Pierwszy raz wyjechała za granicę, na trzy miesiące, na próbę. Rodzina musiała ją poznać. Ona też musiała się przekonać, że to praca dla niej.

Przeczytaj też: Za polską emeryturę wiodą luksusowe życie na drugim końcu świata. „Wynajmujemy 100-metrowy dom, pijemy kawę w rajskim ogrodzie”

Nianie bogatych. Luksusowe życie w cudzej rodzinie

Po okresie przygotowawczym czasie spisali umowę, w której każda ze stron zadbała o swoją prywatność – Iza nie mogła nikomu przesyłać zdjęć chłopca czy jego znanego taty, a rodzina nie publikowała zdjęć niani w swoich mediach społecznościowych itp. Poprosili też o zaświadczenie o niekaralności.

– Zasady właściwie były proste: To, co jest w domu, zostaje w domu – mówi opiekunka.

Więcej specjalnych wymagań pracodawcy Izy nie mieli. – Szukali osoby z pogodnym nastawieniem do życia i doświadczeniem przy małym dziecku. Z wcześniejszą opiekunką musieli się rozstać, bo za bardzo narzucała im swoje metody wychowawcze – opowiada Iza, która oprócz opieki nad synkiem piłkarskiej gwiazdy, wyprowadzała też psa.

– Nie sprzątałam i nie gotowałam. Od tego były inne osoby – zastrzega.

Zwykle miała jeden dzień wolny od pracy, dostosowany do grafiku ojca dziecka, który dużo podróżował. Ona też jeździła z rodziną po kraju, na weekendowe wypady czy wakacje. Nierzadko trafiały jej się też rejsy na luksusowych jachtach. Rodzina dbała przy tym o bezpieczeństwo – Iza domu nigdy nie była zostawiana sama. Nawet jeśli mama dziecka wychodziła, nad nianią i jej podopiecznym zawsze czuwał ochroniarz.

Nowy zawód: niania dzieci klasy wyższej

Opieka nad dzieckiem zamożnej lub znanej osoby to zajęcie, na które popyt coraz mocniej rośnie, bo odpowiednich kandydatek nierzadko brakuje, zwłaszcza gdy rodzice malucha mają wyśrubowane wymagania.

Czytaj też: „Babcia nie lubiła Witkacego, bo straszył dzieci, które przychodziły na lody”. Rodzinne lodziarnie działają w Polsce od pokoleń. Ile dziś zarabiają?

– Na szczęście coraz częściej nauczycielki, terapeutki, logopedki czy pielęgniarki decydują się na zmianę kariery i wybierają zawód niani, szukając lepszych warunków pracy – twierdzi Weronika Sobczak, która z siostrą Karoliną założyła agencję opiekunek do dziecka MYbabysitter. Z ich doświadczeń wynika, że w przeciwieństwie do typowych rodzin, osoby zamożne często jasno określają role: niania zajmuje się wyłącznie opieką nad dziećmi, guwernantka – edukacją, a pomoc domowa – prasowaniem ubrań.

– Elastyczność i pełna dostępność niani są kluczowe, a często tacy klienci chcą mieć opiekunkę na wyłączność – mówi Karolina Sobczak.

Zamożne wielodzietne rodziny zwykle też zatrudniają więcej niż jedną nianię. Płace ustalane są indywidualnie, w zależności od zakresu obowiązków i lokalizacji, bo opiekunka często musi dojeżdżać do klienta sporo kilometrów. Liczy się też doświadczenie oraz konkretne umiejętności (o nich później). W zamian niania może zwykle liczyć na wynagrodzenie często zdecydowanie przebijające średnią rynkową: między 10 a 15 tys. zł. Do tego różnorodne benefity, jak: zakwaterowanie, wyżywienie czy służbowy samochód.

– Standardem jest praca na pełny etat w typowych godzinach pracy. Najczęstszą formą umowy z nianią jest umowa zlecenie lub umowa uaktywniająca (umowa zlecenie dla osoby fizycznej, która opiekuje się dzieckiem – red.) – tłumaczy Weronika Sobczak.

Ile zarabia niania bogatej rodziny?

Najwyższy kontrakt, jaki podpisała Beata, jedna z opiekunek pracujących w Warszawie, opiewał na 24 tys. zł netto miesięcznie. Był bardzo wymagający – całodobowa opieka nad świeżo urodzonym niemowlęciem, dwa wolne dni w miesiącu, do tego mieszkanie razem z pracodawczynią. O wyżywienie również Beata nie musiała się martwić. Umowę podpisała na dwa lata.

– Mama chłopca była w trakcie rozwodu. Do tego miała własną firmę i ciągle była zajęta. W chwilach wolnych oczywiście zajmowała się maleństwem, ale ja musiałam być cały czas w gotowości – opowiada Beata.

Praca w zamożnych rodzinach nie jest dla każdego, co opiekunki często podkreślają. Za ponadprzeciętne pieniądze trzeba się bowiem nastawić na ponadprzeciętne wymagania. Wszystko oczywiście zależy od tego, na jaką rodzinę i dzieci się trafi.

– Pracowałam w trzech bogatych rodzinach, w tym dwóch międzynarodowych i jednej polskiej. Z każdą ponad rok, co w zawodzie niani jest długim czasem. I były kolosalne różnice w wynagrodzeniu, sposobie wychowania dzieci, czy sposobie komunikacji – mówi Iza, która wyjątkowo ciepło wspomina rodziny międzynarodowe.

Czytaj też: W Polsce jest już 15 milionów psów i kotów. Na swoich pupilach nie oszczędzamy

– Lekko nie było, zwłaszcza że w jednej z rodzin mama była pracująca, a ja opiekowałam się trójką małych dzieci, z czego najstarsze miało sześć lat. Ale rodzice zawsze dbali o mój komfort: np. gdy razem jeździliśmy na wakacje, dostawałam osobny pokój czy domek. Miałam z góry ustalony grafik, choć w tej pracy zdarza się szereg niespodziewanych wydarzeń, w tym zostawanie po godzinach, a czasem i w nocy – opowiada. Zapewnia przy tym, że premie świąteczne były czymś oczywistym. A dzieci – choć wymagające, to jednak bardzo samodzielne, w czym duża była zasługa ich rodziców.

Usłyszałam „proszę to posprzątać”

Było jeszcze coś: w obu międzynarodowych rodzinach stawiało się na zaufanie.

– Podczas wspólnych kolacji, dzieci ze szczegółami opowiadały rodzicom, jak spędziliśmy dzień. Nikt mnie nie kontrolował – wspomina Iza.

Odmienne doświadczenia spotkały ją w polskiej rodzinie.

– Czułam duży dystans i kontrolę, a o byłych pracownikach wyrażano się nie inaczej jak „ten zły”, „najgorszy”. Wydawano mi polecenia, komendy, nawet nie wprost, tylko często za pomocą SMS-ów. Nieraz, gdy wspólnie jedliśmy kolację, nikt się do mnie nie odezwał ani słowem, bez konkretnego powodu. To był dla mnie duży dyskomfort – mówi Iza, szczególnie że pracowała tam nierzadko po 14 godzin 7-8 dni z rzędu.

W takim trybie łatwo się zniechęcić do pracy niani.

– Nie szanowano moich granic. Gdy dziecko spało, jego mama wymyślała mi dodatkowe zadania, jak prasowanie, pranie, a nawet gotowanie, czy prace ogrodowe. Sprzeciwiałam się. Pamiętam też sytuację, gdy przyszłam do ich domu i zastałam skrajny bałagan po rodzicach – w sypialni walała się bielizna, chipsy na dywanie, kieliszki po winie. Usłyszałam „proszę to posprzątać” – zamurowało mnie – opowiada.

Napięcie stale rosło. Kiedyś nawet usłyszała, „jak nie ty, to kolejna”. Wytrzymała rok i odeszła.

Nianie zamożnych. Im obszerniejsze CV, tym lepiej

– Jeszcze kilka lat temu niania nie musiała mieć szczególnego wykształcenia. Dziś wykształcenie pedagogiczne, psychologiczne i pochodne są jednymi z głównych kryteriów branych pod uwagę przy zatrudnieniu – twierdzi Ewa Wojtczak, właścicielka agencji niań Nanny like Mum.

Bardzo ważne jest też doświadczenie opiekunki, referencje, różnego rodzaju kursy oraz prawo jazdy. Mile widziane: języki obce oraz inne umiejętności, np. muzyczne czy plastyczne. Właściciele agencji rekrutujących nianie obserwują także rosnące zainteresowanie nowymi stylami wychowawczymi, takimi jak: wychowanie behawioralne (self-regulation) czy wychowanie bez przemocy.

Czytaj też: Najsłynniejszy polski miliarder chciał, żeby jego majątek przetrwał w całości. Spadkobiercy zdecydowali inaczej. Co się dzieje z fortuną Jana Kulczyka?

– Im obszerniejsze CV, tym opiekunka ma większe szanse na dostanie pracy u takiej rodziny. Dla rodziców jest ważne, by niania umiała zaopiekować się emocjami dziecka, rozmawiać o nich, wsłuchiwać się w dziecko i podążać za nim. Jeśli ma dodatkowe kwalifikacje np. terapeuty SI, pracowała z dziećmi – uwzględniając metodę Montessori – umie grać na pianinie, to zwiększa jej szanse na zatrudnienie – zapewnia Agnieszka Daczkowska-Filimon, właścicielka i rekruterka w agencji opiekunek Niania na Medal.

– Jednak nie zawsze rodzice mają tego typu wymagania. I zdarza się, że wybierają opiekunkę bez kwalifikacji, ale z doświadczeniem, ponieważ nawiązała się między nimi nić porozumienia, a opiekunka od razu złapała kontakt z dzieckiem – dodaje Daczkowska-Filimon.

Niania z Konstancina

Magda, warszawska opiekunka, do niedawna miała dwie prace: rano w biurze rachunkowym, po południu stawała się nianią. W ostatnich miesiącach bardziej jednak koncentrowała się na tym drugim zajęciu i cztery razy w tygodniu dojeżdża do dwuipółletniej dziewczynki do rodziny rezydującej w Konstancinie.

Co jej się bardziej opłacało? Bez chwili namysłu odpowiada, że zdecydowanie bycie nianią, gdzie przydała się jej znajomość języka hiszpańskiego, ponieważ jej malutka podopieczna już zna podstawy tego języka i domaga się czytania książek po hiszpańsku.

– Gdy przyjeżdżam do dziewczynki, do Konstancina- Jeziornej, rano zawsze razem z nią jem śniadanie, dostaję też obiad. Nawet jeśli nie mam czasu go zjeść, mama dziecka pakuje mi jedzenie na wynos – opowiada Magda.

Powrót guwernantki

Opiekunki w zamożnych rodzinach mogą też liczyć na podróże po całym świecie, np. wspólne wyjazdy z rodziną do Kanady, Stanów Zjednoczonych czy Australii. Przykładowo, do agencji MYbabysitter wpłynęła oferta stałego mieszkania z rodziną w Polsce w czasie roku szkolnego, z corocznymi wakacyjnymi wyjazdami do Grecji, gdzie niania pracuje na pół etatu za wynagrodzeniem dwukrotnie wyższym niż w Polsce, z zapewnionym wyżywieniem, noclegiem oraz kosztami podróży.

– Zdarzyła się też oferta, gdzie rodzice proponowali niani wspólne zwiedzenie Europy. Są także rodziny, które mieszkają częściowo za granicą, a niania przebywa cały czas w Polsce, pracując tylko w okresach, gdy rodzina jest w kraju. Mimo to niania otrzymuje wynagrodzenie jak za pełny etat przez cały rok – opowiada Weronika Sobczak.

Czytaj też: Już nie tylko nauczyciele i pielęgniarki. Coraz więcej zawodów w Polsce się starzeje. „Wymaga to zmian systemowych”

Do łask wraca również nieco zakurzony zawód guwernantki, która zajmuje się najczęściej wychowaniem i nauczaniem dzieci w wieku przedszkolnym. Kryteria są wysokie. Ewa Wojtczak zauważa, że od współczesnej guwernantki, poza predyspozycjami do pracy z dziećmi i odpowiednim wykształceniem pedagogicznym lub psychologicznym, wymaga się znajomości jeżyków obcych, gry na jakimś instrumencie, zasady savoir vivre’u, ukończonego kursu pierwszej pomocy. Dla klienta „premium” priorytetem w wyborze zarówno niani, jak i guwernantki, jest także brak nałogów.

Amerykański sen opiekunek

Najbardziej pożądany wiek potencjalnej opiekunki to 25 – 40 lat. Posługiwanie się płynnie poprawną polszczyzną oraz brak zobowiązań ze względu na wyjazdy zagraniczne, np. wspólne wakacje, wysoka kultura osobista udokumentowanym zaświadczeń od byłych rodzin, pracy na podobnym stanowisku – takie pozycje również pojawiają się w katalogu wymagań zamożnych rodzin.

Joanna, opiekunka z ponad 30-letnim stażem, w niuanse tej branży wdrażała się w USA, dokąd wyruszyła w latach 90. XX wieku, mając niewiele ponad 20 lat. Jej zajęcia były jasno określone. Dzieci wiozła rano na zajęcia, potem miała cztery godziny, w czasie których robiła albo zakupy, albo oddawała ubrania do pralni, bo jej pracodawcy mieli mnóstwo żakietów i garniturów.

– Czasem zawoziłam ich samochód do myjni albo kursowałam na pocztę. Gdy moi podopieczni wychodzili z przedszkola czy ze szkoły, rozwoziłam ich na rozmaite dodatkowe zajęcia. Miałam też kupiony karnet do różnych placówek muzealnych, które zwiedzaliśmy – opowiada. Przyznaje, że rodzina bardzo szanowała jej czas i obowiązki. Była też otwarta na nieoczekiwane sytuacje.

– Gdy np. zmarł mój tata, powiedzieli, że mam jechać do Polski i zostać tam tyle, ile potrzeba. I za ten czas dosta��am wynagrodzenie – opowiada.

W ostatnich latach pracy w Stanach, czyli między 2019 a 2022 rokiem, zarabiała 25 dolarów netto na godzinę. Przyjmując ośmiogodzinny czas pracy, pięć dni w tygodniu daje 5 tys. dolarów miesięcznie na rękę. Czyli ok. 20 tys. zł. Były to jedne z najwyższych stawek za pracę niani.

Niania premium w Polsce. „W tym domu wszyscy mają etaty”

Płace niań w przypadku klientów „premium” bywają mocno rozstrzelone, co wiąże się w znacznej mierze z czasem pracy. Joanna, która po powrocie ze Stanów trafiła do polskiej, zasobnej rodziny wielodzietnej z trójką dzieci, dostaje na godzinę ok. 65 zł netto. Zajmuje się tylko jedną, najmłodszą dziewczynką – pozostałe dzieci mają własne nianie. Do pracy przychodzi zwykle dwa dni w tygodniu po 10 godzin dziennie. Z pracodawcami podpisała umowę o pracę.

– W tym domu wszyscy: ochrona, kierowcy, ogrodnicy, sprzątaczki, kucharz itp. mają etaty – zaznacza.

Ponieważ dojeżdża do miejsca pracy 30 km w jedną stronę, dostaje jeszcze zwrot za benzynę. A gdy zajmuje się dzieckiem – ma otwarty dostęp do kuchni. Natomiast jeśli potrzebuje pojechać gdzieś ze swoją podopieczną, korzysta z usług prywatnego kierowcy.

– W USA zwykle dostawałam od rodzin samochód, którego używałam podczas zajmowania się dziećmi. Tu jestem wożona wszędzie, gdzie potrzebuje – opowiada.

Czytaj też: Najlepiej płatne zawody, do których nie potrzeba studiów. Na rękę można zarobić ponad 10 tys. zł miesięcznie

Między klasą średnią a wyższą. Pensja 8-10 tys. zł to już standard

Podczas gdy minimalne stawki w zawodzie niani wynoszą około 30 zł na godzinę, niektóre nianie potrafią wynegocjować dla siebie nawet 150 zł za godzinę. Zwykle jednak nie jest to stała praca, a dorywcza. Bo standardowo, jak podają przedstawicielki agencji niań, opiekunki za pracę 8 – 9 godzin dziennie z jednym dzieckiem, bez dodatkowych obowiązków, zarabiają 5 – 6,5 tys. zł netto.

– Są rodziny, które przy takiej liczbie godzin są w stanie zapłacić 7–10 tys. zł netto, ale nierzadko dochodzą do tego dodatkowe obowiązki plus czasem opieka w nocy – mówi Agnieszka Daczkowska-Filimon. Z kolei Ewa Wojtczak twierdzi, że pensja 8-10 tys. zł w tym zawodzie nie jest już zaskoczeniem, ale staje się standardem. Wspomniane wcześniej zarobki w okolicach 20 tys. zł netto za miesiąc pracy zdarzają się, póki co, rzadko. Najwyższa standardowa oferta, z jaką zetknęła się w swojej praktyce, Karolina Sobczak wynosiła 13 tys. złotych miesięcznie za standardowy pełen etat. Inna sytuacja, z którą miała do czynienia, to poszukiwanie dwóch niań na pół etatu: jedna odpowiedzialna za poranne godziny, druga za popołudniowe, każda otrzymująca miesięczne wynagrodzenie w kwocie 10 tysięcy złotych.

– Realizowałyśmy również zlecenie, gdzie rodzice szukali niani do trzech dziewczynek tylko na weekendy, oferując nawet 6 tys. złotych za ten okres. Była też oferta, gdy rodzice poszukiwali niani z pełnym dostępem 24 godziny na dobę, przy wynagrodzeniu 20 tysięcy złotych miesięcznie z zamieszkaniem – mówi.