Jump to content

Romblomanon language

From Wikipedia, the free encyclopedia
Romblomanon
Ini
Native toPhilippines
RegionRomblon province (entire Romblon and Sibuyan islands; some parts of Tablas except Banton, Corcuera, Maestro de Ocampo and Carabao)
Native speakers
94,000 (2011)[1]
Language codes
ISO 639-3rol
Glottologromb1245
Area where Romblomanon is spoken

Romblomanon or Bisaya/Binisaya nga Romblomanon is an Austronesian regional language spoken, along with Asi and Onhan, in the province of Romblon in the Philippines. The language is also called Ini, Tiyad Ini, Basi, Niromblon, and Sibuyanon. It is a part of the Bisayan language family and is closely related to other Philippine languages.

Geographic distribution[edit]

Specifically, Romblomanon is spoken in the following islands on Romblon:

Phonology[edit]

Consonants[edit]

Labial Alveolar Palatal Velar Glottal
Nasal m n ŋ
Plosive voiceless p t k ʔ
voiced b d ɡ
Fricative s h
Rhotic ɾ
Lateral l
Approximant w j

Romblomanon is one of the Philippine languages that do not exhibit [ɾ][d] allophony.

Vowels[edit]

Front Central Back
Close i u
Open a
  • Phonetic variations of /i, u/ with sounds [e, o] are said to occur.[2]

Grammar[edit]

Pronouns[edit]

Personal[edit]

  Absolutive Ergative Oblique
1st person singular ako nakon, ko akon
2nd person singular ikaw, ka nimo, mo imo
3rd person singular siya niya iya
1st person plural inclusive kita naton aton
1st person plural exclusive kami namon amon
2nd person plural kamo nindo indo
3rd person plural sinda ninda inda

Demonstrative pronouns[edit]

  Absolutive Ergative/Oblique Locative Existential
Nearest to speaker ('this, here') iní tiyadní dirí (y)ári
Near to addressee or closely removed from speaker and addressee ('that, there') inâ tiyadnâ dirâ (y)ára'
Remote ('yon, yonder') adtó tiyadtó didtó (y)á(d)to

In addition to this, there are two verbal deictics, karí, meaning 'come to speaker', and kadto, meaning 'to go yonder'.

Interrogative words[edit]

Romblomanon English Example
Ano What Ano imo pangayan? 'What is your name?'
San-o When San-o ka makadto sa Romblon? 'When are you going to Romblon?'
Diin Where Diin ka pa-kadto? 'Where are you going?'
Sin-o Who Sin-o ang imo ka-ibahan? 'Who is your companion?'
Kamusta How Kamusta ka? 'How are you?'
Pa-unó How (a derivative of ano) Pa-anó ka maka halin? 'How can you go?'
Pila How much / How many Pila ini? 'How much is this?' / Pila ka tawo ang yara? 'How many people are there?'

Examples[edit]

Loan words[edit]

Numbers[edit]

Number Romblomanon
1 Isá
2 Duhá
3 Tuyó
4 Upat
5 Limá
6 Onum
7 Pitó
8 Wayó
9 Siyám
10 Napúyô
100 Isa-kagatús
1000 Isa-kalibó
First Una
Second Panga-duhá
Third Pang-tuyó / Pangat-lo
Fourth Pang-upat
Fifth Pang-limá
Sixth Pang-onum
Seventh Pang-pitó
Eighth Pang-wayó
Ninth Pang-siyám
Tenth Pang-napúyô

Common expressions[edit]

Romblomanon / Sibuyanon dialect (San Fernando) Aklanon Tagalog English
Ambo/ilaga (Sibuyan) Eanggam Daga Rat
Asó Aso Usok Smoke
Ayam/ajam (Sibuyan) Ayam Aso Dog
Ayaw mag pinisik / Ajaw mag pinisik (Sibuyan) Indi ka maglandi Huwag kang malandi Don't flirt
Babaye/baje (Sibuyan) Bayi Babae Female
Bu-ang Kumangon Baliw Crazy
Bukon, indi Bukon, indi Hindi No
Bulan/buyan (Sibuyan) Buean Buwan Month
Bungoy Bungoe Bingi Deaf
Buroy Badwan Bobo Dumb
Buta Bueag Bulag Blind
Buwas Hin-aga Bukas Tomorrow
Hadakon, hambugon Bugaeon Mayabang Boastful
Hadlok Hadlok Takot Afraid
Mus na Mali eon, mosyon eon Tara na Let's go
Hangit ako sa imo Hangit ako kimo Galit ako sa iyo I hate you
Higko/higtang (Sibuyan) Higko Dumi Dirt
Hu-o Hu-o Oo Yes
Ibabaw Ibabaw Itaas Up
Idayum Idaeum Ilalim Down
Kabu-ot ka / Kabuoton ka (Sibuyan) Mabu-ot ka Mabait ka You are kind
Ka-guapa ka / Kaguapahon ka (Sibuyan) Gwapa ka Maganda ka You are beautiful
Ka-guapo ka / Kaguapuhon ka (Sibuyan) Gwapo ka Gwapo ka You are handsome
Kalag Kaeag Kaluluwa Spirit
Galaum/gasi Ea-um Akala Assumption
Kanam Hampang Laro Play
Kwarta Kwarta Salapi Money
Layaki/yaki (Sibuyan) Eaki Lalaki Male
Maayo nga adlaw / Maajo na Adlaw (Sibuyan) Maayad-ayad nga adlaw Magandang araw Good day
Maayo nga aga / Maajo na Aga (Sibuyan) Maayad-ayad nga agahon Magandang umaga Good morning
Maayo nga gabi-i / Maajo na Gab-i (Sibuyan) Maayad-ayad nga gabi-i Magandang gabi Good evening
Maayo nga hapon / Maajo na Hapon (Sibuyan) Maayad-ayad nga hapon Magandang hapon Good afternoon
Mabinuligon Mabinuligon Matulungin Helpful
Madamo nga salamat Maabo nga saeamat Maraming salamat Thanks a lot
Magdahan ka Magdahan ka/Maghaeong ka Mag-ingat ka Take care
Mahuga Malisud Mahirap Difficult
Mahugod/mapisan (Sibuyan) Mahugod Masipag Industrious
Maisog/kaisugon (Sibuyan) Maisog Matapang Brave
Makusog/kakusugon (Sibuyan) Mabaskog Malakas Strong
Mala-in/kalainon (Sibuyan) Maea-in Masama Bad
Malipay Malipayon Masaya Happy
Maluya/maluja (Sibuyan) Mahinay Mabagal Slow
Manamit/kanamiton (Sibuyan) Manami Masarap Delicious
Manang Manang Ate Older sister
Manong Manong Kuya Older brother
Mayad/majad (Sibuyan) Mayad Matalino Intelligent
Merkado Tindahan Pamilihan Market
O-ning/kuring (Sibuyan) Kuring Pusa Cat
Palangga ta gid ikaw Palangga ko gid ikaw Mahal na mahal kita I love you so much
Palangga ta ikaw Palangga ko ikaw Mahal kita I love you
Pisikon/pisikan Mala Malandi Flirtatious
Pusong/bakakon Purilon Sinungaling Liar
Semana Dominggo Linggo Week
Sinsilyo Sinsilyo Barya Coins
Subay Guyom, tigasaw Langgam Ant
Tubi Tubi Tubig Water
Tu-ig Dag-on Taon Year
Tu-o Tu-o Kanan Right
Waya/waja (Sibuyan) Waea Kaliwa Left
Yawa/jawa (Sibuyan) Yawa Kasamaan Demon

References[edit]

  1. ^ Romblomanon at Ethnologue (18th ed., 2015) (subscription required)
  2. ^ Newell, Leonard E.; Tabardilla, Emilia (2006). Romblomanon dictionary. Linguistic Society of the Philippines.

Further reading[edit]

External links[edit]