Pont

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Pontus (Yunanca: Πόντος, Pontos) antik Yunanca "dəniz" anlamına gəlməsinin bəzən Amasiyalı Strabon tərəfindən etibarən Qaradənizin cənub sahilində yerləşən Şimali Anadolu sahillərinin qədim adı.

Qədim çağdan bu yana Qaradəniz bölgəsinde insan məskənləri izlərinə rast gəlinir. Ən əski Yunan dastanı olan Arqonavatlar səyahətlərinə Qaradəniz sahilləri üzərindən Kolxiya ölkəsinə (Lazika) başlamışlar. Bölgəyə Yunan kololonistlərinin M. Ə. VII yüzildə başladığı və Sinop, Samsun, Girəsun, Rizə kimi əhalisi çox saylı şəhərlərin Yunan kolonistlər tərəfindən qurulduğu bilinir[1]. Yunan kolonistlər özlərini Kolx olaraq adlandırılan Qafqaz mənşəli topluluqlar ilə birləşərək bölgənin yerli xalqını meydana gətirmişlər.[2] M. S. VI yüzildə xristianlıq yörəyə Trabzon üzərindən yayılmış, Mitra tapınaqları yıxılmış, incil təsiriylə yerli dillər unudularaq Yunan dili ön yerə çıxmışdır. SəlcuqilərOsmanlı dönəmlərində yerli xalqın İslama keçməsi və Türkmənlərin oturmaqları ilə XIX yüzil sonlarında bəziləri xaricində bölgədəki topluluqlar böyük ölçüdə müsəlman əhalidən olmuşdur. 1923-cü il Türkiyə-Yunanistan əhali dəyişməsinə qədər bu bölgədə bir yunan əhalisi yaşayırdı.

Pont çarlığı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Orta və şərqi Qaradəniz bölgələrində qurulan bir çarlıq (Miladdan əvvəl 302-Miladdan əvvəl 64). Qurucusu I Mitridat Ctist Böyük İskəndər sonrakı dönəmdə Mysiyadaki (Mysiya Mərmərənin cənubundan başlayaraq Bergamanın olduğu sahə, təxmini olaraq Karesi bölgəsi) Qrek Cius qəsəbəsinin İran satrapı xanədanın soyundan gelir. Atasının öldürülməsindən sonra bənzər bir qədərlə qarşı qarşıya olduğu şübhəsindən çəkinərək çox az bir tərəftarla (6 nəfər olduqları rəvayət edilir) Şimal şərqə Paflagonyaya (Təxmini olaraq müasir Türkiyənin Orta Qaradəniz bölgəsi) qaçaraq burada Cimiata adında güclü bir qala inşaa etdirib tərəfdar toplamağa başlamışdır. Və burda da olduqca bacarıqlı olmuş və e.ə. 281-ci ildə vasilevus (çar) ünvanını qazanmışdır.

  1. "Antik Çağda Karadeniz". 2010-06-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-30.
  2. "prokopius'Un Trabzon seyahati". 2010-04-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-30.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Anadolunun qədim əyalətləri

Vifiniya  • Qalatiya  • İoniya  • Kapadokiya  • Kariya  • Kilikiya  • Lidiya  • Likaoniya  • Likiya  • Miziya  • Pamfiliya  • Paflaqoniya  • Pisidiya  • Pont  • Troada  • Frigiya  • Eolida