Irez a kontenajo

Yari 1980a

De Wikipedio
Historio
19ma yarcento20ma21ma yarcento
Yardeki:

1900a1910a1920a1930a1940a
1950a1960a1970a1980a1990a
2000a


Yari:

19011902190319041905
19061907190819091910
19111912191319141915
19161917191819191920
19211922192319241925
19261927192819291930
19311932193319341935
19361937193819391940
19411942194319441945
19461947194819491950
19511952195319541955
19561957195819591960
19611962196319641965
19661967196819691970
19711972197319741975
19761977197819791980
19811982198319841985
19861987198819891990
19911992199319941995
19961997199819992000

La yari 1980a komencis ye la 1ma di januaro 1980 e finis ye la 31ma di decembro 1989. Importanta karakterizivi de ca yardeko esis l'aparo ed expanso dil epidemio di AIDS, la dekado di socialista ekonomii, grava ekonomiala krizi en multa landi, la fino di diktatoresi en Arjentinia, Brazilia, Uruguay, Paraguay, Filipini e Haiti, e granda expanso en l'uzo di portebla komputatori*.

Unionita Rejio ed Usa administresis da du konservema politikisti, rispektive Margaret Thatcher e Ronald Reagan, ed adoptis neoliberala modeli por lia ekonomii. Thatcher vendis publika entraprezi e konfrontis lora forta sindikati Britaniana, ma fine impozis l'ekonomiala modelo neoliberala. Ronald Reagan anke adoptis neoliberala politiki por l'ekonomio e stimulis financala ed armala suporto a grupi qui kombatis sinistrana rejimi, exemple le contras de Nikaragua, qui luktis kontre Daniel Ortega.

Dum la yari 1980a de la 20ma yarcento eventis inter altri:

  • 22ma di septembro 1980 til la 20ma di agosto 1988 - Eventas la milito Iran-Irak, qua finis per paco-pakto e rezultis 627 miliard-dolari en perdaji por Iran e de 200 mil til 600 mil soldati mortinta, kontre 561 miliard-dolari en perdaji por Irak e 105 mil til 500 mil morti, kun nula modifiko en la frontiero inter la du landi.