Waar gaat al die regen van de afgelopen maanden naartoe; 'Is er altijd evenveel water op de wereld?'
30 juni, 10:00 • 4 minuten leestijd
Water, daar hebben we de afgelopen maanden, in de vorm van regen, genoeg van gezien! Toch horen we steeds vaker dat het drinkwater op dreigt te raken. En dat terwijl maar liefst driekwart van het oppervlak van de aarde in beslag wordt genomen door oceanen, zeeën, meren, slootjes, en de vijver in je achtertuin. Daarnaast zit er ook water in de grond, en zit het als damp in de lucht.
Hannelore Zijm uit Coevorden stuurde de volgende vraag in naar Zoek het uit!: "Is er altijd dezelfde hoeveelheid water (zee, regen, rivieren en grondwater) op de wereld? Of verdampt er ook water door bijvoorbeeld de ozonlaag?".
De natuurlijke cyclus van water
Het antwoord is snel genoeg gevonden. Volgens experts is de hoeveelheid water op aarde relatief constant gebleven de afgelopen miljarden jaren. Hoe dat kan? Door het verdampen van water, dat vervolgens weer als regen op aarde terugvalt. Al het water maakt deel uit van deze watercyclus. Water verdampt vanaf het aardoppervlak, gaat vervolgens de lucht in, koelt af en condenseert tot regen of sneeuw. Vervolgens verzamelt het water zich in oceanen, rivieren, meren en in de grond, waarna de cyclus opnieuw begint. Het water gaat hierbij niet door de ozonlaag, het verlaat de atmosfeer niet.
Bovendien komt er ook geen water vanuit de ruimte naar de aarde toe, dus er komt ook geen water van buitenaf bij. De hoeveelheid water blijft altijd hetzelfde. Maar hoe kan het dan dat de waterdamp niet kan ontsnappen door de ozonlaag? Volgens het Weermagazine is dat simpel: door de zwaartekracht. Daardoor komt het water, of het nou een vaste vorm heeft of waterdamp is, altijd weer terug naar het aardoppervlak. Water zou de aarde alleen kunnen verlaten wanneer het met de kracht van een raket weggeschoten zou worden.
Moleculen gaan er tóch vandoor
Je zou denken dat dit een waterdichte conclusie is. Maar onderzoekers van het Natural History Museum in Denemarken ontdekten in 2012 dat de hoeveelheid water tóch lijkt te kunnen veranderen. Water zelf kan de aarde niet verlaten, dat klopt. Maar de Denen ontdekten dat waterstof dat wel kan, en ook doet. Water bestaat uit waterstofmoleculen en zuurstofmoleculen, oftewel H2O. Met de H wordt hydrogen bedoeld, de Engelse benaming van waterstof.
Door te meten hoe de verhoudingen van waterstofisotopen in de oceanen in de loop van de tijd zijn veranderd, kwamen ze er achter dat de oceanen van de aarde in de loop van ongeveer vier miljard jaar ongeveer een kwart van hun oorspronkelijke massa hebben verloren. "Het water dat de aarde aan het begin der tijden bedekte, bevatte meer van de lichtere waterstofisotoop dan de zwaardere waterstofisotoop, bekend als deuterium, dan nu het geval is", zegt Emily Pope, die een centrale rol heeft gespeeld in de studie, tegen een Deense wetenschapssite.
Misschien is er veel meer water
De hoeveelheid water op aarde wordt geschat op 1,35 miljard km3. Een ander onderzoek, dat in 2014 werd gepubliceerd, stelde dat het mogelijk is dat er nog veel meer water op aarde is.
Er zou misschien een waterreservoir bestaan, diep in de korst van de aarde. Dat reservoir zou dan meer water bevatten dan alle oceanen bij elkaar. Het gaat dan echter om schattingen, en het is nog maar de vraag in hoeverre die schattingen kloppen en hoe dat zich verhoudt tot de hoeveelheid water van een miljoen jaar geleden of langer. Dat lijkt niemand zeker te weten.
Om terug te komen op de vraag van Hannelore Zijm: Nee, water verdampt niet door de ozonlaag. Wel is het mogelijk dat er kleine beetjes waterstof ontsnappen, wat van invloed is geweest op de watermassa als je het bekijkt over een periode van miljarden jaren.
Zoek het uit!
Heb jij ook een vraag? Stuur die dan in!
