45. urodziny: jak nie teraz, to nigdy
Dziesięcioro dzieci, synek z niepełnosprawnością, który potrzebuje szczególnej opieki, a ty decydujesz, że wracasz do pracy. Nie za dużo dla jednej kobiety?
Ta decyzja to było dla mnie coś bardzo dużego, chyba pierwsze moje marzenie, które postanowiłam zrealizować. Skończyłam wtedy 45 lat i stwierdziłam: przestaję być kobietą młodą, staję się kobietą dojrzałą.
Spojrzałam wstecz na moje życie i pomyślałam o pragnieniu powrotu do zawodu położnej: że jak nie teraz, to już nigdy. Dzisiaj dużo mówi się o tym, żeby się rozwijać, szukać swoich pragnień – ja w ogóle tego nie miałam w głowie. Żyłam potrzebami związanymi z byciem matką i żoną: potrzeby na dziś są takie i takie. Nimi trzeba się zająć, nie swoimi pomysłami.
Pragnienie bycia położną długo czekało na swoją kolej.
Po liceum skończyłam szkołę położnych – wtedy nie było jeszcze studiów w tym zawodzie – i urodziłam pierwsze dziecko, więc w ogóle nie zaczęłam pracy. Kilka razy wcześniej przychodziło mi do głowy, by wrócić do zawodu, ale pojawiały się kolejne dzieci i to odchodziło na bok. Nawet w pewnym momencie zacięłam się i stwierdziłam, że nie będę się więcej przedstawiała jako położna, bo to już przeszłość. Bóg mnie poprowadził, bo to było bardzo trudne, żeby się to udało.
Opowiesz więcej o tych trudnościach?
Najpierw ja sama musiałam sobie odpowiedzieć na pytanie, czy taka decyzja będzie krzywdą dla mojej rodziny. Jak już uwierzyłam, że nie, a moje macierzyństwo i praca położnej mogą istnieć równolegle, pozostawała kwestia logistyki. Odnowienie prawa do wykonywania zawodu okazało się trudniejsze, niż myślałam.
Najpierw sześć miesięcy bezpłatnego stażu, przebywania w szpitalu osiem godzin dziennie. Kolejne pytania: co z dziećmi, gdy ja będę w pracy, jak dom miałby funkcjonować. Dla mojego męża było to na początku trudne, bo naruszyłam układ, który dawał wszystkim poczucie bezpieczeństwa.
On ciężko i długo pracuje – a ktoś musi ogarnąć Maćka, przygotować kolację, coś dokupić, przypilnować młodszych dzieci... I nagle nie ma jednej osoby, która nad tym panuje, tylko trzeba się dzielić obowiązkami. Ale ja miałam i mam szczere przekonanie, że nikomu nie dzieje się krzywda, przeciwnie — że to jest świetne i rozwojowe dla rodziny!
Miałaś siłę, żeby to wszystko naraz robić?
I siłę, i energię, więcej – byłam jak na haju. Czułam się niesiona, przecież realizowałam swoje marzenie! Poza tym nie boję się pracy, jestem sprawna logistycznie, umiem się dogadać z różnymi ludźmi… To były moje atuty. Co więcej, okazało się, że naprawdę lubię to, co robię. Że to położnictwo jest moim… powołaniem? W każdym razie, że czuję się tam na swoim miejscu.
Dziesięć porodów – to się ludziom nie mieści w głowie
Co na to dzieci? Wcześniej zawsze byłaś dla nich dostępna, teraz zaczęłaś regularnie wychodzić z domu.
Dzieci przyjęły tę rewolucję zaskakująco łatwo. Okazało się wkrótce, że są dumne, że mama ma pracę, że jest położną.
Łatwiej ci odpuszczać jakieś rzeczy, np. porządek w domu?
Zdecydowanie nabiera się dystansu. Samo macierzyństwo uczy ustawiania priorytetów: najpierw obiad, potem sprzątanie. Ktoś choruje – trzeba się nim zająć, reszta musi poczekać. I teraz też tak funkcjonuję. Czasem tylko, gdy patrzę, jak dzieci dorastają, dopadają mnie wątpliwości: co, gdybym temu dziecku poświęciła więcej czasu, czegoś bardziej dopilnowała… Ale z drugiej strony, mojej natury nie zmienię, a nigdy nie byłam mamą kwoką. Nasze dzieci od małego pakowały sobie plecaki, same musiały zapisywać informacje o wszystkim w szkole.
Sama urodziłaś dziesięcioro dzieci – czy to pomaga w pracy położnej?
Bardzo. Czuję wspólnotę z kobietami, którym towarzyszę. Chociaż nie dzielę się wprost moją historią, nie mówię: zrób tak i tak. Ciekawostka: w początkach pracy myślałam, że doświadczenie dziesięciu porodów utwierdzi mój autorytet. Ale okazało się, że to ludzi płoszy — bo to się nie mieści w głowie (śmiech). Teraz rzadko kiedy mówię, ile mam dzieci…
Aktualnie pracuję na oddziale patologii ciąży. Tam pacjentki są często smutne, bo musiały zostać w szpitalu, mają różne obawy... Próbuję stworzyć przyjazną atmosferę i zracjonalizować strachy, które czają się na tym oddziale. Podpowiadam: niech się pani prześpi, coś fajnego obejrzy, z kimś bliskim porozmawia. I to, że jedna pacjentka się zaśmieje, ktoś inny mnie posłucha, już daje mi poczucie, że jestem na swoim miejscu.
Maciek żyje i jest śliczny
Co dolega Maćkowi?
Maciek ma bardzo poważną wadę genetyczną – aberrację chromosomową w układzie mozaikowym. Część jego komórek jest nieprawidłowa. Ale żyje, jest śliczny, nie ma wad narządów. Tylko niepełnosprawność intelektualną i padaczkę.
Kiedy się o tym dowiedzieliście?
W czwartym miesiącu życia miał pierwszy atak padaczki. Potem nastąpiła długa i trudna droga diagnozowania w różnych ośrodkach w Polsce. Zanim Maciek skończył roczek, potwierdziło się, że to wada genetyczna. Uznaliśmy, że póki co nie wiemy, z czym to będzie się wiązało na przyszłość, więc znaleźliśmy dla niego terapię, próbowaliśmy na bieżąco radzić sobie z padaczką, szukać leków, które by ją wyciszały, stymulować Maćka.
Przy poprzednich ciążach mieliście strach przed tym, że urodzi się dziecko z niepełnosprawnością?
Właśnie nie, nigdy. Powiem więcej: Maciek jest siódmy, po nim urodziłam jeszcze troje dzieci. I nawet później nie miałam takich obaw, chociaż wada Maćka nie jest dziedziczna. Patrzyłam na to przez pryzmat wiary. Nie myślałam fatalistycznie, że znowu coś takiego może się zdarzyć. Chociaż teraz widzę, że przez kilka pierwszych lat życia Maćka byłam w pewnego rodzaju szoku.
Bo dla mnie jedną niełatwą historią jest nasza wielodzietność, a drugą – trudniejszą – bycie matką dziecka z niepełnosprawnością. Sama się dziwię, że Pan Bóg nas tak obdarował…
Ta diagnoza była dla was końcem świata?
To jest inaczej — gdy wydarza się napad padaczki, walczysz o życie dziecka. Nie mieliśmy od razu perspektywy życia z dzieckiem z niepełnosprawnością. Raczej: wyciągnąć Maćka z tego ataku i potem żyć w miarę normalnie dalej, rehabilitować, pracować z nim... I tak było bardzo długo, do momentu, gdy dwunastoletni Maciek miał regres choroby.
Nie wiemy, co było tego powodem, czy rozpoczynający się okres dojrzewania, czy też ograniczenie jednego z leków. Zaczęły się bardzo silne ataki padaczki. I widzieliśmy, jak Maciek po każdym takim wydarzeniu traci, doświadcza regresu.
Byliśmy bardzo długo w szpitalu, najpierw na OIOM-ie, potem miesiącami w Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi. I dostawaliśmy sygnały od lekarzy, że nie wiedzą, czy uda się opanować ataki. Ani jak Maciek będzie potem żył i funkcjonował — czy w ogóle będzie żył.
Wtedy nastąpiło u mnie załamanie. Nie zdawałam sobie z tego sprawy, ale ktoś mądrzejszy mi uświadomił, że to był moment mojej żałoby. Wcześniej byłam skupiona na walce i na tym, że wciąż widać było postępy. A wówczas dopiero dotarła do mnie w pełni świadomość, że mam dziecko niepełnosprawne.
Mam cudne życie! Trudne, ale dobre
Jak to możliwe, żeby w takim cierpieniu widzieć dobro?
Mam przekonanie, że to Bóg tworzy naszą historię. Jak w tym prostym porównaniu, że my widzimy swoją drogę życiową tylko do jakiegoś zakrętu, a Bóg widzi całość. Także ja nie wiem, co On przewiduje dla mnie i uznaję, że nie muszę wszystkiego wiedzieć i rozumieć.
Naprawdę widziałam, że Pan Bóg był z nami i pomagał nieść ten krzyż, to nie jest dla mnie slogan. Chociażby to, że przygotował nam piękny dom, żebyśmy tam mieszkali z Maćkiem i dziećmi. I wiele innych rzeczy. I z tego wynika, że nie mam poczucia krzywdy. Wręcz przeciwnie — jestem bardzo wdzięczna za moje życie. Ludzie, jakie ja mam cudne życie! Takie na bogato. Trudne, ale dobre.
Dobrze jest tego słuchać.
Po drugie: naprawdę kocha się takiego dzieciaka. Bardzo. Pięknie powiedział nam kiedyś znajomy ksiądz, że Maciek, jak każdy człowiek, składa się z ciała i duszy.
Ciało Maćka jest niepełnosprawne, ale jego duch jest zdrowy. I on potrzebuje na przykład dobrej nowiny, potrzebuje słyszeć, że jest kochany. A jak się spotkamy w niebie, on nam wszystko opowie, jak mu było w naszej rodzinie. Dla mnie to jest piękna perspektywa!
Co dobrego przynosi Maciek waszej rodzinie?
Uważam, że to jest świetne dla rodzeństwa mieć brata z niepełnosprawnością. Ja właściwie prawie nie współczuję moim dzieciom. Czasami widziałam, że mieli z tym trudności, na przykład nie chcieli mówić o Maćku kolegom, ale to jest naturalne. To wszystko ich wyposaża na przyszłość, na dorosłe życie, uczy empatii, bo przecież wokół nas są ludzie inni, słabsi.
Nie jest niczym złym, gdy proszę o pomoc
Mieliście pomoc rodziny, instytucji, innych osób?
Przez wiele lat nie mieliśmy. Na własną rękę szukałam rozwiązań i pomocy. Jeździłam z Maćkiem na turnusy rehabilitacyjne i tam poznawałam innych rodziców, którzy byli skarbnicą wiedzy – co można, co się należy, jakie są terapie, gdzie trzeba iść.
Niestety, jeśli rodzic jest trochę mniej zaradny albo w trudniejszej sytuacji, może czuć się bezsilny. A jeśli masz wiedzę i śmiałość, żeby szukać, prosić, to zdobędziesz więcej. Teraz w epoce mediów społecznościowych są grupy rodziców dzieci z niepełnosprawnością. Ale wciąż nie wszyscy wiedzą, że od kilku lat funkcjonują w Polsce takie programy jak opieka wytchnieniowa i asystent osoby z niepełnosprawnością. Nie wiem, czy pediatrzy o tym informują.
W tym wszystkim jesteś w stanie zadbać o siebie samą? Powiedziałaś mi wcześniej, że nie chcesz być matką Polką.
Oj, jak mnie to denerwuje, gdy ktoś tak o mnie mówi! Bo matka Polka jest bohaterką. Czyli nie ma swoich potrzeb, bo poświęca się dla innych. I to ją uprawnia do przyjmowania honorów. A ja uważam, że nie jest niczym złym, jeśli proszę o pomoc, przyznaję się do moich trudności i braków.
Jak przyszedł ten trudny moment regresu Maćka, zdecydowałam się na terapię. Pamiętam, że chodziłam w szpitalu po dużej sali, jak lew w klatce, żeby sobie poradzić. I wtedy miałam myśl: potrzebuję pomocy.
Chcę mówić innym o psychoterapii, dzielić się tym, bo mi bardzo pomogła. To jest narzędzie od Pana Boga.
Poza tym mam taki dar, że umiem zadbać o swoje potrzeby. Na przykład idę sobie czasem na drzemkę. Albo nawet oglądam serial! I już nie mam wyrzutów sumienia, że są przecież bardziej "wartościowe" formy odpoczynku, bo to jest mój relaks. Dbamy też o naszą małżeńską relację i regularnie wyjeżdżamy sami lub z przyjaciółmi na weekendy. To jest ważne!
