Naukowcy ustalili, że ludzie podejmują około 20 tys. decyzji dziennie. Większość z nich dokonujemy intuicyjnie i nieświadomie, jak wybór skarpetek czy czym pojedziemy do pracy. Jednym trudność w zadecydowaniu, czego chcą, przychodzi już na etapie wyboru, co chcą zjeść na obiad, dla innych sytuacja komplikuje się, dopiero gdy pojawia się kwestia zmiany pracy lub nowego partnerstwa.
— Ma to związek z naszą osobowością, środowiskiem, ale także wiekiem. Okazuje się, że jak jesteśmy młodsi, chętniej ryzykujemy. Ta odwaga maleje jednak z wiekiem — wyjaśnia Muriel Böttger, psycholog, i zaznacza, że im więcej opcji, tym wybór staje się trudniejszy, bo decyzja za czymś jest także decyzją przeciw wszystkim innym opcjom.
Konieczność podjęcia decyzji może mieć także podłoże emocjonalne – mówi Isa Grütering, która jako coach biznesowy pomaga w trudnościach w podejmowaniu decyzji. — Większość ludzi podejmuje decyzję podświadomie, ale musi głośno wypowiedzieć się na temat dostępnych opcji — tłumaczy i podkreśla, że nie musimy podejmować decyzji od razu, ważne jest, żeby w ogóle to zrobić, żeby nie popaść w analizowanie w kółko i wciąż tej samej sytuacji.
Dla tych, którzy zdają sobie sprawę, że mają problem z decyzyjnością, ta świadomość może być bardzo stresująca w codziennym życiu. — Im dłużej decyzja pozostaje otwarta, tym wyższy jest poziom stresu. Wynika to z chęci dokończenia czegoś – wyjaśnia Böttger.
Decyzje wiążą się z odpowiedzialnością
Są tacy, którzy liczą na uniknięcie podjęcia decyzji — tłumaczy Grütering. — Musimy jednak pamiętać, że decyzja oznacza wolność. Jeśli mogę decydować o sobie i w swojej sprawie, to znaczy, że jestem wolny. A bycie wolnym daje satysfakcję.
Jednak ta wolność ma swoją cenę, a mianowicie konieczność ponoszenia odpowiedzialności za swoje decyzje. Jeśli pozwolisz innym ludziom decydować o swoim życiu, nie będziesz mieć tego ciężaru na plecach, ale nie będziesz mieć też szczęścia wynikającego z podjęcia decyzji, "że to ja decyduję o tym, jak się czuję i czy mogę coś zmienić, a moje życie toczy się dalej, niezależnie od tego, co w danej sprawie zdecyduję".
Według Böttgera ci, którzy ufają swoim przeczuciom, są w stanie szybciej podejmować decyzje. Do tego potrzebny jest jednak dostęp do własnej intuicji. — Tak zwani ludzie z instynktem polegają na swoich uczuciach i nie czują specjalnego niepokoju przed podjęciem decyzji. Inaczej niż ci, którzy starają się ubrać swoją decyzyjność w ramy racjonalności. Ważne jednak, by zadawać sobie sprawę, że decyzje zawsze dotyczą przyszłości, a podejmowane są tu i teraz, więc zawsze wiążą się z uczuciem niepewności. Jeśli ono się utrzymuje, warto zadać sobie trzy pytania:
- Co najgorszego może się wydarzyć, jeśli wybierzesz opcję A lub B?
- Co się stanie, jeśli w ogóle się nie zdecydujesz?
- Jaki jest najlepszy możliwy scenariusz?
Odpowiedzi mogą pomóc w podjęciu decyzji. Jeśli okaże się, że nie była ona słuszna, Böttger radzi, aby pozostać świadomym tego, co było dobrego w tej decyzji i czego nauczyliśmy się z niej na przyszłość.
Siedem wskazówek, które mogą ci ułatwić podjęcie decyzji
1.
Nalej szklankę wody, wypij połowę tuż przed pójściem spać i zadaj sobie pytanie, w którym potrzebujesz pomocy w podjęciu decyzji. Następnego ranka zaraz po przebudzeniu dopij wodę i zwróć uwagę na to, o wybraniu której opcji spontanicznie myślisz.
2.
Rzuć monetą, przypisując jej stronom konkretną decyzję. Po rzucie nie chodzi o faktyczny wynik, jaki pokaże moneta, ale o uczucie, jakie wywołuje ta decyzja: czy czujesz się komfortowo z tą decyzją, czy wolałbyś rzucić monetą jeszcze raz?
3.
Jeśli na przykład nie możesz się zdecydować, czy przenieść się do innego miasta w poszukiwaniu nowej pracy, przez tydzień opowiadaj otaczającym cię osobom o pierwszej opcji, jakbyś już podjął decyzję. W drugim tygodniu z taką samą determinacją opowiedz drugi wariant. Gdy tylko zaczniesz opowiadać tę historię, powinieneś szybko zdać sobie sprawę, jaką decyzję podjąłeś podświadomie. Ale nie zapomnij poinformować o tym osób z twojego otoczenia
4.
Aby wytrenować swoje przeczucia, możesz skorzystać ze specjalnej formy prowadzenia dziennika: zapisuj codziennie, co robisz i oceniaj to, korzystając z systemu czerwonych i zielonych świateł, aby określić, które czynności dodają ci energii, a które ją odbierają. W ten sposób ćwiczysz podejmowanie minidecyzji.
5.
Opowiadając się za lub przeciw czemuś, zadaj sobie pytanie: jaki jest najlepszy scenariusz, a jaki najgorszy twojej decyzji i co się stanie, jeśli jej nie podejmiesz?
6.
Zaskakujące pytanie: gdyby wszystkie czynniki, które bierzesz pod uwagę przy podejmowaniu decyzji, takie jak pieniądze, czas, mieszkanie, rodzina, nie odgrywały żadnej roli, co byś wybrał?
7.
A jeśli sam chciałbyś udzielić rady, eksperci radzą: nie dawaj wskazówek, raczej zadawaj pytania. Na przykład: "Co się stanie, jeśli to zrobisz? Jak byś się czuł, gdybyś to zrobił?".
