Copernicus İklim Değişikliği Servisi'ne göre, 2024 Haziran ayı, şimdiye kadarki en sıcak Haziran ayı olarak kaydedilen 13. ay oldu, ayrıca sanayi öncesi döneme göre 1,5 santigrat derece daha sıcak olan 12. ay olarak da tarihe geçti.
REKLAMCopernicus İklim Değişikliği Servisi'ne göre, 2024 Haziran ayı, şimdiye kadarki en sıcak Haziran ayı olarak kaydedilen 13. ay oldu.
Ayrıca, sanayi öncesi döneme göre 1,5 santigrat derece daha sıcak olan 12. ay olarak da tarihe geçti.
Copernicus'un önemli iklim bilimcilerinden Nicolas Julien: "Paris Anlaşması tarafından belirlenen kritik sınıra doğru yaklaşıyoruz. Küresel sıcaklık artışı hızla devam ediyor," dedi.
1,5 derece sıcaklık artışı sınırı, 2015 Paris İklim Anlaşması'nda neredeyse tüm dünya ülkeleri tarafından kabul edilen kritik bir ısınma eşiğidir. Ancak Julien ve diğer meteorologlar, bu eşiğin 20 veya 30 yıl gibi uzun bir süre içinde aşılmayacağını düşünüyorlar.
Copernicus Direktörü Carlo Buontempo ise şunları ekledi: "Bu istatistiksel bir anormallikten daha fazlasıdır ve devam eden iklim değişikliğinin bir göstergesidir."
Bilim insanları, Dünya'nın uzun süredir devam eden sıcaklık rekorunun yakında sona erebileceğini, ancak bunun iklimdeki kaosun sona ereceği anlamına gelmediğini belirtiyorlar.
Haziran ne kadar sıcak geçti?
Copernicus verilerine göre, Haziran 2024 dünya genelinde ortalama 16,66 santigrat dereceyle son 30 yıl ortalamasının 0,67 derece üzerinde seyretti.
Geçen yıl kırılan en sıcak Haziran ayı rekorunu 0,14 dereceyle geçerek, 1940 yılına kadar uzanan Copernicus kayıtlarında Temmuz ve Ağustos aylarının ardından en sıcak üçüncü ay oldu.
Nicolas Julien, rekorların her ay kırılmadığını ancak son 13 ayda belirgin farklarla kırıldığını belirtti.
Texas A&M Üniversitesi iklim bilimcisi Andrew Dessler ise şunları söyledi: "Bu durum ne kadar kötü? Zenginler için sadece bir rahatsızlık, ancak yoksullar için acı verici. Gelecekte, sadece rahatsızlık duymak için gereken servet miktarı, çoğu insan acı çekene kadar artacak."
Yüksek sıcaklıklar hava durumuna nasıl etki ediyor?
Nicolas Julien, uzun vadeli 1,5 derece sıcaklık artışı eşiğine ulaşmadan bile, "aşırı iklim olaylarının sonuçlarını gördük" diyerek, seller, fırtınalar, kuraklıklar ve sıcak hava dalgalarına dikkat çekti.
Copernicus'a göre, Haziran ayındaki sıcaklar Avrupa'nın güneydoğusu, Türkiye, Kanada'nın doğusu, Amerika Birleşik Devletleri'nin batısı, Meksika, Brezilya, Sibirya'nın kuzeyi, Orta Doğu, Afrika'nın kuzeyi ve Antarktika'nın batısını daha fazla etkiledi.
Geçen ay Pakistan'da sıcaklıkların 47 dereceye kadar çıkması nedeniyle doktorlar binlerce sıcak çarpması şikayetiyle gelen hastalarla ilgilenmek zorunda kalmıştı.
Copernicus verilerine göre, Haziran ayı aynı zamanda dünya yüzeyinin üçte ikisinden fazlasını oluşturan okyanusların ısı rekoru kırdığı 15. ay oldu.
Julien ve diğer meteorologlar ise bu değişimin büyük kısmının kömür, petrol ve doğal gazın yakılmasıyla salınan sera gazlarından kaynaklandığını belirtti.
REKLAMAyrıca, insan kaynaklı iklim değişikliği nedeniyle artan sera gazları atmosferde sıkışan ısının büyük bir kısmının doğrudan okyanusa gittiğini ve bu nedenle okyanusların ısınma ve soğuma sürelerinin daha uzun sürdüğünü açıkladılar.
El Niño nasıl bir rol oynuyor?
El Niño ve La Niña olarak bilinen orta Pasifik'in sıcaklık dalgalanmaları dünya çapında hava durumunu oldukça fazla etkiliyor. El Niño dönemleri genellikle küresel sıcaklık rekorlarını yükseltme eğilimindedir ve geçen yılın güçlü El Niño'su Haziran ayında sona erdi.
Aynı zamanda hava kalitesinin iyileştirilmesi için yapılan deniz taşımacılığı düzenlemeleri sayesinde hava kirliliği partiküllerinde düşüş saptandı. Bu da bir miktar soğumaya yol açmış ve sera gazlarının daha güçlü ısınma etkisini geçici olarak azaltmıştı.
2024, 2023'ün sıcaklık rekorunu kırabilir mi?
Stripes ve Berkeley Earth iklim izleme grubundan Zeke Hausfather, bu yılın ilk altı ayında rekor sıcaklıklar yaşandığını ve 2024'ün 1800'lerin ortalarında başlayan küresel yüzey sıcaklığı kayıtlarında en sıcak yıl olma ihtimalinin yaklaşık %95 olduğunu belirtti.
REKLAMAncak, Copernicus henüz bu olasılığı hesaplamadı ve ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) bu konuda %50 olasılık verdi. Julien'a göre, Haziran sonu ve Temmuz başındaki küresel günlük ortalama sıcaklıklar geçen yıldan daha düşük olsa da hala yüksek seviyelerde seyrediyor.
Victoria Üniversitesi'nden Andrew Weaver ise verilerin, emisyonların azaltılmaması halinde Dünya'nın 3°C ısınma yolunda ilerlediğini gösterdiğini vurgulayarak, rekor sıcak aylar serisinin sona ermesinin insanların uzun vadeli tehlikeyi unutma riskine yol açabileceğini belirtiyor.
Wisconsin Üniversitesi iklim bilimcisi Andrea Dutton, "Dünyamız krizde," diyerek uyarıda bulundu. Özellikle Beryl gibi hızla büyüyüp ölümcül kasırgalara dönüşebilen tropikal fırtınaların, aşırı sıcak okyanuslar tarafından beslenerek yeni bir çağa işaret ettiğini belirtti.
Dutton, her kırılan sıcaklık rekorunun iklim değişikliğinin krizler getirme riskini artırdığını vurgulayarak, "Belki bugün doğrudan bir kriz yaşamıyorsunuz, ancak bu rekorlar gelecekte sizin ve sevdikleriniz için kriz anlamına gelebilir," dedi.
REKLAMCopernicus ve diğer bilim ajansları, dünya genelindeki ölçümleri kullanarak iklim değişikliğini izliyor ve bilgisayar simülasyonlarıyla yeniden analiz ediyorlar. Bu veriler, NOAA ve NASA gibi kurumlar tarafından da aylık iklim hesaplamaları için kullanılıyor, ancak daha uzun süreçler ve daha geriye giden analizler gerektirebiliyor.