Jump to content

Sootroo

Wikipedia irraa
Molekyulii kaafeenii. Kaafeeniin sootroo beekamaadha

Akka Dhaabbata Fayyaa Biyyalafaa, Sootroon wanta akkaataa orgaanizimiin lubbuu qabu tokko itti hojjetu jijjiiruu danda’uudha. Nyaatni tokko tokko amaloota akkasii qabaachuu danda’us yeroo baay’ee nyaanni akka sootrootti hin ilaalamu. Yeroo baayyee sootroon dhukkuba, ykn haala fayyaa biroo yaaluuf fudhatama. Fakkeenyi sootroo akkasii Aspirin ykn Paracetamol ta'uu danda'a . Isaan kun yeroo baayyee laydaa, akkasumas bacawwii tokko tokko yaaluuf kan kennamanidha . Sootroon akkasii yeroo dheeraaf yoo fudhataman, yeroo baay’ee doktorri ajajamu . Sootrooleen biroo bashannanaaf kan fudhataman yoo ta'u, sababa dhibbaa isaan qabaniif. sootrooleen bashannanaaf fudhataman kun tokko tokko kanneen biroo caalaa hawaasa biratti fudhatama guddaa qabu. Sootrooleen tokko tokko fudhachuun seeraan ala ta’uu danda’a, biyyoota tokko tokko keessatti.

Sootrooleen dhukkuba ykn haala tokko yaaluuf fudhataman yeroo baay'ee "qoricha" jedhamu, sootroon bashannanaaf fudhataman sootroo "bashanantii" jedhamu.

Sootrooleen kanneen barbaadamuun ala dhibbaa biraa qabaachuu danda’u. Miidhaan akkasii akka waliigalaatti miidhaa cinaa jedhamuun beekama .

Sootrooleen hamma adda addaatiin haala adda addaatiin hojirra oolu. Kanaaf hamma sirrii ta’e fudhachuun barbaachisaa dha. Hammi sootroo fudhatamu kennii(dose) jedhama . Aspirin yeroo baayyee ho'a qaamaa irratti, ykn akka sootroo dhukkubbii namatti fidutti ajajama . Miidhaa Aspirin qabu keessaa tokko dhiiga akka qallatu gochuudha. Sababa kanaaf, dhiigni sammuu keessatti dhangala'uu, ykn dhukkuba onnee ittisuuf illee fayyadamuu ni danda'ama - kennii baay'ee gadi aanaa ta'een isa ho'a qaamaa yaaluuf gargaaru caalaa, haa ta'u malee.

sootroo garmalee fudhachuun ("doosiin garmalee olka'aa") dhukkuba ykn du'a illee fiduu danda'a . Doktarri tokko sootroo tokko (doosii sirrii) hangamii fudhachuu qabna yeroo jedhu hamma sana qofa fudhatamuu qaba. Namni tokko miira gaarii qabaachuu danda'a garuu ammas dhukkubsachuu waan danda'uuf hanga hakiimni dhiisi jedhutti sootroo kana fudhachuu itti fufuun baay'ee barbaachisaadha. Doktarri tokko sootroo akkamii akka fudhannu, hammam akka fudhatuu fi yeroo hammamiif akka fudhatu yeroo dubbatu ajaja ogeessa fayyaa jedhama . sootrooleen araada namatti fiduu danda'u . sootrooleen tokko tokko baayyee araada waan ta'aniif seeraan ala . sootrooleen kun dhuguma qaaliidha, akkasumas. Akkasumas daldaltoota sootroo sammuu namaa hadoochu irraa seeraan ala gurguramuu kan danda’u yoo ta’u kunis bu’aa hamaa fiduu danda’a

Sootrooleen bashannanaa

[gulaali | lakkaddaa gulaali]

sootrooleen bashannanaaf oolan yeroo tokko tokko fayyaa nama tokkoo irratti miira gaarii kan namatti dhagahamu yoo ta’ellee hamaa ta’uu danda’u. Alkooliin dhuguun erga dhugee booda konkolaataa yoo oofus balaa geessisuu danda’a. Kunis machaa'ee konkolaachisuun jedhama . Biyyoonni hedduun kana seeraan ala godhu. sootrooleen bashannanaa beekamoo ta’an kanneen akka:

  • Farshoo - Biiraa, wayinii fi dhugaatii jabaa keessatti
  • Leelee(Nikootiinii) - gamshaa ykn tamboo keessatti
  • Kaafeeniin - Bunaa fi qumbaa keessatti (Fakkii ilaali) .
  • Kaanaabis - Akka tamboo kan xuuxamu, ykn waan nyaatamu keessatti kan bilcheefame, akka keekii ykn brownie
  • Meetamfeetaamiinii ( Crystal Meth jedhamuunis beekama) - Tamboo xuuxuu, nyaatamuu, lilmoodhaan naqamuu, ykn afuura fudhachuu ni danda’a
  • Kookeenii - kan xuuxamuu, lilmoodhaan ykn afuura baafachuun ni danda’ama ( freebasing ) .
  • Heroin - bifa freebase isaatiin snorted, injected ykn tamboo xuuxamuu danda'a.

Sootroo wal’aansaa (Qoricha)

[gulaali | lakkaddaa gulaali]
  • Aspirin - Dhukkubbiidhaaf
  • Paracetamol - Dhukkubbiidhaaf
  • Penicillin - Infeekshiniif
  • Prozac - Dhiphina sammuuf
  • Diazepam - Yaaddoodhaaf
  • Antibaayootikii - Baakteeriyaa (jarmii) ajjeesuuf .