Gaan na inhoud

Pantodonta

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Pantodonta
Tydperk: 66–48 m. jaar gelede
Coryphodon
Wetenskaplike klassifikasie e
Domein: Eukaryota
Koninkryk: Animalia
Filum: Chordata
Klas: Mammalia
Orde: Cimolesta
Suborde: Pantodonta

Die Pantodonta is 'n orde van uitgestorwe soogdiere. Hulle fossiele word in die Paleoseen-Eoseen van die westelike Europa, Noord-Amerika en die oostelike Asië aangetref.

Hulle was onder die grootste soogdiere wat in hul tydperk aangetref word. Daar was klein boombewoners soos Archaeolambda (ongeveer 7 kg) en groot grondbewoners soos Barylambda wat soos 'n reuseluidier van 650 kg gelyk het.

Die eerste wat die naam Pantodonta voorgestel het was Cope in 1873 toe hy Coryphodon (="Bathmodon") in hierdie sunorde geplaas het. Het het dit beskou as 'n onderorde van die "Amblypoda". Simpson het in 1937 die "Amblypoda" verwerp en die Pantodonta as orde voorgestel.[1]

Die Pantodonta word vandag as 'n sustergroep van die Periptychidae beskou en onlangse ontleding van 'n groot groep spesies (Halliday 2015[2]) plaas altwee in die kroongroep Ferae van die Laurasiatheria.

Daar word gedink dat die Pantodonta in die vroegste Paleoseen in China ontstaan het en skielik Noord- en selfs Suid-Amerika bereik het. Die fossiel Alcidedorbignya inopinata (genoem na Alcide d'Orbigny) wat in Tiumpampa, Bolivia gevind is, is die bewys daarvoor.[3] Die pantodont wat die volopste gevind word is Coryphodon wat ongeveer 150-300 kg swaar gewees het. In Noord-Amerika het dit aan die einde van die Wasatchium uitgesterf en hiermee het die Pantodonte daar verdwyn. In Asië bly hulle nog bestaan deur die midde-Eoseen (~48 mj) [1]

Families:

  1. Titanoideidae
  2. Pantolanbdidae
  3. Coryphodontidae
  4. Barylambdidae

Galery

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. 1,0 1,1 Evolution of Tertiary Mammals of North America: Volume 1, Terrestrial Carnivores, Ungulates, and Ungulate Like Mammals, Christine M. Janis, Kathleen M. Scott, Louis L. Jacobs Cambridge University Press, 1998, ISBN 0-521-35519-2, ISBN 978-0-521-35519-3
  2. Resolving the relationship of Paleocene Placental mammals, Thomas J. D. Halliday, Paul Upchurch, Anjali Goswami Biological Reviews 92(1) 2015, 521-550
  3. "National Geographic". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Junie 2018.