Przejdź do zawartości

Erazm Piltz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Erazm Piltz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

3 sierpnia 1851
Warszawa

Data i miejsce śmierci

26 grudnia 1929
Warszawa

Poseł RP w Królestwie Serbów, Chorwatów i Słoweńców
Okres

od 26 września 1919
do 20 marca 1920

Poprzednik

Czesław Pruszyński (chargé d’affaires)

Następca

Zygmunt Stefański (chargé d’affaires)

Poseł RP w Czechosłowacji
Okres

od 15 października 1920[1]
do 31 grudnia 1922

Poprzednik

Alfred Wysocki (chargé d’affaires)

Następca

Leszek Malczewski (chargé d’affaires)

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Order Lwa Białego III klasy (Czechosłowacja) Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Korony Rumunii
Rozmowy z Czechami 1920-21
Grób Erazma Piltza na cmentarzu Powązkowskim

Erazm Piltz, ps. „Scriptor”, „Swojak” (ur. 3 sierpnia 1851 w Warszawie, zm. 26 grudnia 1929 tamże) – polski publicysta, polityk. Po odzyskaniu niepodległości w służbie dyplomatycznej II Rzeczypospolitej jako poseł w Królestwie Serbów, Chorwatów i Słoweńców i w Czechosłowacji.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w luterańskiej urzędniczej rodzinie jako syn Jana i Romany z Szyllerów. W 1878 roku założył w Warszawie czasopismo „Nowiny”, którego był redaktorem, jednocześnie (po roku 1882) współpracował z konserwatywnym dziennikiem informacyjno-politycznym „Słowo”, który od 1905 roku stał się organem Stronnictwa Polityki Realnej. Erazm Piltz był jednym z przywódców tego stronnictwa. W Petersburgu w 1887 roku przejął Księgarnię Polską od swej teściowej Bronisławy Rymowiczowej, żony miejscowego lekarza (był ożeniony z jej córką Heleną). Wspólnie z Włodzimierzem Spasowiczem założył tygodnik „Kraj”, również wydawał publikacje historyczne, filozoficzne, tudzież książki dla dzieci.

W chwili wybuchu I wojny światowej poseł do Dumy, gdzie w marcu 1917 roku powstały Komisja Likwidacyjna do spraw Królestwa Polskiego oraz Międzypartyjna Rada Zjednoczeniowa, na czele której stanęli Dmowski, Zamoyski i Piltz. Zbliżył się do Narodowej Demokracji.

Współzałożyciel Centralnej Agencji Polskiej w Lozannie, którą kierował od 1915 roku. Niezależnie od bieżącej działalności informacyjnej przy poparciu Sienkiewicza i Paderewskiego przyczynił się do wydania w 1916 roku podręcznika encyklopedycznego o Polsce, który ukazał się pod tytułem Petite encyclopédie polonaise (Mała encyklopedia polska) i był przeznaczony dla polityków i dyplomatów Ententy, wykazujących na ogół brak rozeznania w sprawach Polski. Inicjator powstania 9 stycznia 1915 Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, a następnie członek jego Zarządu[2].

Od 1917 roku członek Komitetu Narodowego Polskiego, od 1918 roku delegat KNP przy rządzie francuskim. Był ekspertem zajmującym się zagadnieniami politycznymi i dyplomatycznymi delegacji polskiej na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 roku[3]. Od 16 kwietnia 1919 był delegatem rządu polskiego przy rządzie francuskim.

W czerwcu 1919 roku mianowany posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym w Belgradzie, misję pełnił do 20 marca 1920 roku. Od października 1920 do kwietnia 1921 roku dyrektor Departamentu Politycznego MSZ, od 6 kwietnia do 19 maja 1921 roku wiceminister spraw zagranicznych, zmuszony był podać się do dymisji. 1 lipca 1921 roku objął kierownictwo poselstwa RP w Pradze. Działał na rzecz porozumienia polsko-czechosłowackiego wg zamysłu ówczesnego MSZ Konstantego Skirmunta[4].

Do centrali MSZ powrócił 31 grudnia 1922, w sierpniu 1924 roku odszedł na emeryturę. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 81-6-12)[5].

W małżeństwie z Heleną z Rymowiczów nie miał dzieci. Na krótko przed śmiercią zmienił wyznanie na rzymskokatolickie.

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Obrachunek (1898)
  • Bismarck, Rosja i Polacy (1895),
  • Nasza młodzież (1902),
  • Nasze stronnictwa skrajne (1903),
  • Wobec wojny. Głos z Warszawy (1904)
  • Polityka rosyjska w Polsce. List do kierowników polityki rosyjskiej (1909).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. funkcję objął 1 lipca 1921
  2. Jerzy Holzer, Jan Molenda, Polska w pierwszej wojnie światowej, Warszawa 1967, s. 355
  3. Eugeniusz Romer, Pamiętnik Paryski 1918–1919. przypisy Andrzej Garlicki, Ryszard Świętek, t. I Wrocław 2010, s. 25.
  4. Karolina Gawron, Stosunki polsko-czechosłowackie w latach 1918-1939 jako przyczynek do badań nad konfederacją polsko-czechosłowacką 1939-1943, s. 59.
  5. Cmentarz Stare Powązki: ERAZM PILTZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-16].
  6. M.P. 1926 r. nr 99, poz. 292 „za zasługi, położone na polu pracy dyplomatycznej”.
  7. a b c d Piltz Erazm, pseud. Scriptor, Piotr Warta, Swojak, Tensam i in. (1851–1929). [w:] Polski Słownik Biograficzny. T. XXVI/1 981 [on-line]. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2016-09-29].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]