Gaan na inhoud

Allerheilige

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Die voorgangers van Jesus saam met heiliges en martelaars, Fra Angelico (1423/24)
Allerheilige op 'n begraafplaas in Gniezno, Pole – versier met blomme en kerse ter nagedagtenis aan die oorledene gelowiges (2017)

Allerheilige (Latyn: Festum Omnium Sanctorum, letterlik: "Fees van al die heiliges") is 'n Christelike stille fees ter herdenking van al die heiliges – reeds bekendes en nog onbekendes.[1] In die Rooms-Katolieke Kerk se liturgiese jaar word die fees op 1 November gehou en in die Oosters-Ortodokse Kerk op die eerste Sondag ná Pinkster.[2] Oriëntale Ortodokse kerke van Chaldea en verbonde Oos-Katolieke kerke herdenk Allerheilige op die eerste Vrydag ná Paasfees.[3]

Op die vooraand van Allerheilige word Halloween gevier, oorspronklik as herdenking van die dooies.[4] Op die dag na Allerheilige word Allersiele ter herdenking van al die oorledene gelowiges gehou.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

In die loop van die 1ste eeu n.C. het dit weens die groeiende aantal heiliges al hoe moeiliker geword om elke heilige op sy eie fees te herdenk. Jaarlikse herdenkings vir oorledenes was reeds in die antieke Christendom bekend. Die Oosters-Ortodokse Kerk vier sedert die begin van die 4de eeu as 't ware Allerheiligefeeste, wat as "Heredag van al die Heiliges" op die eerste Sondag ná Pinkster gevier word. In die Rooms-Katolieke Kerk het pous Bonifatius IV op 13 Mei 609 of 610 die oorspronklik aan al die Romeinse gode toegewyde Pantheon aan die Maagd Maria en al die martelaars (Sancta Maria ad Martyres) gewy en 'n jaarlikse herdenking aanbeveel, oorspronklik op Vrydag ná Paasfees, omdat dié fees met sy herdenking sterk van Paasfees met sy Pesach-geheimenis gekenmerk is. Pous Gregorius III het meer as 'n honderd jaar later 'n kapel in Sint Pieterskerk se basilika aan al die heiliges gewy en die fees vir die stad Rome na 1 November geskuif. Aan die einde van die 8ste eeu is veral in Frankryk met die herdenking van die fees begin en dié datum het geleidelik in die hele Rooms-Katolieke Kerk versprei, totdat pous Gregorius IV in 835 Allerheilige vir die hele Rooms-Katolieke Kerk op 1 November ingestel het. Sedert die einde van die 10de eeu word, beginnende met die Benediktynse abdy Cluny, op 2 November met Allersiele 'n bykomende herdenking vir al die oorledenes, wat volgens Katolieke tradisies in die vaevuur is en die volledige gemeenskap met God nog nie bereik het nie, gehou.[5][6]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. (de) Lichter für die Toten, katholisch.de, besoek op 22 April 2019.
  2. (en) Sidhu, Salatiel; Baldovin, John Francis (5 Februarie 2013). Holidays and Rituals of Jews and Christians. p. 193. ISBN 978-1-4817-1140-1.
  3. "Syro Malabar Liturgical Calendar 2016" (PDF) (in Engels). Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 11 April 2019. Besoek op 22 April 2019.
  4. (en) Bannatyne, Lesley Pratt (1 Augustus 1998). Halloween: An American Holiday, an American History. Pelican Publishing. p. 12. ISBN 1-56554-346-7. Besoek op 22 April 2019.
  5. (de) Karl-Heinrich Bieritz: Das Kirchenjahr. Feste, Gedenk- und Feiertage in Geschichte und Gegenwart. C.H.Beck, München 2005, bl. 177v.
  6. (de) Alle Heiligen. In: Ökumenisches Heiligenlexikon (heiligenlexikon.de). Besoek op 22 April 2019.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]