Przejdź do zawartości

Ill Bethisad

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Ill Bethisad – projekt historii alternatywnej, rozpoczęty w 1996 pod nazwą "the Brithenig Project" przez Nowozelandczyka Andrew Smitha[1]. W przeciwieństwie do innych utworów tej samej kategorii Ill Bethisad nie jest dziełem jednej osoby, lecz wyrósł w ciągu kilku lat do bieżącego, wspólnego projektu około siedemdziesięciu uczestników[2]. Projekt, który można zaliczyć do podgatunku steampunk, należy do najstarszych i najbardziej rozpracowanych historii alternatywnych aktywnych w sieci. Ill Bethisad ma charakter głównie encyklopedyczny. Składa się z języków sztucznych, linii chronologicznych, dziejów napisanych, wiadomości, flag, map i innych obrazów, krótkich filmów, opisów religii i technologii oraz krótkich opowiadań.

Języki sztuczne

[edytuj | edytuj kod]

Ważną rolę w Ill Bethisad odgrywają języki sztuczne i projekt był od początku głównym skupiskiem tzw. "języków alternatywnych" (języków o charakterze spekulatywnym, typu: jak wyglądałby język X, gdyby historia toczyła się inaczej). Głównymi przedstawicielami tego podgatunku w świecie Ill Bethisad są: brithenig (język romański powstały na Wyspach Brytyjskich na podstawie łaciny ludowej i częściowo oparty na walijskim[3][4][5]), wenedyk (język romański oparty na polskim[6][7]) oraz różne języki północnosłowiańskie[8][9]. W projekcie uczestniczy ponad trzydzieści języków alternatywnych na różnych etapach rozwoju[10].

Sama nazwa Ill Bethisad w brithenigu oznacza "Wszechświat" i jest kalką walijskiego słowa bydysawd na podstawie łacińskiego odpowiednika baptizatum[11].

Punkty rozbieżności

[edytuj | edytuj kod]

Centralnym punktem rozbieżności (czyli momentem, w którym historia rozchodzi się z realną) jest silniejsze Cesarstwo rzymskie, co powoduje powstanie języków romańskich na terenach, gdzie w świecie realnym dominują języki germańskie, celtyckie lub słowiańskie. Pomimo tego, historia na ogół przebiega równolegle do naszej[12]. Dzięki temu Ill Bethisad składa się również z kilku mniejszych (regionalnych) punktów rozbieżności. Kluczowymi punktami rozbieżności są, oprócz wyżej wymienionych języków:

Ogólnie rzecz biorąc, Ill Bethisad charakteryzuje się większą liczbą niepodległych państw, niż istnieje w świecie realnym. Monarchie konstytucyjne mają przewagę nad republikami, a często spotykanym zjawiskiem są różnego typu federacje, konfederacje i kondominia[15]. Charakterystyczne są również technologie, które w świecie realnym nie odniosły sukcesu albo wyszły z użycia, np. zeppeliny i ekranoplany. Kosmonautyka i komputery istnieją, ale są jeszcze w powijakach[9].

Celem Ill Bethisad nie jest pokazywanie świata lepszego lub gorszego od realnego, tylko innego (z pewnymi elementami satyrycznymi).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Alternating: Webster's Quotations, Facts and Phrases, Inc Icon Group International 2008, str. 482.
  2. http://www.bethisad.com/list.htm – 14 grudnia 2007.
  3. Sarah L. Higley. Audience, Uglossia, and CONLANG: Inventing Languages on the Internet. M/C: A Journal of Media and Culture 3.1 (2000).
  4. Arika Okrent, In the Land of Invented Languages: Esperanto Rock Stars, Klingon Poets, Loglan Lovers, and the Mad Dreamers Who Tried to Build a Perfect Language, 2009, str. 321.
  5. Mikael Parkvall, Limits of Language. Almost Everything You Didn't Know about Language and Languages, 2008, str. 131.
  6. Dorota Gut, : Now@ Mow@. Wiedza i Życie, luty 2004.
  7. Ziemowit Szczerek, Świat, gdzie Polska nie jest Polską (strona zarchiwizowana). Interia.pl, 26 września 2008.
  8. Tilman Berger, Vom Erfinden Slavischer Sprachen. M. Okuka & U. Schweier, red., Germano-Slavistische Beiträge. Festschrift für P. Rehder zum 65. Geburtstag, Monachium 2004, str. 24-25.
  9. a b Jan Havliš, "Výlet do Conlangey". Interkom, 2008/3 (243), str. 17-21.
  10. IB Languages – IBWiki [online], ib.frath.net [dostęp 2017-11-23] (ang.).
  11. Ill Bethisad – IBWiki [online], ib.frath.net [dostęp 2017-11-23] (ang.).
  12. Ytterbion's Rules of Creation. bethisad.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-20)]. – bethisad.com
  13. Jakub Kowalski, Wymyślone języki. Relaz.pl, 2 marca 2007.
  14. RUSSIA in Ill Bethisad [online], steen.free.fr [dostęp 2017-11-23].
  15. a b Jan Oliva, Virtuální vlasnictví (diplomová práce), Hradec Králové 2006, str. 6.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]