Przejdź do zawartości

Ernest Mandel

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ernest Mandel
Ernest Ezra Mandel
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 kwietnia 1923
Frankfurt nad Menem

Data śmierci

20 lipca 1995

Zawód, zajęcie

lewicowy działacz polityczny

Rodzice

Henryk, Rosa

Ernest Mandel, właśc. Ernest Ezra Mandel (ur. 5 kwietnia 1923 we Frankfurcie nad Menem, zm. 20 lipca 1995) – lewicowy działacz polityczny, trockista.

Wczesna działalność

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie polskich Żydów Henryka i Rosy Mandelów, byłych aktywistów Ligi Spartakusowskiej Róży Luksemburg i Karola Liebknechta. W latach 30. jego rodzice przenieśli się do Antwerpii, gdzie szukali azylu politycznego[1]. Jego edukacja, w czasie której został zwerbowany do lokalnej grupy trockistowskiej, została przerwana przez II wojnę światową. Zaangażowany w ruch oporu, dwukrotnie był aresztowany i uciekał z miejsca odosobnienia, by wreszcie trafić do niemieckiego obozu koncentracyjnego Mittelbau-Dora. Po wojnie został jednym z liderów belgijskiej sekcji IV Międzynarodówki i członkiem jej Międzynarodowego Sekretariatu. Zyskał sławę jako dziennikarz, piszący do gazet „Het Parool”, Le Peuple, „l'Observateur” i dla Agence France Presse oraz uczestnik głośnych polemik między lewicą radykalną i socjaldemokracją.

Przywódca Międzynarodówki

[edytuj | edytuj kod]

W 1946 r. Mandel został wybrany do Międzynarodowego Sekretariatu IV Międzynarodówki oraz redaktorem naczelnym belgijskiej dwujęzycznej gazety Lewica. Uczestniczył w belgijskim ruchu związkowym, a jego sekcja tworzyła lewicową frakcję w Partii Socjalistycznej, do momentu, gdy nie została z niej wyrzucona za protest przeciwko wejściu do koalicji z chadekami i współudział w strajku generalnym. Mandel był również autorem raportów poświęconych sytuacji w ZSRR[2] oraz w krajach Bloku Wschodniego[3], które stały się wykładnią oficjalnego stanowiska IV Międzynarodówki. Uważał nową rewolucję na terenie tych państw za nieuchronną[4].

Mandel starał się ratować Międzynarodówkę przed kolejnymi rozłamami, sprzeciwiając się rozłamowi w 1953 r. i będąc jednym z inicjatorów częściowego zjednoczenia w 10 lat później[5]. Pozostawał płodnym publicystą, autorem licznych opracowań związanych z ekonomią marksistowską oraz analiz politycznych. Od 1968 r. regularnie organizował wykłady na europejskich uniwersytetach, mimo postępujących problemów zdrowotnych. Prowadził kampanię na rzecz anulowania długów Trzeciego Świata. W kolejnej dyskusji wewnątrz Międzynarodówki opowiedział się zdecydowanie przeciwko nowym metodom walki partyzanckiej, lansowanym przez organizacji południowoamerykańskie, podkreślając wagę kształcenia teoretycznego i organizowania partii masowych[6]

W czasie pieriestrojki apelował o oficjalną rehabilitację ofiar politycznych procesów stalinizmu, a w czasie podróży do ZSRR przedstawiał własną wizję demokratycznego socjalizmu[7][8].

Publicysta

[edytuj | edytuj kod]

Mandel opublikował blisko 2000 artykułów oraz 30 większych książek:

  • Marxist Economic Theory (2 vols.).
  • The Formation of the Economic Thought of Karl Marx, 1843 to Capital
  • La Longue Marche de la Revolution
  • Introduction to Marxist Economic Theory
  • Europe versus America: Contradictions of Imperialism
  • Decline of the Dollar': a Marxist view of the Monetary Crisis
  • The Second Slump
  • Revolutionary Marxism Today
  • Revolutionare Strategien im 20e Jahrhundert
  • Trotsky: A Study in the Dynamic of his Thought
  • From Stalinism to Eurocommunism
  • Late Capitalism
  • Vervreemding en revolutionaire perspectieven
  • Offener Marxismus
  • Réponse à Louis Althusser et Jean Elleinstein
  • Long Waves of Capitalist Development
  • Introduction to Marxism
  • Delightful Murder: A social history of the crime story'
  • De la Commune à Mai 68: Histoire du mouvement ouvrier international
  • Karl Marx: die Aktualitat seines Werkes
  • La Crise
  • The meaning of the Second World War
  • Beyond Perestroika: the future of Gorbachev's USSR
  • October 1917: Coup d'état or Social Revolution?
  • Trotsky as Alternative
  • Kontroversen um "Das Kapital"
  • Power and Money: A Marxist Theory of Bureaucracy
  • The Place of Marxism in History
  • Cash Krach & Krisis: Profitboom, Börsenkrach und Wirtschaftskrise
  • Revolutionary Marxism and Social Reality in the 20th Century
  • Why they invaded Czechoslovakia

W swojej myśli politycznej Mandel był najbardziej ortodoksyjnym z czołowych trockistów[9] i niezwykle aktywnym krytykiem konkurencyjnych ruchów trockistowskich[10]. Do śmierci pozostawał czołowym teoretykiem IV Międzynarodówki.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]