Przejdź do zawartości

Burak

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Burak
Ilustracja
Burak zwyczajny
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

szarłatowate

Rodzaj

burak

Nazwa systematyczna
Beta L.
Sp. Pl. 222. 1 Mai 1753[3]
Typ nomenklatoryczny

B. vulgaris Linnaeus[3]

Burak (Beta L.) – rodzaj roślin należący do rodziny szarłatowatych (dawniej w wyodrębnianych osobno komosowatych). Obejmuje 12 gatunków[4] występujących w basenie Morza Śródziemnego[5] – w południowej Europie, północnej Afryce i południowo-zachodniej Azji, poza tym niektórzy przedstawiciele zostali szeroko rozpowszechnieni na świecie[6]. W naturze przedstawiciele rodzaju rosną w miejscach kamienistych oraz na siedliskach ruderalnych. Szereg odmian uprawnych uzyskanych z buraka zwyczajnego to popularne warzywa[5].

Dziki podgatunek buraka zwyczajnego

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Rośliny jednoroczne, dwuletnie i byliny osiągające do 2 m wysokości, z łodygą prostą, pojedynczą lub rozgałęzioną, płożącą lub wzniesioną, często żebrowaną. Rośliny często czerwono nabiegłe i zwykle nagie[5][6].
Liście
Skrętoległe, ogonkowe, ze spłaszczonym ogonkiem, z blaszką liściową całobrzegą lub o brzegu falistym[6].
Kwiaty
Drobne, zebrane pojedynczo lub po 2–3 w luźne kłosy. Mają zielonawy 5-krotny okwiat, grubiejący podczas owocowania, jedna zalążnia wpółdolna zwieńczona dwiema lub trzema szyjkami słupka. Pręcików jest 5. Kwiaty wsparte są dwoma podkwiatkami[5].
Owoce
Suche, jednonasienne, pękające wieczkiem. Czasem zrośnięte są po kilka w tzw. kłębek.

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny szarłatowatych (Amaranthaceae) w ujęciach włączających doń komosowate Chenopodiaceae[2] lub z komosowatych w ujęciach zachowujących odrębność tej rodziny[7]. W obrębie rodziny (niezależnie od jej ujęcia) włączany jest do podrodziny Betoideae i plemienia Beteae[7].

Gatunki flory Polski

W Polsce występuje tylko uprawiany burak zwyczajny. Wyróżniany w Krytycznej liście roślin naczyniowych Polski Beta maritima L. (jako efemerofit)[8] w bazach taksonomicznych stanowi synonim buraka zwyczajnego (Beta vulgaris L.)[4], a ściślej jego podgatunek Beta vulgaris subsp. maritima (L.) Arcang[7][9].

Wykaz gatunków[9]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. a b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-11-18].
  4. a b The Plant List Beta. [dostęp 2011-03-30].
  5. a b c d Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 84. ISBN 0-333-74890-5.
  6. a b c Beta Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-11-18]. (ang.).
  7. a b c Genus Beta L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-04].
  8. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 41, ISBN 978-83-62975-45-7.
  9. a b Beta L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-04].