Wist je dat naast vitamines en mineralen er nog meer superhelden in je dagelijkse portie groente en fruit die je helpen gezond te blijven? Deze superhelden worden fytonutriënten, genoemd. Maar wat zijn fytonutriënten eigenlijk en waarom zijn ze zo belangrijk voor je gezondheid? WH zocht het voor je uit.

Wat zijn fytonutriënten?

Fytonutriënten zijn natuurlijke stoffen die in planten zitten. Het woord 'fyto' komt van het Griekse woord voor plant, dus je kunt bij fytonutriënten denken aan een soort 'plant-voedingsstoffen'. Ze zijn niet hetzelfde als vitamines en mineralen, maar ze hebben wel allerlei goede eigenschappen die je lichaam kunnen helpen.

Fytonutriënten zijn bioactieve stoffen die planten produceren om zichzelf te beschermen tegen schadelijke invloeden van buitenaf zoals UV-straling, insecten en ziekten. Er zijn duizenden verschillende soorten fytonutriënten, waaronder bekende groepen zoals carotenoïden, flavonoïden, glucosinolaten en polyfenolen.

Elke groep fytonutriënten heeft unieke eigenschappen en voordelen voor jouw gezondheid:

  • Carotenoïden zijn goed voor je ogen en versterken je immuunsysteem. Twee veelvoorkomende carotenoïden — luteïne en zeaxanthine — zitten in je netvlies en verminderen het risico op de oogaandoening maculadegeneratie met bijna 50 procent.
  • Flavonoïden kunnen je beschermen tegen kanker en hartziekten. Deze stoffen helpen cellen goed met elkaar te laten communiceren. Zo stimuleren ze ontgifting, verminderen ze ontstekingen en verlagen ze het risico op uitzaaiingen van tumoren.
  • Glucosinolaten dragen ook bij aan het voorkomen van kanker. Ze zitten vooral in groenten zoals broccoli, paksoi, bloemkool en spruitjes en helpen het lichaam van gifstoffen te zuiveren.
  • Polyfenolen beschermen cellen tegen schade door vrije radicalen, vertragen veroudering en helpen ontstekingen in het lichaam te verminderen. Wetenschappers onderzoeken momenteel ook of ze mogelijk voordelen hebben voor het hart, de darmen en het verminderen van het risico op bepaalde vormen van kanker. Door meer groenten, fruit, thee, kruiden en noten aan je dieet toe te voegen, kun je in elk geval al profiteren van deze gezondheidsvoordelen.

Waarom zijn fytonutriënten belangrijk?

Je hebt hierboven al kunnen lezen wat de voordelen van verschillende fytonutriënten zijn, maar we gaan nog even wat dieper in op een paar belangrijke eigenschappen:

Antioxidante werking

Veel fytonutriënten werken dus als antioxidanten. Dat betekent dat ze helpen vrije radicalen in je lichaam te neutraliseren. Vrije radicalen kunnen schade aan cellen veroorzaken, wat kan leiden tot chronische ziekten zoals kanker en hartziekten. Ja, echte superhelden dus!

Ontstekingsremmend

Sommige fytonutriënten hebben ontstekingsremmende eigenschappen. Dit kan helpen bij het verminderen van chronische ontstekingen in je lichaam. Zulke ontstekingen kunnen in verband worden gebracht met aandoeningen zoals artritis en diabetes type 2.

Ondersteuning van het immuunsysteem

Fytonutriënten kunnen ook je immuunsysteem versterken, waardoor je lichaam beter in staat is om infecties te bestrijden en ziekten te voorkomen.

Ondersteuning van de hormonale balans

Voor vrouwen kunnen bepaalde fytonutriënten helpen bij het reguleren van hormonale schommelingen, wat onwijs fijn kan zijn tijdens verschillende fasen van het leven zoals de menstruatiecyclus, zwangerschap en menopauze.

Fytonutriënten die gunstig zijn voor de hormonale balans zijn onder andere isoflavonen, die voorkomen in voedingsmiddelen zoals sojabonen en peulvruchten, en lignanen, die te vinden zijn in lijnzaad en volle granen. Deze stoffen kunnen helpen bij het reguleren van oestrogeenniveaus, vooral bij vrouwen tijdens de menopauze. Daarnaast spelen indolen, die voorkomen in kruisbloemige groenten zoals broccoli, een rol in het in balans brengen van je oestrogenen.

Gezondheid van het hart

Verschillende fytonutriënten dragen bij aan een gezonde bloeddruk, cholesterolniveaus en algehele gezondheid van je hart. Bijvoorbeeld, flavonoïden die gevonden worden in bessen, thee en citrusvruchten hebben een positieve invloed op de hartgezondheid.

Hoe kun je meer fytonutriënten binnenkrijgen?

Het beste van fytonutriënten is dat je ze makkelijk kunt opnemen in je eetpatroon door simpelweg gevarieerd te eten. Hier zijn enkele tips om je inname te verhogen:

Eet een regenboog - Je kunt meer fytonutriënten binnenkrijgen door je eetpatroon te verrijken met een breed scala aan groenten en fruit. Kies voor een kleurrijk bord, omdat verschillende kleuren vaak wijzen op verschillende fytonutriënten. Denk aan blauwe bessen, spinazie, broccoli, tomaten, wortelen en zoete aardappelen. Het eten van peulvruchten is ook belangrijk omdat ze een goede bron van fytonutriënten kunnen zijn.

Experimenteer met kruiden en specerijen - Voeg kruiden en specerijen zoals kurkuma, gember, knoflook, oregano en kaneel toe aan je gerechten. Ze bevatten ook fytonutriënten en kunnen smaak toevoegen zonder extra calorieën.

Kies voor volle granen - Volkoren granen zoals havermout, quinoa, bruine rijst en volkoren brood bevatten ook fytonutriënten. Vervang geraffineerde granen dus door volle granen.

Snack slim - Kies voor gezonde snacks zoals groente, fruit, noten en zaden in plaats van bewerkte snacks. Natuurlijk mag je jezelf weleens verwennen, maar het moet geen gewoonte worden. Hoe lekker is het om tussendoor te genieten van een schaaltje aardbeien, een paar pecannoten of wat komkommer, paprika of worteltjes met hummus?

Door deze eenvoudige veranderingen aan te brengen in je eetpatroon, kun je profiteren van de krachtige voordelen van fytonutriënten. Ze helpen niet alleen om ziekten te voorkomen, maar dragen ook bij aan een stralende huid, meer energie en een algeheel gevoel van welzijn. Of je nu een druk leven leidt, een sportieve levensstijl hebt of gewoon je gezondheid wilt verbeteren, fytonutriënten kunnen een waardevolle aanvulling zijn op je dagelijkse routine.

Bron: Healthline, WebMD

Volg je Women's Health al op Facebook, Instagram en TikTok?