Иһинээҕитигэр көс

1855

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Сыллар
1851 1852 1853 185418551856 1857 1858 1859
Уоннуу сыллар
1820-с 1830-с 1840-с1850-с1860-с 1870-с 1880-с
Үйэлэр
XVIII үйэXIX үйэXX үйэ

1855 сыл.

  • Олунньу 7Арассыыйа уонна Дьоппуон ыккардыларыгар «мэлдьитин эйэни уонна истиҥ доҕордоһууну» биллэрбит Симода трактата диэн дуогабар түһэрсиллибит. Симода трактатын чэрчитинэн Курил арыыларыгар киирсэр Кунашир, Итуруп, Шикотан уонна Хабомаи Дьоппуон киэннэрэ буолбуттар.
  • Алтынньы 17Англия айааччыта Генри Бессемер ыстаалы уһаарыы ньыматын патеннаабыт. Бессемер ньымата, ону кытары эмиэ бу саҕана айыллыбыт Мартен ньымата ыстаал уһаарыытын быдан чэпчэппиттэрэ. Ыстаал киэҥник туттуллар кыахтаммыта, чуолаан тимир суол тутуутугар.
  • Кулун тутар 2 (урукку ааҕыынан олунньу 18 күнэ) — Арассыыйа импиэрийэтин ыраахтааҕыта Николай I. Бу киһи бөрөстүөлгэ олоруутун кытта декабристар өрө туруулара ситимнээх. Аҕалара өлбүтүгэр убайа Константин оҕото суох буолан бөрүстүөлгэ олорортон батыммыта, бу элбэх булкууру таһаарбыта, өрө турааччылар маны туһанан байыаннайдар бирисээгэ биэриэхтээх күннэригэр өрө турууну анаабыттара. Николай I 30 сыл ыраахтааҕылаабыта, ол тухары суутунан биэс эрэ киһи өлөрүллүбүтэ — декабристар сүрүн бас-көс дьоно. Кини саҕана Сперанскай дьыала-куолу реформата оҥоһуллубута, Пушкины көстөн төннөрбүттэрэ, Петербург уонна Москуба ыккардыгар тимир суол тутуллубута, Польшаҕа өрө туруу хам баттаммыта, маны таһынан Арассыыйа Персияны, Туурсуйаны кытта сэриилэспитэ, түөрт дойдуну кытта Кырыым сэриитин (1853—1856) саҕалаабыта.