Zum Inhalt springen

Akkusativ

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dialäkt: Mìlhüüserisch

Dr Akkusativ ìsch a Fàll, ìn Gràmmàtik. Ma fìndet'na ìn mehrera Indogermanischi Sprocha, wo-n-'r hàuiptsachlig fer s direkt Objekt vu'ma transitiv Verb verwanda.

Dr Nàmma Akkusativ kännt vum Làtiinischa „casus accusativus“ („accusare“ = ààklàga) stamma, àwer d Sprochwìssaschàftler meina ehnder àss's a Ìwersetzung vum Àltgriachischa αἰτιατική, aitiatikḗ, vu αἰτία, aitía, „Ursache, Grund“ kummt.

Akkusativ àls direkt Objekt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ìn dr àlemànnischa Sproch gìt's aui dr Akkusativ. Wia ìn da meischta Indogermanischi Sprocha ìsch's dr Fàll vum direct Okjekt.

Zum Beispiel, ìm Sàtz „ìch seh dr Mànn“, ìsch da wo ma seht (àlso dr Mànn) ìm Akkusativ.

Akkusativ bi Präpositiona

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Akkusativ kààt aui noh Teil Präpositiona vorkumma.

  • dur, fer, gega, ohna, um.
    Zum Beispiel: sa kocht fer ìhra Suhn
  • Präpositiona wo-n-a Bewegung zeiga.
    Zum Beispiel: ar geht ìns Bett

Àndra Sprocha

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Uf Làtiinisch, wìrd dr Akkusativ verwanda:

  • fer a direkt Objekt. Zum Beispiel: „discipuli amant libros“ („d Schiahler han Biacher garn“).
  • noh teil Präpositiona. Zum Beispiel: „circum domum“ („um s Hüss“).
  • àls Rìchtungskàsus. Zum Beispiel: „Romam ire“ („uf Rom geh“.)
  • àls Zittkàsus. Zum Beispiel: „Romulus multos annos regnavit“ („dr Romulus hàt mehrera Johra beherrscht“).

Uf Hoochditsch wìrd dr Akkusativ 4. Fàll gnannt, oder Wenfall, wial ma'na ìn dr Àntwort vu-n-era Frog fìndet, wo mìt „wen“ ààfàngt.

Ar wìrd verwanda:

  • fer a direkt Objekt. Zum Beispiel: „ich sehe den Mann“ („ìch seh dr Mànn“).
  • noh teil Präpositiona. Zum Beispiel: „ich koche für ihn“ („ìch koch fer ìhn“).
  • àls Rìchtungskàsus. Zum Beispiel: „er springt ins Wasser“ (ar blìtzt ìns Wàsser).
  • mankmol, fer a Adverb. Zum Beispiel: „er kommt jeden Monat“ (ar kummt jeder Monet).

Uf Anglisch gìtt's kè rìchtiga gràmmàtischa Fall. Numma d Pronoma düen ìm Akkusativ (un ìm Dativ) wachsla.

Uf Anglisch
Subjekt Direkt Objekt
he comes I see him
she comes I see her
who comes? Whom do you see? (ehnder ìm Schriiwa)
oder: Who do you see? (ehnder ìm Reda)

Friahjer hàt's fer s direkt Objekt a ehmàliga Form gaa: „'hine“ (àstàtt „him“ hìtzutàg).

S Frànzeescha hàt kè Fall un àlso kè Akkusativ. Heechschterfàlls blibt noch ebbis ìwrig vu'ma ehmàlig „cas régime“, ìn da Personàlpronoma.

Zum Beispiel: je te vois, nous le mangeons... (àwer dia Form wìrd aui fer a Attribut verwanda, wo kè Akkusativ gìltet: nous le sommes, je le reste)

D Gràmmàtik vum Esperanto kennt zwei Fall: Nominativ un Akkusativ. Dr Akkusativ wìrd bàuia mìt'ma „n“, wo àm And vum Wort drààghangt wìrd.

Uf Rüssisch wìrd dr Akkusativ verwanda:

  • fer a direkt Objekt. Zum Beispiel : Я хочу купить билет (ìch wott a Billet kàuifa).
  • àls Rìchtingskàsus. Zum Beispiel: Я иду на вокзал (ìch gàng àn dr Bàhnhof).