Bez tego państwo nie może funkcjonować. Tak wygląda ochrona infrastruktury krytycznej

O jakich dokładnie obiektach mówimy? – Lista obiektów infrastruktury krytycznej jest niejawna, podobnie jak wszelkie informacje z nią związane – zauważa Piotr Błaszczyk, szef Wydziału Polityki Informacyjnej Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.

Bez IK państwo nie mogłoby funkcjonować

RCB przygotowało jednak poradnik wideo, w którym na przykładach podaje, czym jest infrastruktura krytyczna. Krzysztof Malesa z RCB obrazuje to na sklepie, w którym codziennie robimy zakupy. Aby mógł działać, potrzebne są: paliwo (żeby samochód z towarem mógł przyjechać), drożne drogi (żeby dostawy przyjechały na czas), dostęp do sieci telekomunikacyjnej (by można było zamówić towar) oraz bank (by za towar zapłacić).

— Banalna czynność, wymaga szeregu innych, które dzieją się w tle. To są usługi, które pozwalają nam normalnie funkcjonować, bezpiecznie żyć i prowadzić działalność gospodarczą – podkreśla.

Podaje również przykład szpitala, który do funkcjonowania potrzebuje energii elektrycznej, sprawnego systemu kanalizacji, transportu i sieci telekomunikacyjnej. — W 11 obszarach życia można szukać infrastruktury krytycznej. Te obszary nazywają się systemami i obejmują: zaopatrzenie w energię i paliwa, łączność, sieci informatyczne, finanse, zaopatrzenie w wodę i żywność, ochronę zdrowia, transport, systemy ratownicze, systemy zapewniające ciągłość działania administracji publicznej, produkcji, składowania, przechowywania i stosowania substancji chemicznych i promieniotwórczych, w tym rurociągi substancji niebezpiecznych – podaje.

Ochrona infrastruktury krytycznej priorytetem państwa

Nie jest więc zaskoczeniem, że uszkodzenie, zniszczenie lub zakłócenie IK w wyniku klęsk żywiołowych, terroryzmu, działalności przestępczej lub złośliwych zachowań, może mieć znaczący i negatywny wpływ na bezpieczeństwo każdego z nas.

Dlatego ochrona infrastruktury krytycznej jest jednym z priorytetów stojących przed państwem. Istota zadań związanych z infrastrukturą krytyczną sprowadza się nie tylko do zapewnienia jej ochrony przed zagrożeniami, ale również do tego, aby ewentualne uszkodzenia i zakłócenia w jej funkcjonowaniu były możliwie krótkotrwałe, łatwe do usunięcia i nie wywoływały dodatkowych strat dla obywateli i gospodarki.

Informacje niejawne

Piotr Błaszczyk z RCB podkreśla, że sposób ochrony IK, ilość środków na to przeznaczanych oraz ilość osób nad tym pracujących jest niejawna. Wiadomo jednak, że w zakresie ochrony IK ważna jest współpraca z administracją publiczną i biznesem.

Zobacz też: Bunkry, maszty, "jeże" przeciwczołgowe. Tak ma wyglądać Tarcza Wschód [WIZUALIZACJE]

Celem takiej współpracy jest wypracowanie przejrzystych zasad i procedur między administracją a właścicielami samoistnych i zależnych obiektów, instalacji lub urządzeń infrastruktury krytycznej. Wynika to z faktu, iż znaczna część infrastruktury, mającej kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa państwa, znajduje się obecnie w rękach prywatnych.

Wzrasta ilość cyberataków

Wyzwań w zakresie ochrony IK nie brakuje. Niedawno generał Krzysztof Król, doradca szefa sztabu generalnego Wojska Polskiego, w rozmowie przeprowadzonej za kulisami kongresu INSECON, przypomniał, że kiedyś zagrożeniem były konkretne państwa, dzisiaj – grupy hakerskie.

Karol Molenda, dowódca Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni, mówił, że odkąd wybuchła wojna w Ukrainie, ilość ataków na wojskową infrastrukturę wzrosła pięciokrotnie. Cezary Tomczyk, sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, za kulisami kongresu INSECON zwrócił natomiast uwagę, że tylko w ubiegłym roku doszło do 5800 ataków na infrastrukturę wojskową.

Minister Cyfryzacji Krzysztof Gawkowski na antenie Radia Zet zapowiedział, że w ciągu najbliższych 2 tygodni Polska może stać się celem wzmożonych cyberataków, największych od 5 lat. Jak wspomniał, przestępcy prawdopodobnie będą koncentrować się na dezinformacji i zakłócaniu pracy infrastruktury krytycznej.

– Dezinformacja może bezpośrednio dotknąć każdego z nas, a więc w najbliższych tygodniach powinniśmy jeszcze uważniej weryfikować trafiające do nas przekazy i mieć 100 proc. pewność o ich prawdziwości, zanim je powielimy. Przede wszystkim nie czytajmy informacji pochodzących z nieznanych nam portali, każdą niepokojącą czy szokującą wiadomość sprawdzajmy w kilku źródłach, zwracajmy uwagę na to, kim są autorzy tekstów i czy powołują się na wiarygodne źródła. Szczególnie z dużą dozą dystansu podchodźmy do wpisów i informacji pochodzących z social mediów, to tam bardzo często trafiają fake newsy, które rozchodzą się w ekspresowym tempie. Proponuję dwa razy przemyśleć sprawę zanim coś udostępnimy dalej – mówi Kamil Sadkowski, analityk laboratorium antywirusowego ESET.

Zobacz też: Fałszywa depesza PAP o mobilizacji. "Prawdopodobnie rosyjski cyberatak"

Zauważa, że celem działań dezinformacyjnych jest wzbudzanie paniki i podsycanie konfliktów. – Infrastruktura krytyczna to np. sieci wodociągowo-kanalizacyjne, elektrownie czy firmy telekomunikacyjne. Polskie służby i firmy zajmujące się cyberbezpieczeństwem stale śledzą próby ataków na te najważniejsze dla obywateli instytucje i powstrzymują je. Możemy jednak spodziewać się, że któraś z tych prób powiedzie się, co może oznaczać dla nas np. chwilowy brak dostępu do wody, prądu czy usług telekomunikacyjnych. Podstawową zasadą w takiej sytuacji jest niewpadanie w panikę i postępowanie zgodnie z oficjalnymi zaleceniami – mówi Kamil Sadkowski.

Przypomina, że wzmożenie cyberataków grup przestępczych powiązanych z Rosją trwa od dość dawna, bo od samego początku wojny w Ukrainie. – Oznacza to, że osoby zajmujące się ochroną cyberprzestrzeni znają metody, które wykorzystują atakujący i w pewnym stopniu są w stanie przewidzieć ich działania. Prawda jest taka, że codziennie odpieramy wiele takich ataków. W tej konfrontacji nie jesteśmy bezradni i z pewnością specjaliści do spraw cyberbezpieczeństwa będą działać tak, aby nie dopuścić do zakłóceń życia codziennego Polaków i Polek, ewentualnie zminimalizować je. To, co ważne w tym momencie, to współpraca i zachowanie racjonalnego myślenia przez nas wszystkich – zwraca uwagę analityk laboratorium antywirusowego ESET.