Saltu al enhavo

Aliancanoj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Monda mapo kun la nacioj partoprenintaj la Duan Mondmiliton. La Aliancanoj de tiu milito estas bildigitaj verde (tiuj kiuj eniris la aliancon post la atako de Japanio al Usono helverde), la Aksaj Potencoj oranĝe, kaj neŭtralaj ŝtatoj verde. Oranĝan punkton havas la ŝtatoj, kiuj, ne formale konkeritaj sed sub granda premo de la Aksaj Potencoj, ŝanĝis la flankon (Viŝia Francio kun kolonioj kaj Kroatio), helverdan havas tiuj, kiuj dum la evoluo de la milito ŝanĝis la flankon al la aliancanoj, kaj malhelverdan la neŭtralaj baltiaj ŝtatoj, kiuj konkeriĝis fare de Sovetunio kaj restis tiaj post la milito.
Ĉiang Kai-ŝek de Ĉinio, Franklin D. Roosevelt de Usono, kaj Winston Churchill de Britio ĉe la Kairo Konferenco en 1943.

Kiam skribite per majuskla A, Aliancanoj kutime celas la potencojn kiuj batalis kontraŭ Germanio, Japanio, kaj Italio (la Aksaj Potencoj) en la Dua Mondmilito. Por la unua mondmilito oni parolas kutime per la laŭtempa esprimo entento.

La landoj kiuj batalis kontraŭ la Aksaj Potencoj (ĉefe Nazia Germanio, Italio, Japanio kaj ĝis 1941 Sovetunio) dum la Dua Mondmilito inter la jaroj 1939 kaj 1945 estis origine temis pri:
 Pollando,
 Francio kaj
 Britio.
Dum la milito la Aliancanoj entute estis
 Aŭstralio,
 Britio,
 Francio (post la konkeriĝo de Francio fare de Nazia Germanio ĝis somero 1944 reprezentata per partizanoj de la Résistance kaj per ekzila armeo France libre)
 Kanado,
Respubliko Ĉinio,
 Sud-Afriko,
 Sovetunio (ekde somero 1941) kaj
 Usono (ekde fino de 1941).
Krome la partizanaj armeoj de multaj ŝtatoj okupitaj de Nazia Germanio konsideris sin Aliancanoj, ĉefe en  Belgio,  Ĉeĥoslovakio,  Danio,  Grekio,  Jugoslavio,  Luksemburgo,  Nederlando,  Norvegio kaj  Pollando.

Ĝenerala uzo de la vorto

[redakti | redakti fonton]

Ĝenerale, aliancanoj estas homoj aŭ homgrupoj kiuj kunlaboras por komuna celo.
Inter alia, ĝi povas esti aliseksema homo subtenanta la rajtoj de la GLAT komunumo: "aliseksema aliancano" ("straight ally" angle) aŭ "aliancano" simple.

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]