Niewiele osób jednak zastanawia się nad skalą emisji dwutlenku węgla, jaka wiąże się z takimi podróżami. Niedawno opublikowano zaskakujące wyniki badań naukowych na ten temat.

• Może Cię zainteresować: Ile będzie kosztować nas bierność klimatyczna?

Badanie opublikowane w Nature Energy ujawniło wpływ dalekich podroży pasażerskich na klimat. Za kraj referencyjny przyjęto pasażerów podróżujących z Anglii. Okazało się, że podróże na odległość większą niż 50 mil stanowią 2,7 proc. wszystkich podróży mieszkańców Anglii. Jednak odpowiadają one za prawie 70 proc. emisji gazów cieplarnianych, związanej z podróżami pasażerskimi.

Analiza danych dotyczących podróży z dwóch dekad

Badanie analizuje dane zebrane przez National Travel Survey (NTS) i International Passenger Survey (IPS) w latach 1997-2017, koncentrując się na charakterystyce podróży długodystansowych, rozumianych jako te przekraczające 50 mil (80 km) w jednym kierunku. Analizie poddano różne aspekty takich podróży, w tym ich cel, środki transportu i związane z nimi emisje gazów cieplarnianych. Badanie przyjmuje także perspektywę temporalną, obserwując ewolucję tych wzorców w ciągu dwóch dekad.

Zobacz również

Sukces lokalnych inicjatyw ochronnych – jak ocalono rafę koralową

Dają nam kawę, kakao i składniki ważnych leków

Uczeni ujawniają, że choć dalekie podróże stanowią niewielki odsetek wszystkich podróży, to mają one nieproporcjonalnie duży wpływ na całkowitą ilość przejechanych kilometrów oraz emisje CO2. W 2017 r. średnio mieszkaniec Anglii odbył 785 podróży (z wyłączeniem krótkich dystansów do 1 km), pokonał około 21 tys. km i wyemitował 2,8 tony CO2, z czego znacząca część pochodziła z podróży długodystansowych. Co więcej, loty międzynarodowe, choć stanowiące tylko 0,4 proc. wszystkich podróży, odpowiadały za 59,1 proc. emisji.

Loty międzynarodowe głównym powodem emisji gazów cieplarnianych

Podróże lotnicze, szczególnie te międzynarodowe, są głównym czynnikiem wpływającym na wysokie emisje związane z dalekimi podróżami. Badanie to podkreśla potrzebę skoncentrowania działań dekarbonizacyjnych na tym segmencie transportu, zwłaszcza że wzorce podróżowania, takie jak rosnąca popularność tanich linii lotniczych i zwiększające się dochody, mogą prowadzić do dalszego wzrostu popytu na ten środek transportu. Jednocześnie, rosnące zainteresowanie podróżami lotniczymi w celach rekreacyjnych i towarzyskich sugeruje, że działania polityczne powinny również obejmować te obszary, by efektywnie zarządzać popytem na najbardziej emisyjne formy transportu.

Jak wskazano w badaniu wprowadzenie nowej metryki czułości redukcji emisji (emissions reduction sensitivity, ERSTA) pozwala lepiej zrozumieć, które strategie redukcji emisji są najbardziej efektywne. ERSTA ocenia, ile emisji można zredukować na każdy procent zmodyfikowanej podróży. Badanie wykazało, że interwencje skierowane na zmniejszenie podróży na duże odległości (LDT), szczególnie lotniczych, mogą być znacznie bardziej efektywne w redukcji emisji niż strategie skupiające się na krótszych podróżach miejskich.

Margo Brodowicz/Unsplash / Wodne Sprawy

Dalekie loty pasażerskie – ujawniono prawdziwą skalę emisji

Strategie łagodzenia emisji

Naukowcy podkreślają, że redukcja popytu na podróże oraz modyfikacja zachowań podróżujących, na przykład poprzez adaptację środków transportu niskoemisyjnego, jest kluczowa dla dekarbonizacji sektora transportowego. Jednakże wyraźnie zaznaczona rola lotnictwa i samochodów osobowych stawia przed strategiami redukcji emisji zorientowanymi na popyt istotny dylemat. Oba te środki transportu generują niemal identyczną liczbę przejechanych kilometrów i porównywalne poziomy emisji, lecz wynikają one z zasadniczo różnych częstotliwości podróży.

Strategie łagodzenia emisji skoncentrowane na modyfikacji zachowań podróżnych głównie wskazują na konieczność ograniczenia lub przekształcenia krótkodystansowych podróży samochodowych w obszarach miejskich. Takie działania można realizować poprzez rozwijanie transportu publicznego, budowę infrastruktury wspierającej pieszych i rowerzystów, regulacje dotyczące parkowania oraz wprowadzenie opłat za użytkowanie infrastruktury drogowej.

Przykłady możliwych strategii:

• Zamiana podróży samochodowych na krótkich dystansach na spacery i jazdę na rowerze (przy zmianie dla wszystkich podróży samochodowych na odległość do 8 mil (13 km) może potencjalnie obniżyć całkowitą emisję o 9,3 proc.).
• Zamiana podróży samochodowych na długich dystansach na transport kolejowy (przy zmianie dla wszystkich podróży samochodem na dystansach powyżej 621 mil (1000 km) na kolej, można osiągnąć ogólną redukcję emisji o 5,2 proc.).
• Przejście z lotniczego na transport kolejowy na średnich dystansach (przy zmianie dla wszystkich podróży lotniczych na odległości do 1000 mil, czyli ok. 1,6 tys. km na kolej można zmniejszyć emisję o 5,6 proc.).
• Wybór krajowych wakacji samochodowych, zamiast lotów za granicę może zmniejszyć emisję o 27,6 proc.
• Ograniczenie liczby międzynarodowych podróży lotniczych do jednego lotu rocznie na osobę może zmniejszyć emisję o 33,9 proc.

Implikacje polityczne i rekomendacje

Trudno się nie zgodzić z badaczami, iż ujawienie skali zjawiska emisji CO2 związanej z dalekimi podróżami powinno mieć istotne implikacje polityczne, wskazując na potrzebę bardziej zróżnicowanego podejścia do regulacji transportu w kontekście dekarbonizacji. Znaczenie długodystansowych podróży lotniczych w emisyjności transportu pasażerskiego sugeruje, że polityki klimatyczne powinny priorytetowo traktować zarządzanie popytem na tego typu podróże. Możliwe strategie to m.in. wprowadzenie podatków od emisji dla linii lotniczych, promocja alternatywnych metod transportu (jak pociągi na dłuższe dystanse), czy kampanie edukacyjne ukierunkowane na świadomość klimatyczną podróżnych.

• Wodne Sprawy polecają również: Jaki ślad węglowy zostawia największy statek wycieczkowy?

Potrzeba zintegrowanych strategii

W kontekście globalnych wysiłków na rzecz dekarbonizacji i osiągnięcia celów klimatycznych jasne jest, że podróże długodystansowe, a zwłaszcza lotnictwo, wymagają szczególnej uwagi. Anglia, podobnie jak inne regiony, musi zatem zastosować zintegrowane strategie, które równoważą potrzeby transportowe mieszkańców z koniecznością redukcji ich wpływu na środowisko. Wysoki udział podróży rekreacyjnych w emisjach wskazuje na konieczność zmiany podejścia do planowania i zarządzania podróżami, zwłaszcza w kontekście zmniejszania ich wpływu na środowisko. Edukacja społeczna i zachęty, aby dokonywać bardziej ekologicznych wyborów środków transportu, mogą odegrać w tym kluczową rolę.