İçeriğe atla

Dermatofitoz

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Dermatofitoz, derinin mantar enfeksiyonudur..[1] Tipik olarak kırmızı, kaşıntılı, pullu, dairesel bir döküntü ile sonuçlanır.[2] Etkilenen bölgede saç dökülmesi olabilir.[2] Semptomlar maruziyetten dört ila on dört gün sonra görülür.[2] Belirli bir zamanda birden çok alan etkilenebilir.[3]

Yaklaşık 40 mantar türü dermatofitoza neden olabilir.[1] Tipik olarak Trichophyton, Microsporum veya Epidermophyton etkendir.[1] Risk faktörleri arasında genel duşların kullanılması, güreş gibi temas sporları, aşırı terleme, hayvanlarla temas, obezite ve zayıf bağışıklık sistemi yer alır.[3][4] Saçkıran diğer hayvanlardan insanlara veya insanlar arasında yayılabilir.[4] Teşhis genellikle görünüm ve semptomlara dayanır.[5] Kültür alınarak veya mikroskop altında deri kazıma işlemine bakılarak da tanı doğrulanabilir.[5]

Önleme; cildi kuru tutmak ve kişisel eşyaları paylaşmamakla mümkün olabilir.[4] Tedavi tipik olarak klotrimazol veya mikonazol gibi mantar önleyici kremlerle yapılır.[6] Kafa derisi söz konusuysa, flukonazol gibi ağız yoluyla alınan antifungallere ihtiyaç duyulabilir.[6]

Küresel olarak, nüfusun %20'si herhangi bir zamanda saçkıran edinebilir.[7] Kasık enfeksiyonları erkeklerde daha sık görülürken, kafa derisi ve vücut enfeksiyonları her iki cinsiyette de eşit oranda görülür.[3] Kafa derisi enfeksiyonları en sık çocuklarda, kasık enfeksiyonları yaşlılarda en yaygın olanıdır.[3] Saçkıranın tanımlamaları çok eski tarihlere dayanmaktadır.[8]

Belirti ve bulgular

[değiştir | kaynağı değiştir]

Spesifik işaretler şunlar olabilir:

  • kırmızı, pullu, kaşıntılı veya kabarık döküntüler
  • döküntüler dış kenarlarda daha kırmızı olabilir veya bir halkaya benzeyebilir
  • sızmaya başlayan veya kabarcık oluşturan döküntüler
  • kafa derisi etkilendiğinde saçsız alanlar gelişebilir
  • tırnaklar kalınlaşabilir, rengi bozulabilir veya çatlamaya başlayabilir[9]

Sınıflandırma

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Dermatofitozlar
    • Tinea pedis (atlet ayağı): ayakların mantar enfeksiyonu
    • Tinea unguium: el ve ayak tırnaklarının ve tırnak yatağının mantar enfeksiyonu
    • Tinea corporis: kolların, bacakların ve gövdenin mantar enfeksiyonu
    • Tinea cruris (sporcu kaşıntısı): kasık bölgesinin mantar enfeksiyonu
    • Tinea manuum: ellerin ve avuç içi bölgesinin mantar enfeksiyonu
    • Tinea capitis: kafa derisi ve saçın mantar enfeksiyonu
    • Tinea faciei (yüz mantarı): yüzün mantar enfeksiyonu
    • Tinea barbae: yüz kıllarının mantar enfeksiyonu
  • Diğer yüzeysel mikozlar (dermatofitler neden olmadığı için klasik saçkıran değildirler)
    • Tinea versicolor: Malassezia furfur'un neden olduğu enfeksiyon
    • Tinea nigra: Hortaea werneckii'nin neden olduğu enfeksiyon

Genellikle verilen tavsiyeler şunları içerir:

  • Giysileri, spor malzemelerini, havluları veya çarşafları paylaşmaktan kaçının.
  • Saçkırana maruz kaldığından şüphelenildikten sonra giysileri mantar öldürücü sabunla sıcak suda yıkayın.
  • Yalınayak yürümekten kaçının; bunun yerine soyunma odalarında uygun koruyucu ayakkabılar ve plajda sandaletler giyin.[10][11][12]
  • Genellikle mantarın taşıyıcıları olduklarından, kel alanları olan evcil hayvanlara dokunmaktan kaçının.
  1. ^ a b c "Definition of Ringworm". CDC. 6 Aralık 2015. 5 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016. 
  2. ^ a b c "Symptoms of Ringworm Infections". CDC. 6 Aralık 2015. 20 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016. 
  3. ^ a b c d The 5-Minute Clinical Consult 2014 (İngilizce). Lippincott Williams & Wilkins. 2013. s. 1226. ISBN 9781451188509. 15 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ a b c "Ringworm Risk & Prevention". CDC. 6 Aralık 2015. 7 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016. 
  5. ^ a b "Diagnosis of Ringworm". CDC. 6 Aralık 2015. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016. 
  6. ^ a b "Treatment for Ringworm". CDC. 6 Aralık 2015. 3 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016. 
  7. ^ Mahmoud A. Ghannoum; John R. Perfect (24 Kasım 2009). Antifungal Therapy. CRC Press. s. 258. ISBN 978-0-8493-8786-9. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.  Yazar eksik |soyadı1= (yardım)
  8. ^ Dermatology. 3 (İngilizce). Elsevier Health Sciences. 2012. s. 1255. ISBN 978-0702051821. 15 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "recognizing Ringworm". Healthline. 29 Eylül 2015. 22 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Keeping footloose on trips". The Herald News. 2 Nisan 2008. 18 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  11. ^ Fort Dodge Animal Health: Milestones from Wyeth.com. Retrieved April 28, 2008.
  12. ^ "Ringworm In Your Dog, Cat And Other Pets". Vetspace. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2020. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sınıflandırma
Dış kaynaklar