Przejdź do zawartości

Habitus

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Sprawność (łac.  habitus) – termin etyczny stworzony przez Arystotelesa i rozwijany przez myślicieli wszystkich wieków.

Koncepcja Arystotelesa

[edytuj | edytuj kod]

Sprawność według Arystotelesa jest dyspozycją dobrego działania.

Koncepcja św. Tomasza

[edytuj | edytuj kod]

Św. Tomasz rozwijał koncepcję Arystotelesa, dodając do niej sprawności nadprzyrodzone, takie jak wiara, nadzieja i miłość.

Koncepcja Pierre'a Bourdieu

[edytuj | edytuj kod]

Według Pierre'a Bourdieu habitus oznacza nabyte umiejętności i kompetencje jednostki, które przyjmują postać trwałych dyspozycji, takich jak sposoby postrzegania świata czy reguły działania i myślenia. Habitus nie jest jednak zbiorem trwałych reguł i praw, przez co staje się on bardziej poręcznym i elastycznym narzędziem wskazującym właściwy sposób poruszania się w świecie[1].

Habitus zatem wykracza zarówno poza automatyczny determinizm, jak i wolną – niczym nie skrępowaną – wolę. Rodzi on nastawienia i oczekiwania mające rutynowy, regularny charakter, ale jednak nie koordynowane świadomie przez normy, które podmioty potrafiłyby wyartykułować[2]. Właśnie w pozadyskursywnym charakterze habitusu upatrywać można przyczyny niekontrolowanych zmian struktury zachowań. Bourdieu ujmuje to w następujący sposób: „schematy myślenia i wyrażania, które przyswoiła jednostka, stanowią bazę do nieintencjonalnej inwencji kontrolowanej improwizacji”[3].

Ogromna część koncepcji habitusu zwraca uwagę na to, że istnieją nieograniczone możliwości działania, o których dana osoba nigdy by nie pomyślała. Z tego powodu takie opcje nie istnieją dla danego habitusu, ponieważ podmiot nawet nie zdaje sobie z nich sprawy. W typowych sytuacjach społecznych jednostka polega na znacznym zasobie scenariuszy zachowań i dużym zasobie wiedzy, co ukazuje człowieka jako posiadającego pewien obraz świata i przygotowanego do reakcji w określonej sytuacji.

Całkowite poznanie habitusu danej osoby nie jest możliwe choćby ze względu na fakt, że jest on zakorzeniony na nieświadomym poziomie pozadyskursywnym; niemożliwym do artykulacji dla tkwiącej w habitusie jednostki[1].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Arkadiusz Marciniak: teoria archeologii w: Przeszłość społeczna - próba konceptualizacji red. Tabaczyński S.. 2012, s. 92.
  2. Andrzej Zybertowicz: Przemoc i poznanie. toruń: 1995, s. 94.
  3. Pierre Bourdieu: Szkic teorii praktyki poprzedzony trzema studiami na temat etnologii Kybalów. 2007, s. 79.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]