Przejdź do zawartości

Karl Renner

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karl Renner
Ilustracja
Karl Renner (1905)
Data i miejsce urodzenia

14 grudnia 1870
Unter Tannowitz

Data i miejsce śmierci

31 grudnia 1950
Wiedeń

Kanclerz Austrii
Okres

od 30 października 1918
do 7 lipca 1920

Przynależność polityczna

Socjaldemokratyczna Partia Austrii (SPÖ)

Poprzednik

brak

Następca

Michael Mayr

Kanclerz Austrii
Okres

od 27 kwietnia 1945
do 20 grudnia 1945

Przynależność polityczna

Socjaldemokratyczna Partia Austrii (SPÖ)

Poprzednik

Arthur Seyss-Inquart (przed Anschlussem)

Następca

Leopold Figl

Prezydent Austrii
Okres

od 20 grudnia 1945
do 31 grudnia 1950

Przynależność polityczna

Socjaldemokratyczna Partia Austrii (SPÖ)

Poprzednik

Następca

Theodor Körner

Karl Renner ([kaʁl ˈʀɛnɐ]; ur. 14 grudnia 1870 w Unter Tannowitz, zm. 31 grudnia 1950 w Wiedniu) – austriacki polityk, socjolog prawa, jeden z teoretyków austromarksizmu i reformizmu[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był prawicowym socjaldemokratą. Od 1907 był członkiem Izby Posłów. Od 30 października 1918 do 7 lipca 1920 był pierwszym kanclerzem republikańskiej Austrii (trzy gabinety) i od 26 lipca 1919 był też ministrem spraw zagranicznych. Na stanowisku szefa dyplomacji pozostał do 22 października 1920 w gabinecie kanclerza Mayra. W latach 1920–1934 był również posłem i od 1930 do 1933 przewodniczącym Rady Narodowej.

Jako wieloletni zwolennik zjednoczenia Austrii i Niemiec Renner nawoływał do poparcia Anschlussu w zorganizowanym przez nazistów referendum z 10 kwietnia 1938 roku[2].

Od 27 kwietnia do 20 grudnia 1945 stał na czele czwartego rządu, zostając pierwszym kanclerzem po wojnie. Następnie do śmierci w dniu 31 grudnia 1950 był prezydentem Austrii[3][1].

Pochowany na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu w krypcie prezydenckiej.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Encyklopedia Powszechna PWN. Tom 4, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1976, s. 11
  2. Jerzy Kozeński, Zabór Austrii w 1938 r. i przezwyciężenie idei Anschlussu po II wojnie światowej, „Przegląd Zachodni” (3), Poznań: Instytut Zachodni, 1968, s. 86.
  3. Bogdan Koszel, Renner Karl [w:] Stanisław Sierpowski (red.), Leksykon historii powszechnej 1900-1945, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, 1996, ISBN 83-232-0712-7, s.369