Abstract
Publiekssamenvatting van het Proefschrift: Kunstmatige intelligentie bij rechterlijk oordeelsvorming.
Dit onderzoek beoogt een bijdrage te leveren aan de kennis van en de discussie over de inzet van kunstmatige intelligentie (KI) bij het proces van rechterlijke oordeelsvorming binnen en buiten de rechtspraak. Meer in het bijzonder beoogt dit onderzoek een beter en vooral ook meer preciezer begrip te bieden van de mogelijkheden en onmogelijkheden van rechterlijke oordeelsvorming met behulp van KI. Het belang van de inzet van KI wordt mede onderstreept door onder andere de groeiende werkdruk die rechters ervaren. Om de werkdruk te verminderen, kwaliteit te handhaven en te verbeteren kan KI wellicht een oplossing bieden. KI is in staat om snel grote hoeveelheden informatie te verwerken, patronen te herkennen en te beschrijven. Hierin ligt absoluut potentie om KI binnen de rechtspraak te benutten. In dit onderzoek is dit onderwerp benaderd zowel vanuit de theorie als vanuit de praktijk, namelijk door een pilot met een specifiek binnen dit onderzoek ontwikkeld KI-systeem voor de zogenoemde Mulderzaken te ontwikkelen.
Daarbij levert dit onderzoek ontwerpvereisten voor binnen de rechtspraak in te zetten KI-systemen alsmede punten voor een nader debat over deze inzet aan.
● Onderzoeksvraag (probleemstelling)
In hoeverre kan kunstmatige intelligentie (KI) een rol vervullen bij het proces van rechterlijke oordeelsvorming en welke vereisten gelden bij de betreffende inzet. Eenvoudig geformuleerd: Kan de computer recht spreken?
● Reden voor en/of belang van het onderzoek
Allereerst levert het een bijdrage aan het debat over de mogelijkheden van de inzet van KI binnen de rechtspraak. Het belang hiervan wordt mede onderstreept door de groeiende werkdruk die rechters ervaren. Om de werkdruk te verminderen en de kwaliteit te bevorderen kan KI wellicht een oplossing bieden. Dit onderzoek beperkt zich tot de mogelijkheden van KI bij het proces van rechterlijke oordeelsvorming. Concreet is onderzocht in hoeverre KI-systemen in staat zijn het werk van rechters te ondersteunen of onderdelen van het proces van rechterlijke oordeelsvorming, en daarmee het werk van rechters, over te nemen.
● Onderzoeksmethode
De studie is uitgevoerd vanuit verschillende methoden van onderzoek. Een zogenaamd mixed method research design, waarbij niet alleen sprake is van een literatuuronderzoek op verschillende terreinen maar ook een sociologisch- empirisch onderzoek door middel van focusgroeponderzoek en een praktijkonderzoek met daaraan gekoppeld een testdesign en survey.
● Belangrijkste conclusie(s)
Kunstmatige intelligentie kan op verschillende terreinen bij het proces van rechterlijke oordeelsvorming een rol spelen. Voor bepaalde rechtszaken kan de computer autonoom tot beslissingen komen en voor vrijwel alle rechtszaken een belangrijke ondersteunende rol vervullen in de zin van efficiency en kwaliteitsverbetering.
● Belangrijkste aanbeveling(en)
De rechter en kunstmatige intelligentie kunnen niet zonder elkaar. Er blijft een duidelijke meerwaarde van de individuele rechter bij het spreken van recht, maar KI kan een belangrijke efficiency en kwaliteit verhogende rol spelen voor het huidige systeem van de rechtspraak.
De rechtspraak moet kunstmatige intelligentie omarmen en kijken hoe dit kan resulteren in een verdere verbetering van de zo cruciale uitdaging om recht te doen voor en aan individuele burgers en onze samenleving.
Dit onderzoek beoogt een bijdrage te leveren aan de kennis van en de discussie over de inzet van kunstmatige intelligentie (KI) bij het proces van rechterlijke oordeelsvorming binnen en buiten de rechtspraak. Meer in het bijzonder beoogt dit onderzoek een beter en vooral ook meer preciezer begrip te bieden van de mogelijkheden en onmogelijkheden van rechterlijke oordeelsvorming met behulp van KI. Het belang van de inzet van KI wordt mede onderstreept door onder andere de groeiende werkdruk die rechters ervaren. Om de werkdruk te verminderen, kwaliteit te handhaven en te verbeteren kan KI wellicht een oplossing bieden. KI is in staat om snel grote hoeveelheden informatie te verwerken, patronen te herkennen en te beschrijven. Hierin ligt absoluut potentie om KI binnen de rechtspraak te benutten. In dit onderzoek is dit onderwerp benaderd zowel vanuit de theorie als vanuit de praktijk, namelijk door een pilot met een specifiek binnen dit onderzoek ontwikkeld KI-systeem voor de zogenoemde Mulderzaken te ontwikkelen.
Daarbij levert dit onderzoek ontwerpvereisten voor binnen de rechtspraak in te zetten KI-systemen alsmede punten voor een nader debat over deze inzet aan.
● Onderzoeksvraag (probleemstelling)
In hoeverre kan kunstmatige intelligentie (KI) een rol vervullen bij het proces van rechterlijke oordeelsvorming en welke vereisten gelden bij de betreffende inzet. Eenvoudig geformuleerd: Kan de computer recht spreken?
● Reden voor en/of belang van het onderzoek
Allereerst levert het een bijdrage aan het debat over de mogelijkheden van de inzet van KI binnen de rechtspraak. Het belang hiervan wordt mede onderstreept door de groeiende werkdruk die rechters ervaren. Om de werkdruk te verminderen en de kwaliteit te bevorderen kan KI wellicht een oplossing bieden. Dit onderzoek beperkt zich tot de mogelijkheden van KI bij het proces van rechterlijke oordeelsvorming. Concreet is onderzocht in hoeverre KI-systemen in staat zijn het werk van rechters te ondersteunen of onderdelen van het proces van rechterlijke oordeelsvorming, en daarmee het werk van rechters, over te nemen.
● Onderzoeksmethode
De studie is uitgevoerd vanuit verschillende methoden van onderzoek. Een zogenaamd mixed method research design, waarbij niet alleen sprake is van een literatuuronderzoek op verschillende terreinen maar ook een sociologisch- empirisch onderzoek door middel van focusgroeponderzoek en een praktijkonderzoek met daaraan gekoppeld een testdesign en survey.
● Belangrijkste conclusie(s)
Kunstmatige intelligentie kan op verschillende terreinen bij het proces van rechterlijke oordeelsvorming een rol spelen. Voor bepaalde rechtszaken kan de computer autonoom tot beslissingen komen en voor vrijwel alle rechtszaken een belangrijke ondersteunende rol vervullen in de zin van efficiency en kwaliteitsverbetering.
● Belangrijkste aanbeveling(en)
De rechter en kunstmatige intelligentie kunnen niet zonder elkaar. Er blijft een duidelijke meerwaarde van de individuele rechter bij het spreken van recht, maar KI kan een belangrijke efficiency en kwaliteit verhogende rol spelen voor het huidige systeem van de rechtspraak.
De rechtspraak moet kunstmatige intelligentie omarmen en kijken hoe dit kan resulteren in een verdere verbetering van de zo cruciale uitdaging om recht te doen voor en aan individuele burgers en onze samenleving.
| Original language | English |
|---|---|
| Awarding Institution |
|
| Supervisors/Advisors |
|
| Award date | 25 May 2022 |
| Publication status | Published - 2022 |