burgess-skalie is van die Middel-Kambrium, wat aandui dat die pylwurms taamlik oud is. Oesia lyk die meeste soos huidige diepseespesies soos Archeterokrohnia en Heterokrohnia, wat deur navorsers dikwels as primitiewer spesies pylwurms beskou word.[4] In 2017 is Capinator preatermissus van die Kambriese Burgess-skalie gemeld. Hierdie pylwurm was taamlik groot, amper 10 cm en met vinne, en het 'n indrukwekkende stel van 25 hake besit. Hierdie hake is eers met Conodonta verwar en is volop in hierdie skalie.[5]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Chaetognatha of the Namibian Upwelling Region: Taxonomy, Distribution and Trophic Position Karolina Bohata, Rolf Koppelmann, PLOS 16 Januarie, 2013.
  2. "Animaldiversity" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 November 2019. Besoek op 3 Junie 2017.
  3. Identification of Chaetognaths as Protostomes Is Supported by the Analysis of Their Mitochondrial Genome Daniel Papillon, Yvan Perez, Xavier Caubit, Yannick Le Parco Mol Biol Evol (2004) 21 (11): 2122-2129.
  4. Cambrian chaetognaths recognized in Burgess Shale fossils, Hubert Szaniawski, Acta Palaeontologica Polonica 50 (1), 2005: 1-8.
  5. A Large Cambrian Chaetognath with Supernumerary Grasping Spines Derek E.G. Briggs, Jean-Bernard CaronCurrent biology 2017.