İçeriğe atla

Doktrin

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Doktrin veya öğreti (Latincedoctrina, Sanskrit: dukrn), belirli bir konu ya da inanç sistemine ilişkin kabul, ilke ve kurallar bütünü.[1]

Dini bağlamda sıkça kullanılan öğreti kavramına önceki bilgilerden yararlanarak geliştirilmiş olan ortak hukuk ilkelerinde de rastlanmaktadır. Meşru müdafaa, adil kullanım ve ilk elden satış öğretisi bu ilkelere örnek gösterilebilir. Kimi kurumlarca "öğretilen şey" olarak tanımlanan doktrin, iş süreçlerine ilişkin bilgi paylaşımına vurgu yapmaktadır.

Politik doktrin

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tanımı gereği politik doktrin, toplumda yönetme veya idare etme yetkisinin kazanılması ve uygulanması ile ilgili olarak savunulan, öğretilen veya yürürlüğe konulan politika, konum veya ilke anlamına gelmektedir. politik doktrin terimi bazen siyasi ideoloji terimi ile karıştırılmaktadır.[1] Ancak doktrin, ideolojinin etkin yönünden yoksundur ve bu nedenle temelde teorik bir söylemdir, "belirli bir konunun ne olması gerektiğine dair tutarlı bir iddiayı ifade eder" (Bernard Crick). Politik doktrin, kendi başına bir siyasi kimliğin oluşmasından önce gelebilecek rasyonel olarak hazırlanmış bir değerler setine dayanır. Meta-teorik düzeyde felsefi yönelimlerle ilgilenmektedir.

Askerî doktrin

[değiştir | kaynağı değiştir]

Askerî doktrin, savaşta karmaşık bir operasyon için oluşturulan bir prosedür gibi varsayılabilir. Tipik örnek, bir tür saldırıya varsayılan bir yaklaşım olarak standart bir manevra, asker ve silah setinin kullanıldığı taktik doktrinidir.

Neredeyse her askeri örgütün bazen yazılı, bazen yazılı olmayan kendi öğretisi vardır. Bazı askeri doktrinler eğitim programları aracılığıyla aktarılmaktadır. Son zamanlarda, hem sivil hem de askerî operasyonları içeren, daha kapsamlı (sadece askerî olmayan) modern barışı koruma operasyonlarında doktrinler ortaya çıkabiliyor. Örneğin; 2008 Birleşmiş Milletler barışı koruma operasyonlarında ortaya çıkan, hem sivil hem de askerî operasyonları birlikte barındıran Capstone Doktrini.

Askerî doktrin, zor ve hızlı kurallar yerine eylem için bir rehberdir. Doktrin, ordu genelinde ortak bir referans çerçevesi sağlar. Askerî görevleri yerine getirmenin ortak yollarını oluşturarak operasyonları standartlaştırmaya yardımcı olur.

Askerî doktrinlere örneklerden bazıları;

  • Guerre de course
  • Hit-and-run tactics
  • Mahanian of late 19th up to mid-20th century
  • Manhunting doctrine, or assured individual destruction
  • Reagan Doctrine of the Cold War
  • Shock and Awe
  • Soviet deep battle of World War II
  • Trench warfare of World War I
  • Mavi Vatan
  1. ^ a b Miller, David (2003). Political philosophy: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0192803955.