– Zdjęcia tylko na zewnątrz. Robienie selfie w lokalu wyborczym jest zakazane, bo mogłoby to zagrozić tajności głosowania – instruuje starszy mężczyzna siedzący przed wejściem do lokalu wyborczego przy Russel Square w centrum Londynu. To on pilnuje, by do środka wchodziły tylko osoby, które mają kartę wyborczą uprawniającą do głosowania.
– Można przyjść bez niej, ale karta znacznie przyspiesza proces, ułatwia odszukanie głosującego w spisie wyborców – tłumaczy uprzejmy pan. – Dokument tożsamości ze zdjęciem jest? – upewnia się, gdy do lokalu wchodzi starsza pani z laską w asyście młodej wolontariuszki.
Wybory w Wielkiej Brytanii
Choć w Wielkiej Brytanii można głosować korespondencyjnie, większość osób wybiera tradycyjny sposób. Jest bardzo wygodny: wystarczy się zarejestrować, pakiet z kartą przychodzi pocztą, a znalezienie lokalu wyborczego jest niezwykle łatwe: wystarczy zajrzeć na stronę Komisji Wyborczej, wpisać w wyszukiwarce swój kod pocztowy i już wiadomo, do którego lokalu należy się udać.
Publiczna sieć BBC zamieszcza precyzyjne wskazówki, jak głosować. W zamieszczonym na stronie bbc.co.uk poradniku napisano, że lokale wyborcze są otwarte od 07:00 BST do 22:00. Można zagłosować także później, ale pod warunkiem, że się stało w kolejce przed godziną 22:00.
Przybory do pisania są zapewnione, ale wolno też przynieść własne. Za to pod żadnym pozorem nie wolno robić zdjęć w lokalu wyborczym. Kara za ujawnienie, jak głosował inny wyborca to grzywna w wysokości do 5 tys. funtów lub sześć miesięcy więzienia. I to nawet, gdy zrobiło się komuś fotkę przypadkiem.
Zdjęcia można robić na zewnątrz, ale wyborcom zaleca się, by nie publikowali ich w swoich mediach społecznościowych. Ale, co ciekawe, można udostępniać zdjęcia kart do głosowania korespondencyjnego. Tu bowiem zasady są inne.
Pijany może głosować
Nie wolno zabierać do lokalu piesków, muszą zostać na zewnątrz. Wyjątkiem są psy asystujące, które towarzyszą osobom z niepełnosprawnościami.
– Ty idź pierwszy, ja zostanę z nim – mówi młody mężczyzna do swojego towarzysza. Obaj przyszli głosować w lokalu na Russel Square, ale nie mogą wejść razem, bo przyprowadzili małego pieska. Robią mu zdjęcia na tle napisu „Polling station”, a on chętnie pozuje.
Brytyjczyków najwyraźniej bawi ten zakaz, bo chętnie odpowiedzieli na apel BBC, by przysyłać zdjęcia swoich pupili grzecznie czekających przed lokalami wyborczymi. Niektórzy przygotowali nawet specjalne identyfikatory dla swoich piesków z ich zdjęciami i odciskiem psiej łapy.
„Brakuje jeszcze iguan i papug, ale psów mamy już masę” – napisali już po kilku godzinach głosowania rozbawieni redaktorzy BBC.
Pieski czekające przed lokalami na swoich właścicieli są dziś we wszystkich internetowych wydaniach gazet. Jest ich więcej niż fotek głosujących liderów partyjnych.
Z poradnika BBC można się też dowiedzieć, że w lokalach wyborczych zakazane są dyskusje polityczne. Nie ma natomiast żadnych przepisów, które zakazywałyby noszenia koszulek z politycznymi hasłami, ale jeśli ktoś taką ubierze, to zaraz po oddaniu głosu powinien opuścić lokal, bo prowadzenie kampanii jest zabronione.
Zachęca się natomiast, by przyprowadzać na wybory dzieci, by w ten sposób uczyć je, jak działa demokracja. Najmłodsi Brytyjczycy nie mogą jednak zaznaczać swojego głosu na karcie do głosowania.
Głosować mogą natomiast osoby, które piły lub są pijane. Nie wolno tylko zakłócać porządku publicznego.
Jeśli chcesz zmian
Walka trwała do samego końca. Jeszcze w środę, dzień przed wyborami, partyjni przywódcy prowadzili gorączkową kampanię. Lider Partii Pracy Keir Starmer zapowiedział, że jego partia jest „gotowa na to, co nadejdzie”. Przemawiając na wiecu w West Midlands Starmer ostrzegł wyborców przed groźbą obudzenia się w piątek z kolejnymi pięcioma latami rządów torysów. „Jeśli chcesz zmian, musisz na nie zagłosować” – dodał.
Tymczasem obecny premier Rishi Sunak z Partii Konserwatywnej powtórzył apel do wyborców o pozbawienie Partii Pracy „superwiększości”. Przemawiając w Hampshire powiedział, że wynik wyborów nie jest jeszcze przesądzony i będzie walczył o każdy głos.
Wcześniej prominentny przedstawiciel rządu torysów Mel Stride powiedział, że Partia Pracy ma duże szanse na zdobycie największej większości w nowoczesnej historii Wielkiej Brytanii. Labourzyści uznali ten komentarz za nakłanianie wyborców, by w dniu głosowania pozostali w domu.
Lider Liberalnych Demokratów Ed Davey postawił na kampanię niekonwencjonalną: wsiadł do różowego Cadillaca i objeżdżał regiony, w których tradycyjnie wygrywają Torysi.
Z kolei Nigel Farage z partii Reform UK wybrał pojazd wojskowy: w Clacron, skąd kandyduje, przekonywał wyborców: „Chcemy odzyskać nasz kraj”. Szkocki premier John Swinney skupił się na walce z ubóstwem wśród dzieci i zacieśnianiu więzi z Europą, a współprzewodniczący Partii Zielonych Anglii i Walii powiedzieli, że ich celem jest zdobycie co najmniej czterech mandatów.
Rekordowe wybory
Do głosowania uprawnionych jest ponad 46 mln obywateli, którzy zarejestrowali się do wyborów. Głosują w około 40 tys. lokali wyborczych, aby powołać 650 członków Izby Gmin.
Jak podaje londyński korespondent PAP, o miejsca w niej ubiega się 4515 kandydatów, co jest najwyższą liczbą w historii; 459 z nich startuje jako kandydaci niezależni, a pozostali reprezentują 98 partii politycznych. Realne szanse na zdobycie mandatów ma co najwyżej kilkanaście partii.
Wszystkie sondaże wskazują na wyraźne zwycięstwo opozycyjnej Partii Pracy, która może liczyć na 38-41 proc. głosów. Poparcie dla rządzącej Partii Konserwatywnej deklarowało 21-22 proc. wyborców. Na trzecim miejscu jest prawicowo-populistyczna Reform UK (16-18 proc.), a dalej Liberalni Demokraci (10-11 proc.), Partia Zielonych (6-7 proc.) i Szkocka Partia Narodowa (3 proc.).
Lokale wyborcze w całej Wielkiej Brytanii są otwarte od godziny 07:00 i zostaną zamknięte o godzinie 22:00, a następnie karty do głosowania zostaną policzone w nocy. Oczekuje się, że większość wyników pojawi się po północy, a pełny zestaw spodziewany jest wczesnym rankiem w piątek.
Na podstawie danych z ostatnich wyborów w 2019 r. około jeden na pięciu wyborców prawdopodobnie podjął już decyzję i oddał głos korespondencyjny.
